Page:Progreso - 1a yaro.pdf/194

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.
180
PROGRESO

esas relativa a la praktikal vidpunto. Ni ipsa deklaris ico en nia Raporto (p. 39 di Progreso) : « ni montris en nia Historio post So de Beaufront) kaj ni daŭrigas opinii, ke la alfabeto de Esperanto estas teorie bonega kaj ke science ĝi estas pravigata, sed praktike ĝi montriĝis maloportuna kaj malutila….. » kaj ni memorigis, ke tala esis anke l’opiniono di Dro Zamenhof en 1894 : « Tiu ĉi punkto, kiu siatempe en teorio ŝajnis tute sensignifa, en la praktiko montris sin kiel tre grava barilo por la disvastiĝado de nia lingvo ». Konklude, nia opiniono de 1903 ne rifutas nek povas rifutar nia nuna opiniono; kontre, nia nuna opiniono, fondita sur sperienco e plua reflekto, rifutas o plu juste restriktas nia teoriala aprobo de 1903. Cetere, se ni, qui ante defensis kun konvinkeso la signizita literi, nun abandonas e kondemnas li, co forsan pruvas simple, li neplu esas defensebla nek defensinda.

Esperanto. So Hodler duras expozar sa plano di Internacia Organizaĵo Esperantista, quale il koneceptas ol nun : « La organizaĵo, por kiu ni laboras, neniel celas unuigi la naciajn societojn, kiel iuj erare kredis, nek sin trudi kiel leĝodonanta aŭtoritato por la tuta Esperantistaro. » (15 aprilo). « La Universala Esperanto-Asocio por la difinita celo uzos la lingvo Esperanto tian kia ĝi rezultas el sia verkaro : ĝi konsideras la lingvon kiel jam ekzistantan interkomunikilon, apartenantan al ĉiuj homoj, kiuj ĝin uzas, kaj sekve ne perforte tuŝeblan de iu ajn aŭtoritato : ĉiujn teoriajn lingvajn diskutojn ĝi konsideras kiel ekster sia celo. » (1 mayo).

Cetere, la projekto de provizora regularo di l’ Universala Esperanto-Asocio konfirmas ca nuva koncepto, nam ol kontenas la sequanta artiklo :

« 2. La sola lingvo oficiala de la U. E. A. estas la lingvo internacia Esperanto tia, kia ĝi estas difinita per sia literatura kaj teknika verkaro. Konsekvence, la U. E. A. neniel enmiksiĝos en lingvaj diskutoj. »[1]

On rimarkas, ke tre prudente on ne parolas pri la Fundamento : on definas la lingvo nur per la verkaro; sed kad per la verkaro existanta, o per la verkaro futura? Ca questiono esas tante plu justa, ke la teknikala verkaro existas apene til nun, e konseque, ol povos esar kompozata en « nuva » Esperanto.

Por juste prizar la fermeso di opiniono e di tendenco di « la iniciatintoj », oportas memorar la texto di lia unesma cirkulero (ne datizita, sed dissendita en decembro, ni kredas) :

« Karaj Samideanoj,

« La tutmonda Esperantistaro eksciis per la naciaj gazetoj, ke Esperanto ĵus havis gravan sukceson : ke ĉiunaciaj scienculoj, kunve-

  1. Kad on ne devus dicar, segun la Fundamento: « en lingvajn diskutojn? »