unusenceco, kaj en la nomo de la unusenceco tion starigotan en la nomo de la internacieco? [1]
Ni turnu nun al la gramatiko. La akcento, ni legas, estas sur la antaŭlasta silabo, escepte ĉe la infinitivo, kiam ĝi troviĝas sur la lasta. Kial liu escepto? Ĉu radiko estas malpli grava ol finiĝo? Metante la akcenton sur la lastan silabon, ĉu verboj « esprimar, produktar, taksar, » ne similos senbezone la substantivojn « esprimaro, produktaro, taksaro »? Mi scias, ke la francoj havas tendencon akcenti la lastan silabon, sed tio ne pravigas la enkondukon de lia neinternacia malregulaĵo[2].
Por traduki la Esperantan « ili », ni trovas kvar pronomojn, li, ili, eli kaj oli. La unua estas uzata kiam diferencigo inter seksoj ne estas necesa, kaj la tri ceteraj, por signi la vira, virina, kaj neŭtra seksoj. El tiu kvaro oni eltiras duan kvaron da posedaj pronomoj, lia, ilia, elia kaj olia, por traduki la Esperantan « ilia ». Ĉu la angla kaj germana lingvoj ne sufiĉe pruvis, ke tiaj komplikaĵoj estas nenecesaj?[3]
Krom la posedaj pronomoj ilsa, elsa kaj olsa, kiuj signifikas lia, ŝia kaj ĝia respektive, troviĝas sa, kiu estas komuna pronomo sen diferencigo pri sekso. Tia pronomo ne troviĝas en la lingvoj angla kaj germana; kial do ĝi trudiĝas en lingvo internacia?[4]
- ↑ Hike Ido tute ne sakrifikis la principo di unasenceso; nam kande on dicas : Il komencas, il komencas parolar, il komencas sa parolado (same : duras, finas, chanjas, e c.) la ideo esas reale la sama, quankam la verbo gramatikale chanjas ye speco (lor transiranta, lor netransiranta). La logiko do, same quale la facileso, postulas, ke on supresez ca distingo pure gramatikal, embarasanta e neutila. Cetere, la vivanta lingui donas a ni l’ exemplo, uzante la sama verbi transirante e netransirante, e konseque ja principo di internacioneso ne esas hike kontra, sed konforma a la logiko ed a la simpleso; ta reformo havas do omna avantaji! (N. D. L. R.)
- ↑ La acentizo di l’ infinitivo sur la lasta silabo esis postulita, nen ur da la Franci, sed da l’ Italiani, da la Hispani, da la Germani e da l’ Angli ipsa, qui ne povus altre pronuncar la finali kun -r. Cetere ta acentizo esas internaciona (mem en Germana por la verbi kun -ieren), e konseque l’ argumento di So Padfield esas maljusta. Ni rimarkigos plue, ke ni ne elizionas la -o finala di la substantivi, e ke la intermixo di infinitivo kun substantivo ne esas do timenda. (N. D. L. R.)
- ↑ La angla e germana lingui pruvas, ke ca pronomi sen genro esas ofte dusenca, e li remedyas ca difekto nur per perifrazi (la virini, la kozi, e c.) qui esas neutila, e mem malutila. La LI. devas prizentar omna utila moyeni d’ expreso di la penso; e se la distingo di la sexui esas utila en singularo, quale ol ne esus utila en la pluralo? (N. D. L. R.)
- ↑ Hike kontre ES. prizentas vera e tre utila simpligo relative a la naturala lingui. Un ek la max jenanta komplikaji di EP. esas la distingo (max ofte neutila ed embarasanta) di lia, ŝia, ĝia e sia (on questionez pri co omna docanti di Esp.!) Nu, en max multa kazi, suficas havar ed uzar komuna pronomo posedala, quale sa. (N. D. L. R.)
