Page:Progreso - 1a yaro.pdf/75

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.
61
BIBLIOGRAFIO

(p. 8) vice abundanta; la templo formis kunon... c. e. tuto; parolieloj (p. 123) signifikas : parol-manieri o parol-modi; subtezo (p. 124) vice hipotezo; esteca, estece (p. 130) vice esencala, esence; sangtubo (p.173) vice arteryo; popolregado (v. supre) vice demokratio. On trovas en ca verko la idiotismi, qui konstituas por kelki la precipua charmo di Esperanto : elrigardo (p. 138) vice aspekto; la akuzativo esas uzata ne sole en vojagho Jerusalemon (p. 136), sed en La mortigo Jesuon (p. 149-169), e mem en tala frazo : « kiam oni havas sur la konsciencon la grandan trompighon de Gethsemani » (p. 177). Con explikos certe ad ni la subtilega gramatikisti, qui diskutas senfine por savar, kad on devas dicar apogi sin sur tablo o sur tablon. Sed ni questionas simple, kad tala trouzo de Esperantismi ne 1gas la linguo tro malfacila ad la « profani », e konseque ne esas rekte kontra ad la skopo ipsa di L I.

JURNALI

Le Maitre phonétique, decembro 1907. — En ca numero, la eminenta profesoro di fonetiko, So Paul Passy, konsakras a la Delegitaro ed a la L I. artiklo qua, pro la reputeso di sa autoro, ne devas restar sen respondo. Il komence deklaras su decidita adverso di omna L I. artificala, alegante, ke la L 1. sempre abutos a reforma provi quale la nuna. Mem se on atingus la dezirata perfekteso sur la latina bazo, qua certigas ke, pos ula nombro de yari, on ne devos tute renuncar ica bazo por bazo chinana, exemple? Or, duras ilu, on pasas dume preter la vera solvo : se omna L I. propozita en la lasta yari tendencas sempre plu proximijar a la latina bazo, pro quo on ne prenas la formo nun vivanta de la latina, nome l’ italiana? La malfacilesi multe malgrandijus per plu bona instruala metodi; pri la ecepti, li apartenas esence a la homala spirito, li malaparos pokope. « Omnu havas plu spirito kam ja max granda ciencisti ».

Co quo esas max kurioza en ca artiklo, esas, ke ol ne esas skribita en la ordinara ortografio di So Omnu, sed en la bonega alfabeto inventita da la ciencisti di la Fonetika internaciona Asocio. Se vere So Omnu esas tante habila en linguistiko, pro quo So Passy ne agnoskas, ke sola Omnu havas yuro por modifikar gradoze sa ortografio per progresema evoluco? Pro quo il penas enduktar la cienco en afero, qua dependas de la publiko? Pozar ca questiono esas ol solvar : se esas vera, ke preferinda esas uzar artificala alfabeto (e me esas pronta sequar la max fanatika fonetikisto en la voyo de simpligo di l’ortografio di omna lingui), kad ne esas egale vera, ke esas ulila simpligar ed unigar la gramatiko e la vortaro, anke artificale e cience? Se on objektas, ke la fonetika alfabeto esas nun destinata nur ad la studyo di la stranjera lingui, e ne vizas vicar nia nacionala ortografio, mi respondos ke, same, la L I. vizas nur simpligar la internaciona relati e ne volas vicar nia lingui. Mem en