Dobsina, ob. Dobszyna.
Dobsk, domin., pow. inowrocławski, 995 m. rozl., 7 dm., 86 mk., 2 ew., 84 kat., 45 analf. St. poczt. Wójcin o 7 kil., st. kol. żel. Inowrocław o 28 kil. M. St.
Dobsza, zaśc. pryw. nad strugą t. n., pow. trocki, 2 okr. adm., o 23 w. od Żyzmor, 12 mk. (1866). Własność Zaleskich.
Dobszany, Dapszany, wieś pryw. w pow. poniewieskim, par. Smilgie, nad rz. Julis. Filialny kościół katolicki Opatrzności Boskiej, wzniesiony z muru 1829 przez obyw. Pereszczakę. Starodawne dziedzictwo rodu z Łopacina Łopacińskich h. Lubicz; dziś własność Blinstrubów. F. S.
Dobszyna, Topszina, węg. Dobsina, niem. Dobschau (dawniej Topschau), miasteczko w hr. gömörskiem (Węg.), w głębokiej kotlinie, otoczonej górami, nad potokiem tejże nazwy, stacya kolei północnej (odnoga z Dobszyny do Banreve), stacya telegraficzna i pocztowa. Kościół par. katol. i ewang.; z wyjątkiem kilku kupców, rzemieślników i przemysłowców składa się tutejsza ludność z samych górników, którzy z bogatych kopalni okolicznych wydobywają żelazo, kobalt, nikiel, miedź, asbest, rtęć, cynober, terpentynę i granaty. Miasteczko nieregularnie i wązko zbudowane, domy porządne i murowane; liczba mieszkańców wynosi 5505. W pobliżu wielkie i rozległe lasy. Kilka jarmarków. W pobliżu D. leży jaskinia lodowa dobszyńska, po niem. Dobschauer Eishöhle, po węg. Dobsinai jegbarlang. Ta jedyna w swoim rodzaju wspaniała jaskinia lodowa, najobszerniejsza z dotychczas znanych, należy do gminy m. Dobszyny, oddalonego stąd o 1 i pół godziny drogi; odkrył ją przypadkowo w r. 1870 inżenier górniczy Ruffini. Długość jaskini, wewnątrz całkiem pokrytej lodem i zachwycającej pysznemi formacyami i stalaktytami lodowemi, wynosi w kierunku na wschód 114 metrów. Niezwykłe zjawisko olbrzymich zlodowaciałych głazów w ciągu całego lata ściąga tutaj z roku na rok coraz większą liczbę turystów ze wszystkich stron świata, dochodzącą obecnie do kilkunastu tysięcy. Porównaj opis tej jaskini w dziele d-ra A. Krennera (Peszt 1874) z rycinami, d-ra Scherneraa „Tatraführer“ część II (Wrocław 1876), d-r Pelecha w roczniku węgierskiego Towarzystwa Karpackiego za r. 1878. z rycinami; po polsku w „Szkicach z podróży po Słowacyi“ H. Müldnera (Kraków 1877), który tę jaskinię w r. 1876 zwiedził i pierwszy z Polaków opisał.
Dobuczyn, ob. Prużana.
Dobusze, wś włośc., pow. wileński, 3 okr. adm., od Wilna 61 w., mieszk. kat. 100; 13 domów.
Dobuże 1.) dobra, pow. wiłkomierski, par. kowarska, własność Jana Klimczyckiego, gr. włók 50 2.) D., dobra, powiat wiłkomierski, par. kowarska, własność Soroków, gruntu włók 8. 3.) D., folw., pow. wiłkomierski, parafia Onikszty, własność Klimczyckiego Konstantego, gruntu włók 9.
Dobużek, wieś, pow. tomaszowski, gmina Czerkasy, sąd gminny Łaszczów, par. rzym. kat. również i prawosławna Łaszczów. Rozl. ogólna 2132 m.; z tego w posiadaniu włościan: roli 482, łąk 200; ludności stałej 288 m., domów mieszkalnych 50. W 1827 r. miał 52 dm., 324 mk. Łąki włościańskie, położone po obu stronach rzeki Huczwi, błotniste, zaniedbane, ludność trudni się rybołówstwem i przemytnictwem wódki z Galicyi, do granicy której odległość wiorst 5; moralność i oświata nador nizkie, zamożmość mała. W posiadaniu dworskiem jest 1450 m., z czego ziemi ornej 760 m., łąk 430, stawisk wód i nieużytków 184, lasu 76 m. Serwitut dla włościan i leśny (zbiórka nawiązki) i pastwiskowy. Gleba po większej części gliniasta, nader urodzajna, z podłożem przepuszczalnem; na 35 morgach czarnoziem z warstwą 90 cali grubą; poddany analizie chemicznej we Wrocławiu wykazał na 100 części 1,20 fosforów; kawałek ten, nigdy nie nawożony, wydaje ogromne plony. Pod krzaczkami niedaleko Huczwi ogromne pokłady wapna, które podane rozbiorowi chemicznemu pp. Teofila Cichockiego z Puław, Napoleona Milicera z Warszawy i Hutwy z Wrocławia (rezultaty tych badań przedstawiają nader małe różnice) wykazują 82 wapna na 100 kamienia. Wapno to hydrauliczne, obecnie bardzo mało eksploatowane; 200 morgów łąki torfowej dają również nadzieję długoletniego zapasu opałowego dla okolicy, niezbyt w lasy uposażonej. Torf ten baddany przez ś. p. Glinojeckiego wykazuje pokład 3-sążniowy przy wyborowej jakości tegoż. D. stanowił dawniej jedność z Łaszczowem, będąc dziedzictwem Łaszczów, dalej Gembarzewskich, Pawłowskich, od których przeszedł spadkiem na Serednicką a od tej ostatniej w 1869 r. nabyty przez p. Ludwika Rakowskiego, w jego posiadaniu zostaje. S. S.
Dobyle, wieś, powiat rossieński, parafia girtakolska.
Dobylina, wś, pow. wyłkowyski, gm. Kopsodzie, par. Wisztyniec. Odległa od Wiłkowyszek 25 w., ma 18 dm., 188 mk.
Dobysma (mylnie), ob. Dobośna.
Dobytowo, leśnictwo, powiat mogilnicki, ob. Twierdzyn.
Dochanowo, wieś, pow. wągrowiecki: 47 dm., 360 mk., 4 ew., 356 kat., 151 anaff. Stac. poczt. Retkowo o 8 kil., st. kol. żel. Nakło o 40 kil. Miasto najbliższe Kcyń (Exin) o 15 kil. W okolicy odkopano cmentarzysko pogańskie i odkryto groby w skrzyniach kamiennych,
