Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 2.djvu/372

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

Schiebl. XXI N. 54). Ztąd nabyli później Złotowo w Prusiech albo raczej na Krajnie, Łobżenicę i Radownicę, jak o sobie pisze w starych księgach rachunkowych falmierowskich r. 1650 właściciel Andrzej Karol Grudziński w wierszach: Kochane Falmierowo, Kupiło mi Złotowo, A Złotowo Łobżenicę, A za Łobżenicę, Kupiłem Radownicę. Patrz Schmitt „Kreis Flatow“ 246, Raczyński „Wspomnienia Wielkopolski“ II 402. 3, 6. M. St. i Kś. F.

Falmirowice, Chwalmirowice, niem. Fallmirowitz, wś, pow. opolski, par. Dębie; zwana też przez lud Majerowice i Chmajerowice, ma 23 osad, grunta piaszczyste i suche.

Falniów, wś i folw. nad rz. Szreniawą, pow. miechowski, gm. i par. Miechów. Leży przy drodze bitej z Miechowa do Olkusza prowadzacej, o 4 w. na zachód od Miechowa. Posiada F. szkołę początkową. W r. 1827 liczono tu 23 dm. i 148 mk., dziś liczy 42 dm., 396 mk.; os. włościańskich 42, z przestrzenią gruntów 799 mr.; gruntów dwors. mr. 341. F., zwany także Chwalniów, już w r. 1354 należał do klasztoru miechowskiego; lecz kiedy i przez kogo wieś ta była mu nadaną, nie jest nam wiadomo. W r. 1440 było tu 16 łanów kmiecych, z których opłacali czynszu po 14 skojców, dawali daniny i osep na równo z innemi wsiami klasztornemi, odrabiali po dwa dni na tydzień latem i zimą własnym sprzężajem, jako też powaby. Karczma z należącym do niej gruntem czyniła dochodu jednę kopę; był tu także młyn i folwark klasztorny. Zagrodników było 3, płacili po wiardunku i odrabiali jeden dzień w tygodniu (Liber benefic. t. I, 23). Po kasacyi zgromadzenia Miechowitów, majętność ta stała się w r. 1818 własnością skarbu; od roku zaś 1868 należy do dóbr donacyjuych Miechów. Z gruntów dworskich po uwłaszczeniu włościan w r. 1864, część pól wydzieloną została na uposażenie bezrolnej ludności, i ztąd utworzyła się nowa wieś Wysiołek Falniowski nazwana; ma dm. 21, osad włośc. 31, z przestrzenią gruntów mr. 86, pr. 44; ludność podana wyżej razem ze wsią wynosi 125 głów. Mar.

Falowa góra (958 m.) w Beskidzie lesistym; tu bierze początek Bowański potok (ob.).

Falsztyn, wioska na Podhalu spiskiem (węg.) w dystrykcie niedzickim, w dorzeczu Dunajca, między Frydmanem od zachodu, a Niedzicą od wschodu; parafia łac. w Frydmanie. Wś liczy 129 dusz rz. kat., 29 gr. kat., 10 izr. St. poczt. w Starejwsi. Prawdopodobnie pochodzenia niemieckiego. Rozlega się na znaczniejszej wysoczyźnie, będącej dalszym ciągiem pasma wzgórz, ciągnących się od Braniska (879 m.), między Dunajcem a Łapszanką na wschód t. j. ku Dunajcowi. Część tych wzgórz na północ od Falsztyna, między Dunajcem a Falsztyńskim potokiem, od strony Dunajca, zowie się Zielonemi Skałami. Według podania ludowego w tych skałach znajduje się bezdenne jeziorko, zwane żyłą od Morskiego Oka. Ponieważ w niem często się bydło topiło, zawalono je drzewem. Jestto niewielkich rozmiarów zapadlina czyli rozpadlina, pod prostopadłą ścianą, wznoszącą się od południa; równolegle do niej wznosi się inna ściana jakby odszczepana lub zkądś z wierzchu spadła i prostopadle ustawiona. W skałach Zielonych od strony Dunajca według podania ludowego ukryte są skarby. Pleban z Niedzicy, a według innych z Maniów chodził po nie i na ozdobienie kościoła ich używał. O podaniu tyczącem się równi Falsztyńskiej, ob. Br. Gustawicza Wycieczka w Czorsztyńskie. (Warsz. 1881). Najwyższa skała Zielonego czyni 547 m., i wznosi się ponad Dunajec do 55 m. Kilka chat na północ od Falsztyna zowie się Błahuty. Wzniesienie Falsztyna: 1) przecięcie się drogi z Falsztyna z granicą falsztyńską, na zachód wsi 681 m.; 2) północno-wschodni róg wsi, 670 m. Br. G.

Falsztyński potok, prawy dopływ Dunajca, potok spiski, wypływa na południe wsi Falsztyna, z jaru między Hombargiem (808 m.) a Złatnem (738 m.), wzgórzami należącemi do pasma Braniska. Potok ten płynie w kierunku północno-wschodnim popod wieś Falsztyn i uchodzi naprzeciwko Czorsztyna do Dunajca. Długość biegu 3 i pół kil. Br. G.

Faltynek, niem. Eulendorf, wś, pow. olawski, nad rz. Sorówką, par. katol. Domajowice.

Falu albo Falva, wyraz madjarski, wchodzący w skład wielu nazw miejscowości na Węgrzech, znaczy: „wieś“. F. S.

Falucska (węg.), ob. Bogarowica.

Falvahuette, huta żelazna w pobliżu Świętochlowic, pow. bytomski.

Fałdrychowski Smarchów, ob. Smarchów, pow. namysłowski.

Fałek, młyn, pow. piotrkowski, gm. Łęczno, par. Milejów.

Fałków, wś i folw., pow. konecki, gm. Ruda Maleniecka, par. Fałków, od Rudy w. 9, od Końskich w. 21. Leży przy szosie piotrkowsko-kieleckiej; posiada kościół par. murowany z XV w. (erygowali go razem z parafią 1420 r. Piotr i Jan Giżyccy dziedzice F.), szkołę początkową, sąd gminny okr. V i inne znaczne zakłady fabryczne, a mianowicie wielki piec, fryszerki w których w 1875 r. wyrobiono żelaza surowcu 34,329 pudów i kutego 34,035 pudów. W 1827 r. liczono tu 58 dm. i 430 mk.; obecnie 88 dm., 709 mk., 475 mr. ziemi dworsk. i 703 mr. włośc. Dobra F i zakłady żelazne należą do braci Jakubowskich, a składają się z folw. Fałków, Wyszyna Fałkowska, Starzechowice, osada Kołoniec i wsi: Fałków osad 96, gruntu mr. 213; Wyszyna os. 14, gruntu mr. 194; Kołoniec os. 26, gruntu