Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 2.djvu/403

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

Franklin, wś, powiat skierniewicki, gm. Grzymkowice, par. Biała.

Franklinów, wś, blisko rz. Ołoboku, pow. odolanowski, 26 dm., 223 mk., 20 ew., 203 kat., 61 analf. Stac. poczt. i kol. żel. w Ostrowie o 5 kil. M. St.

Franknowo, niem. Frankenau, wś włośc., pow. reszelski, przeszło 1 mile od Jezioran (Zybork). Ma szkołę elementarną, kościół kat. parafialny tytułu św. Stanisława Męcz., patronatu biskupiego. Poczta Siegfriedswalde. Od początku była własnością biskupów warmijskich. Pierwszy przywilej fundacyjny pochodzi z r. 1346: biskup warmijski Jan wydaje wtedy tę wś prawem chelmińskiem na lokacyą sołtysowi Heinco Wendelpaffe. Włók zdawna wymierzonych i obsiewanych było 80, do których dodał 11 włók lasu i pustej roli w „Vamlauken“. Wolnych włók otrzymali proboszcz na fundacyą kościoła 6, sołtys 10; od innych dawać mieli po pół grzywny. Z owych 11 włók dodanych z „Vamlauken“ jedna jest wolna, żeby wieś na niej założyć, od reszty 10 dopiero po 17 latach płacić mieli jako i od wszystkich innych: Proboszczowi dadzą od włóki (także i sołtys) 1 korzec żyta i tyleż owsa. W jeziorach tej wsi wolno im łowić ryby na własny stół mniejszemi narzędziami. Sołtys zaś tylko ma prawo czynić łowy na zające i sarny w granicach wsi. Także sołtys pobierać będzie połowe dochodów z karczmy. Sądownictwo mniej ważnych spraw ma sołtys, większe wykonywać będzie biskupi adwokat. R. 1566 była ta wieś oddawna pusta, zapewne w wojnach zrujnowana, mieszkańcy ją opuścili, rola porosła dość wysokim lasem, za ludzkiej pamięci nieorana. Wtedy biskup warmijski Stanisław Hozyusz nanowo ją założył. Sołtystwo oddał Maciejowi Caplar. R. 1565 kiedy jeszcze wolne lata nie były się ukończyły, odprawiła się tu wizyta kościelna za biskupa Hozyusza, nowy kościół właśnie co budowano, proboszcz nie był jeszcze ustanowiony. R. 1581 d. 27 września konsekrował ten kościół biskup warmijski Kromer ku czci Boga Wszechmogącego i pamiątce przeniesienia św. Stanisława Męcz. i św. Katarzyny. Teraźniejszy kościół zbudowano tu za biskupa Grabowskiego, który go konsekrował r. 1751. Karczma powstała tu nowo dopiero w r. 1585. Ob. Monumenta Varmiae pod r. 1346. Kś. F.

Frankopol, folw., pow. opatowski, gm. Ćmielów, par. Ptkanów. Ma 1 dm., 10 mk., 138 morg. dworsk.

Frankopol, ob. Falatycze.

Frankopol, dwór, pow. rossieński, par. stulgiewska, w r. 1862 własność Kasperowiczów.

Franków, folw., pow. odolanowski, 3 dm., 38 mk., ob. Kuklinów.

Frankowa mała i wielka, węg. Kis-Frankova i Nagy-Frankova, dwie wsie słowackie w hr. spiskiem (węg.), w dystrykcie niedzickim, w dorzeczu Dunajca, nad pot. Frankowską wodą. Frankowa wielka leży na północ od Fr. małej. O Frankowej to wiemy, że mistrz Kokosz, który nietylko na południowej stronie Magóry spiskiej znaczne miał posiadłości, ale niemal cały obszar od Magóry spiskiej, po Dunajec dzierżył, r. 1320 bratankowi swemu Michałowi zwanemu Frank darował las w pobliżu Dunajca, w którym tenże założył wieś Frankenau zwaną. Wieś ta dostała się póżniej klasztorowi kartuzów w Lechnicy (Féjer, Cod. dipl. Hung. eccles. et civ. VIII, 256). Miejscowość tę zowie Féjer Frankvagasa, tj. wyrębisko Frankowe (VIII, 289). Frankowa wielka liczy 615 mk., między nimi 535 dusz rz. kat., 2 gr. kat., 65 nieun., 13 żydów. Frankowa zaś mała 408 mk., miedzy nimi 347 dusz rz. kat., 1 gr. kat., 60 nieun. Parafia łac. w Frankowej wielkiej. Rok założenia kościoła niewiadomy; metryki pochodzą z r. 1750. Kościół p. w. św. Mikołaja biskupa; patronem jest biskup preszowski z kapitułą. Do par. frankowskiej należy także wieś Osturnia z 152 wyzn. rzym. kat., 3 gr. kat., 125 szyzm., 13 żydów (Szem. dyec. spiskiej z r. 1878). We Frankowej W. jest oprócz tego kaplica św. Krzyża i św. Jana Niepomucena. Wzniesienie Fr. W.: 1) w połowie wsi potok Frankowska woda, 666 m.; 2) kapliczka po drodze do Kacwina, 500 m. na płn.-zach. od wsi, 644 m; 3) mostek na Kacwińskiej wodzie i tracz, nieopodal połączenia się Frankowskiej wody z Kacw. wodą, 622 m.; 4) kapliczka 300 m. od granicy kacwińskiej 616 m. Wzniesienie Fr. Małej: 1) Krzyż na brzeżku, na południowy wschód od wsi Fr. W., nieopodal drogi do Małej Fr., 200 m. nad Fr. W., 671 m. 2) przejście przez potok Mostkowy, tuż pod Fr. M., 720 m. Wschodnia granica Frankowej wielkiej i małej od strony Hanuszowiec i Jezierska poczyna się szczytem Frankowej hory (873 m.) i ciagnie się na południe aż po Harb (1157 m.), szczyt w głównym grzbiecie Magóry spiskiej. Wzniesienia na tej granicy: 1) Wierch 900 m. na zachód od Frankowej Hory 863 m.; 2) ramie południowo-wschodnie 500 m. od Fr. Hory, 837 m.; 3) Wierch na południe 500 m., przy drodze idacej działem ze Starejwsi, 865 m.; 4) wzgórze 1100 m. dalej na południe po tejże drodze, nad młynem frankowskim, 838 m.; 5) wzgórze 500 m. dalej na płd., przy tejże drodze, 854 m.; 6) wzgórze stąd na północny wschód ku Hanuszowcom, 853 m.; 7) Płaśny wierch, granica Frankowej, Jezierska i Hanuszowiec 1043 m.; 8) Furmaniec