Page:Progreso - 1a yaro.pdf/80

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.
66
PROGRESO

Generale, So K. opinionas, ke sufixo esas nenecesa, kande on povas vicigar ol per vorto o kompozajo; sed en tala senco nula sufixo esas necesa! La questiono esas, kad ula relato prizentas su sat ofte, por ke on devez expresar ol komode per specala afixo. Or la relati quin ni expresas per -iv, -iz, -oz,-if esas tre ofta, e juste pro co (e pro manko di specala afixo) on riprezentas li per nemediata derivaji, o per maljusta afixi tute nereguloze (aerumi, sali, lumigi, e c.). So K. evitas la sufixo -if per expresi kompozita : vaporprodukti, versfari, fumdoni; sed samtempe il aceplas sangi, guti, vice sangifar, gutifar, e co pruvas, ke il ne vidas la sameso di la relato expresata da -if. Cetere, il rezonas sate stranje : « fumiĝi iĝi fuma » (pro quo ne : iĝi fumo?) « t. e. produkti fumon! » Kad la fumanto, qua produktas fumo, iĝas fumo od fuma? « Neniu opinios, ke alkoholigi signifas igi alkoholo ». Ne sole on povas opinionar ico, sed on devas, nam tala verbo ne povas havar reguloze altra senco.

So K., qua reprochas ad ni facar linguo tro logika (quale se la logikeso ne esus un ek ica chefa qualesi di la linguo, quin So K. nomizas indoj, on ne savas pro quo), trovis distingo vere subtila por kombatar la uzo tre klara e logika di es vice ec : « Utileci ne esti utila, sed havi utilecon »; avareci ne signifikas esti avara, sed havi avarecon! Ni konfesas, ke ni vidas nula difero inter la du expresuri od idei. So K. esas plu subtila logikisto kam ni!

Il facas maljusta objekto, dicante ke, se ni volas esar sempre « logika », ni devos adoptar tro granda nombro de nuva afixi. Il ne legis sat atence (EP. atente) la broshuro da So Couturat, qua dicas explicite (p. 19-20) : « Ni ne volis citar omna malreguloza derivaji... sed ni notis ed enklasigis li omni ». Il ne prenis hazarde kelka exempli; il exhaustis la konteno di la germana vortolibri, e povas afirmar, ke omna maljusta derivaji (exter kelka malmulta ecepti) eniras en la klasi definita da il, e povas tale esar regulizata. On ne devas do timar, ke multa altra sufixi aparos pose necesa. Se on adoptas la sistemo propozata, on ne bezonas plua alixi, se ne por la teknikala linguo.

Fine, So K. su kontredicas, nam, pos ke il rimarkis, ke la propozi di So Couturat tuchas la Fundamento, il konkludas, ke la manki montrita esas « exter la fundamenti ». Il ne sufice atencis la kritiko di la derivado nemediata, qua montras kontre, ke la fonto di omna difekti trovesas en la Fundamento. Il do ne povas afirmar, ke la plubonigi povas realigesar « tute libere ». Cetere, il aceptas nula « leĝdonado » de « ia ajn komitato » (konseque ne mem de la Lingva Komitato), e demandas, ke la plubonigi « efektiviĝadu ĉiam entute private ». Il do ne povas riprochar ad ni, « privata personi », segun Dro Zamenhof, entraprezar ca tasko; tante plu, ke, segun So Frenkel, « la Lingva Komitato ne havas la rajton ŝanĝi la fundamenton de Esperanto, ĉar ĝi kontraŭe estis starigita por gardi