cioneso profesionala, l’artificaleso literaturala e l’artificaleso ciencala, e, pos subtila diskutado, konkluzas ke la L. I. povas kompozesar per nula de ta manieri ! Esas tute vana diskutar pri la « posibleso » di la L.I., kande ol existas, e pri la diversa « metodi » por konstruktar ol ; plu utila esas, konstruktar ol reale. Omna ta dialektikala argumenteti, abstraktita ed a priori, pruvas nulo : lia autori devus unesme lernar la L. I. e studyar sa strukturo, qua refutas fakte lia objekti ; duesme kunlaborar por ol, e tale li vidus, ke lia subtila distingi esvanas avan la praktiko. La L. I. profitas samtempe, indiferente, la linguistikal e la profesional internacioneso, nam nule importas, praktike, ke ula radiko esas internacioneso de du yari (quale teknikala vorto) o de la prehistorya tempi ; la L. I. unionas en su omna specala lingui di la cienci, sen ule restriktar su a la teknikala domeno, e povas egale, restante una, servar a la bezoni di la vulgara vivo.
Les Documents du Progrès (junio) kontenas mallonga artiklo da nia samideano So Léon Bollack pri la L.I. helpanta Ido : il memorigas la decidi di la Delegitaro, la rifuzo di la reformi da l’Esperantisti[1] ; ol refutas lia fanfaronado pri lia nombro, e por montrar la supereso di nia linguo il citas la komparenda texto (traduko de Renan). « Nula racionoza homo povas hezitar por agnoskar Ido infinite plu simpla e plu facile lernebla… Ido esas de nun la duesma linguo oficiala di omna civiliziti ».
La Voix du peuple (Reims, 25 mayo) publikiginte artiklo humuroza da « Alain » pri Esperanto e Ido, unu de nia amiki respondis (29 mayo) sub la nomo « Jehan », e refutis ta grosa eroro, ke « la konoco di linguo perfekta ne progresigus la kulturo e la liberigo di la spiriti ». Tote kontre, to esas l’ideala skopo di la L. I., per la supreso di la linguala barili, qui separas la menti.
La Dépêche républicaine de Franche-Comté (Besançon, 9 junio) insertis bonega letro da anonima Idisto, qua pledas por la L.I. generale, montrante ke ol rezultas necese de la internaciona institucuri e komunikadi. On prizentas Ido quale Esperanto simpligita e plubonigita, ed on asertas ke l’amiki di la L.I. en Besançon nule partoprenis la polemiki inter Esp. ed Ido. « Esperantisti ed Idisti vivas hike en konkordo, ed omni havas nur un deziro : kunlaborar por la progreso e la profito di la homaro ». On komparez ta saja posturo a ta di la fanatiki, qui furias en altra urbi !
L’Avenir blayais (4 junio) kontenas bona artiklo da Idisto pri e por la L. I., expozanta ke sempre existas homi, qui ignoras e negas la progresi, mem praktike realigita. Nia samideano konvinkas la nekredemi montrante a li la letri, quin il kambyas en e
- ↑ On provez tradukar ica frazo en Esperanto !
