Gątkowice, niem. Gontkowitz, wś, powiat mielicki na Szląsku, niegdyś część dóbr Mielice, ma kościół ewangelicki; ludność ewang., w części polska.
Gątkowizna, osada, pow. rypiński, gmina i par. Chrostkowo, odl. o 19 w. od Rypina, 1 dm., 5 mk., 61 mor. rozl.
Gątowa, Gontowa, wś, pow. brodzki, par. Milno, st. p. Załośce, o 14 kil. od Załoziec.
Gąty, pow. suski, ob. Gonty.
Gątymir, niem. Gommern, mko w Saksonii pruskiej, regencyi dziewińskiej, pow. jerychowski, nad rz. Ehle, 2000 mk. przemysłem się trudniących.
Gązwa, niem. Gonswen, wś, pow. ządzborski, nad jeziorem, około 1 milę od Ządzborka, na Mazurach pruskich. Kś. F.
Gbiska 1.), wś w pow. rzeszowskim, należy bo parafii rzym. kat., sądu pow. i urzędu pocztowego w Strzyżowie, skąd jest o 2.9 kil. oddalona, 236 mieszk. Za czasów Długosza (Lib. ben. III, 258) należały G. do Mikołaja Strzyżowskiego. Większa posiadł. wynosi 163 m. roli, 58 mr. łąk, ogrodów i pastwisk i 36 mr. lasu; mniejsza posiadł. 129 roli, 17 m. łąk i pastwisk i 14 m. lasu. Gbiska mają kasę pożyczkową gminną z kapitałem 154 zł. w. a. 2.) Por. Brzeżanka.
Gburów (Pojezierze-). Tak Wincenty Pol Mazury pruskie nazywa.
Gburska Wieś, Gbury, ob. Prusy i Wieś.
Gburstwo lub Kotfiny, folw. z wsią Kotfiny, pow. nowo-radomski, gm. i par. Gidle. W r. 1845 folwark ten oddzielony został od dóbr Pławno. Wieś K. osad 9, gruntu m. 150.
Gdakowo, niem. Daakau, w dokumentach z XIII wieku Dachowe, Dakow, wś włośc., pow. suski, w północno-zachodniej jego części, przy granicy pow. sztumskiego, na trakcie sztumsko-prabuckim, ponad strugą bezimienną wpadającą do Starej Nogaty, 1 milę od Prabut. Obszaru ziemi obejmuje mr. 3011, budyn. 101, dm. mieszk. 48; katol. 138, ewang. 235. Parafia, poczta i stacya kolei żel. malborsko-mławskiej Prabuty, szkoła i kościół parafialny luterski w miejscu. R. 1285 posiada G. rycerz pomezański Dyteryk Stanko.
Gdańsk, młyn i kuźnia wodna, pow. kowieński, przy szosie petersburskiej, o 28 w. od Kowna, o 3 w. od mka Janowa. Kuźnia poruszana wodą rzeczki Worpi, dopływu Wilii, przerabia stare żelastwo na żelazo szynowe.
Gdańsk, niem. Danzig, w dokumentach Gdancech, Gdancek, Gdansk, Gydanyzc, albo z niem. Danzk, Dancek, Danzik, łac. Gedanum, Dantiscum, miasto główne prowincyi Prus zachodnich czyli królewskich, obecnie od Prus wschodnich czyli książęcych odłączonej, z portem handlowym i twierdzą pierwszego rzędu, dokoła murami, wałami i fosami otoczone, na równinach lewego brzegu Wisły zabudowane, u podnóża 3 gór spadzistych: biskupiej (Bischofsberg), cygańskiej (Zigankenberg) i gradowej albo raczej jagiełłowej (Hagelsberg; od Jagal al. Jagel, który tu kiedyś miał zamek), 1000 kroków od Wisły, 1 milę od jej ujścia do Baltyku, pod 54°21' szerok., 16°18' dług. geogr. Przez miasto przechodzą 2 poboczne rzeki: 1) Motława (Motlau) wstępuje do m. opodal bramy „Legethor“ przez śluzę tak zwaną kamienną (Steinschleuse), bardzo ważna w czasie oblężeń, gdyż wodę można nią zatamować i tak z 3 stron po nizinach miasto zalać; w mieście rozchodzi się na kilka ramion, tworząc 4 wyspy, między niemi także śpichrzową (Speicherinsel); przy dawniejszym zamku pokrzyżackim i poksiążęcym przyjmuje Radunię i uchodzi ¼ mili za miastem do Wisły; jest tak głęboka jak Wisła, dlatego statki przyplywają tu aż do miasta. 2) Radunia (Radaune) nowa, płynie jako odnoga od starej Raduni kanałem za krzyżaków zbudowanym; w mieście dzieli się na kilka części, obraca miejskie młyny między któremi wielki młyn o 18 kołach najznaczniejszy (już za krzyżaków liczono mu dochodów na każdą godzinę 1 dukat noc i dzień), wpada do Motławy. Dawniej napełniała wszystkie studnie w mieście potrzebną wodą za pomocą osobliwszego jakiegoś przyrządu, do którego miał dać podobno Kopernik pierwszy pomysł. Wały naokoło m. mają baszt 20, fosy szerokie są 10 do 15 stóp, głębokie 13 stóp. Z pomiędzy bram fortecznych są znaczniejsze: brama wysoka (Hohe-Thor), zielona, Jakubowa, żuławska, oliwska, Petershagen itd. Najwążniejsze forty daleko wysunięte znajdują się na wysokich wzgórzach. Rozróżniają się jako części miasta: prawe miasto (Rechtstadt), przedmieście (Vorstadt), dolne miasto (Niederstadt), śpichlerze (Speicherinsel), długa wieś (Langgarten), stare miasto (Altstadt), zewnętrzne miasto (äussere Stadt). Domy są przywąskie, wysokie, po staroświecku w stylu gotyckim budowane, ulice (po niem. Gasse) kręte i ciasne, w głównych częściach jednak bardzo ożywione; ważniejsze są: Langgasse, Jopengasse, Brodbankengasse, Breitegasse itd. Place i rynki znaczniejsze: Langemarkt, Kohlenmarkt, Holzmarkt, Fischmarkt, Buttermarkt itd. Podług statystyki z r. 1869 było tu w mieście i przedmieściach mk. 89,300 (obecnie około 100,000,) i to cywilnych 81,759, wojska 7552; ewang. 64,376, katol. 22,147, menon. 305, żydów 2350; dom. mieszkalnych 5253. Obszaru ziemi posiada miasto: na żyznych żuławach 1285 włók, na wzgórzu także urodzajnej gleby 531 włók, boru na Mierzei (Nehrung) mórg 13658 (włók jest tu 561), na półwyspie Helu miasteczko Helę i boru 6120 mórg, wreszcie nader uroczo położony
