Jump to content

Page:Progreso - 1a yaro.pdf/231

From Wikisource
This page has not been proofread.
217
LINGUALA QUESTIONI

sempre pozar nemediate pos no la signo de klamo (!), nam no esas quaze interjeciono.

On vidas per ta expliki, ke Ja distingo di ne e no povas judikesar plu o min utila ed oportuna, sed ke ol nule esas « violaco di la generala principi di Esperanto ».

Pro quo Sioro e Sinioro?

On ofte rimarkis, ke EP. havas nula propra vorto por tradukar E. lord, F. seigneur, I. signore, S. señor. On pozis en ula vortolibri la vorto landsinjoro, qua povus konvenar a la angla landlords, sed tute ne, exemple, a la siniori de la franca kurto en XVIIa e XVIIIa yarcenti. Ta maljusta expresuro esas la max bona pruvo, ke la propra vorto mankas. Altraflanke, EP. uzas, quale generala respektoza titolo, la vorto moŝto, qua ne esas internaciona, sed nur polona. Certe, esas utila (por simpleso e facileso) havar nur un generala titolo por omna « supera » personi, Sed ito ne justigas la malbona selekto di la vorto. Plue, la vorto moŝto ne esas vera substantivo, e tute ne vicas la vorto F. seigneur e c. nam on nultempe dicis : la moŝtoj, unu moŝto, e c. Sa uzo esas do restriktita da ne expresita limiti, qui semblas havar origino nacional od idiotisma. Kontre, la vorto sinioro esas internaciona (mem angla) e tute konvenas quale generala respektoza titolo, por tradukar F. Sire, Majesté, Monseigneur, Excellence, e c. (En la tragedii da Racine, on dicas Seigneur ad omna viri, Madame ad omna virini). Ed on povas samtempe uzar ol quale substantivo (nomo komuna), e mem en la du genri (sexui), e parolar pri la siniori e siniorini di la kurto, e c.

Sed esas evidente neposibla uzar la sama vorto en ta senco aparte respektoza ed en la vulgara senco di F. Monsieur, E. Mr., D. Herr. Oportas adoptar altra vorto. Dro Beermann (Novilatin) uzas her, qua esas pure germana; Idiom Neutral uzas sinior, qua pekas per la sama dusenceso kam Esperantal sinjoro. Ido en sa proyekto di kompleta gramatiko propozis siro. Sed on observis, ke ca vorto memorigas tro F. Sire ed E. Sir, qui esas nobela titoli. Ni poke alteris ol en sioro, qua tute evitas ta malavantajo, e plue memorigas la Esperantal sinjoro.

Ye praktikal vidpunto, la selekto di sinioro e sioro semblas tre