Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 1.djvu/105

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

Baranowskie Holendry, kolonia, powiat błoński, gm. Kaski, na terytoryum wsi Baranowo, 100 dm.

Barany, wś, pow. lipnowski, gm. Kłokockie, par. Lipno; w 1827 r. miała 16 dm. i 153 mieszk.

Barany, ws, pow. borysowski, przy drodze z Borysowa do m. Lepel.

Barany, przysiółek do Hrybenny (ob.).

Barany, niem. Barannen, dwie wsie w Prusiech wsch. 1). B., pow. ełcki, koło st. p. Cichy. 2). B., pow. ełcki, koło Ełku.

Barańce, okrąg wiejski w gm. Wilejka, pow. wilejski, liczy w swoim obrębie wsie: Barańce, Kopiszcze, Dubiszcze, Niedziedziszki, Razdory, Rzeczki, Mamaje, Gościłowo, Makowije.

Barańczyce, wś z przysiółkiem Barańczyki, pow. samborski, o 15 kil. od Sambora, z par. gr. kat. w miejscu i szkołą 1-klasową.

Barasze, wś, pow. żytomierski, o 80 w. od Żytomierza, nad Użą, liczy 700 mk., ma kapl. katol. parafii Puliny. W okolicy znajduje się źródło: krynica Mikołaja, któremu lud przypisuje uzdrawiające skutki. Jest też w okolicy glina porcelanowa.

Baratów, dziś Barottwitz, wś, pow. wrocławski.

Barawucha, ob. Barowucha.

Barbarka, po niem. teraz Barbarken, pierwotna prastara nazwa jest Sancta Barbara in Bormol (pół po polsku, pół po niemiecku, bór—las, mol Mühle, młyn); młyn wodny i nadleśnictwo, p. toruński, o małą milę od Torunia, przy drodze ku Świerczynkom. Młyn był dawniej własnością miasta, teraz jest w ręku prywatnem. Obszaru ziemi obejmuje cała ta osada 4205 morgów, mieszkańców liczy 33, prawie tylko protest.; katolików jest 6. Opodal młyna znajduje się nieznaczna kaplica katolicka, w t. z. pruski mur stawiana. Oczywiście, że B. ma swoją nazwę od św. Barbary, o której niesie podanie, w starych aktach przechowane, że się tu za bardzo dawnych czasów przy jednem z kilku źródeł objawiła. Odtąd owo źródło do dziś dnia zowie się: święte źródło, cudowne; jest wielkim młyńskim kamieniem przykryte; wodę nabierają przez otwór w środku kamienia. Podług akt już w r. 1299 stawiano tu kaplicę św. Barbary (nie wiedzieć, czy pierwszy raz). Miejsce to słynęło potem licznemi pielgrzymkami, nawet z dalekich stron przychodzili do tego cudownego miejsca. Przed reformacyą osobny proboszcz mieszkał przy kaplicy; papieże i biskupi nadawali jej znaczne odpusty. Największy odpust obchodził się w trzecie święto Ziel.-Świątek. Dziś jeszcze się odprawia nabożeństwo w ten dzień, ale już nie okazałe; tylko wielki jarmark świadczy o dawniejszych pobożnych pielgrzymkach. Kś. F.

Barbarki, folw., pow. śremski, ob. Błociszewo.

Barbarów, 1.) znaczne dobra i mko, pow. rzeczycki, nad rzeką Prypecią, przy drodze z Michałek do Czarnobyla. Mko leży u zbiegu Sołokuczy z Prypecią. Własność rodziny Horwatów. Przed 30 laty Aleks. Horwat wzniósł tu z nadzwyczajnym przepychem ogromny pałac, słynny w całej gubernii. W czasach pańszczyźnianych, smolarnie stanowiły największe źródło doohodu, a ucisk pracowników zjednał sobie legendarną smutną sławę. Dziś, przy warunkach swobody ludu, fatalny ten przemysł istnieje na mniejszą skalę, a kosztując drogo, z powodu braku rąk na głębokiem Polesiu, mniej przynosi dochodów. Dobra B. posiadają obszaru przeszło 16,000 mor. a grunta, przy nadzwyczajnej obfitości siana, chociaż piaszczyste, są jednak urodzajne w czasie lat suchych; przeciwnie zaś lata mokre — w tych nizinach wiele szkód rolnictwu przynoszą. Zwierza dzikiego i ryb tu stolica, a drzewo z puszcz okolicznych znajduje zbyt na „niż" do Odessy, Mikołajewa i innych portów morza Czarnego. W B. jest kaplica katolicka parafii Kimbarówka. Al. Jel. 2.) B., albo Poszylina, wś pryw. w pow. wiłkomierskim, o 4 w. od Wiłkomierza.

Barbarowin, wś, pow. chełmski, gm. Turka, par. Dorohusk. W 1827 r. liczyła 32 dm 195 mieszk.

Barbarówka 1.) wś, powiat zasławski, o 10 wiorst od Zasławia w pobliżu Sławuty, nieco wyżej nad Horyniem, własność Sanguszków; posiada fabrykę chemiczną: smoły, terpentyny, kamfiny, octów, smarów i t. p. R. 1859 sprzedano tu smoły za rs. 21600. R. 1860 miała 465 mk., 76 dm. Cerkiew prawosł. Folw. B. należy do klucza sławuckiego. 2.) B., wieś, pow. nowogradwołyński, gmina romanowiecka, włościan dusz 94, ziemi włość. 407 dz., ziemi dworskiej 650 dzies.; niegdyś własność Lubomirskich, następnie Czajkowskich, Radyńskich, dziś należy do kilku sukcesorów Radyńskich; ma duże kamienne łomy. 3.) B., wieś, pow. nowogradwołyński, gmina nowosielicka, należy do dóbr baranowieckich Strogonowów; włościan dusz 108, ziemi włościańskiej 412 dzies. 4.) B., ob. Szarogród. 5.) B., wś rząd., pow. uszycki, gm. Mukarów, 150 dusz męz., 333 dzies. ziemi. Należała do starostwa mukarowskiego.

Barbarypol, dwór w pow. kowieńskim, nad strum. Warpie, o 26 w. od Kowna.

Barbaryszki, folw., pow. trocki; był tu do r. 1865 kościół katol. drewniany, filialny parafii Sumiliszki.

Barbarze, wś, na Inflantach polskich, nad Fejmanką.

Barbern, wś, w Kurlandyi, parafii bow-