Page:Progreso - 1a yaro.pdf/123

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.
109
BIBLIOGRAFIO

kontraŭstaras al la principoj, laŭ kiuj estis konstruita Esp…. En la lasta tempo, pro manko de kelkaj precizaj reguloj, bedaŭrindaj nelogikaĵoj kaj esceptoj estis enkondukitaj en la lingvon.... ĉar oni faras vortarojn sen certa plano por ne kontraŭstari al la Fundamento, kiu ne donas regulon pri tia aŭ alia punkto, aŭ lasas liberecon, kiu per la praktiko montriĝas nun jam ne bona… Oni ripetas al ni, ke Esp. estas lingvo vivanta kaj ke ĝi devas evolui tute same kiel la lingvoj vivantaj (en la realeco, tio signifas, ke ni povas enkonduki nenian novaĵon, kaj ke ni devas senpense obei la skribitajn tekstojn); sed kompare kun la vivo kaj disvastiĝeco de la vivantaj idiomoj, Esp. estas ankoraŭ tre malforta, kaj ni ne rajtas sklavigi la estontajn generaciojn kaj trudi al ili malbonaĵojn nun facile korekteblajn, nur tial ke tio nin devigus senigi nin je kelkaj malbonaj kutimoj ».

Fine, pri la questiono di oportuneso, So Hodler respondas, kun la sama sincereso e kurajo : « La momento estas nun oportuna : la Delegitaro reprezentas atentindan aŭtoritaton, kaj, ne nur por ĝi, sed por la bono de Esperanto, ni povas sen danĝero elekti inter la proponoj, aldonoj kaj korektoj tion, kio estas realigebla laŭ la plano montrita en la Fundamento, sen rompo en la tradicio ». (Hike esas iluziono.) « La sankcio de la registaroj venos nur multe pli malfrue, kiam nia afero estos praktike elprovita kaj kiam ĝi estos verŝajne tiel grava, ke ĉia reformo estos farebla nur kun la plej granda malfacileco. Fine, la propagando estas nur unu flanko de nia movado; la alia, sen kiu la propagando estus nur sencela klopodo, estas la uzado de Esperanto kaj ĝia enkonduko en la sciencon…. Por tio estas necese, ke ni havu lingvon kiel eble plej bonan kaj precizan; se ne, ĉiuj geniaj principoj, laŭ kiuj estis starigata Esperanto, estos kvazaŭ perditaj en la amaso de nelogikaĵoj, idiotismoj kaj konfuzaĵoj, kiujn mi ricevos en la lingvo teknika kaj fine en la lingvo ordinara, se ni sen ekzameno rifuzas ĉian eĉ plej necesan novajon »… Omno co esas admirinde vera, juste pensita e forte expresita. Ni strekizis la frazi max atencinda ed aprobinda segun ni.

En la sequanta numero (12 dec.), trovesas artiklo ne min rimarkinda : « La nuna necesaĵo », esas « centra organizaĵo », « Esperantista Delegitaro », reguloze elektita e yurizita por riprezentar la tuta Esperantistaro e parolar ye sa nomo. Efektive, existas nun nula reguloza autoritato en Esperanto : nek Dro Zamenhof, qua renuncis omna yuro pri Esperanto; nek la Lingva Komitato, « elektita de la Bulonja Kongreso en neordinara maniero », e di qua l’ «&bsp;aŭtoritateco neniam estis oficiale sankciigita de l’ Esperantistaro (la Bulonja kongreso, laŭ ĉiuj tram esprimitaj opinioj, havis nenian leĝodonan povon) »; nek la Kongresi, qui « reprezentas, ne la Esperantistaron, sed simple tiujn personojn, kiuj povas veturi al la kongresurbo ». Konklude, « la Esperantistoj… havas absolute nenian rajtan aŭtoritaton kaj nenian laŭlegan interligilon »..... « Se ni ne antaŭgardas, la afero Esperanta, pro la nepartopreno de la Esperantista