Jump to content

Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 2.djvu/368

From Wikisource
This page has been proofread.

kie 8 dm., 77 mk. 3.) F. borowe, wś, pow. płoński, gm. i par. Pomiechowo. Br. Ch.

Falborek, wś i fol., pow. włocławski, gm. Falbórz, par. Brześć, od Włocławka w. 14, od Brześcia w. 1. Rozl. folw. wynosi m. 520, grunta orne i ogrody m. 422. Bud. mur. 9, drewn. 6, płodozmian 12-polowy. Rzeka Zgłowiączka stanowi granicę wschodnią. Wieś ma osad 5, gruntu m. 4. A. Pal.

Falborskie budy, wś, pow. włocławski, gm. Falbórz, par. Brześć.

Falbórz, wś i folw., pow. włocławski, gm. Falbórz, par. Brześć. W 1827 r. było tu 7 dm., 161 mk. Dobra Falbórz składają się z fol. Falbórz i Wymysłów, tudzież wsi tychże nazw; od Włocławka w. 12, od Brześcia w. 2. Rozl. wynosi m. 1166 a mianowicie: folw. Falbórz m. 901. Budow. mur. 12, drewn. 12. Folw Wymysłów m. 265. Bud. mur. 4, drewn. 3; płodozmian na folwarkach 11 i 8-polowy, pokłady marglu. Wieś F. osad 35, gruntu m. 61; wś Wymysłów osad 4, gruntu m. 4. W r. 1878 oddzieloną została od dobr F. osada młynarska wieczysto czynszowa, przestrzeni morgów 19. Gmina F. należy do okręgu sądowego I w Brześciu Kujawskim, gdzie też i st. p. W gminie znajduje się jedna szkoła, 3 olejarnie, 5 młynów i 4 wiatraki. Obszar wynosi 12404 morg., w tem 7263 mor. dworskich. Ludność 3134 głów. Br. Ch. i A. Pal.

Falejówka, wś, pow. sanocki, par. Grabownica, o 4 kil. od st. p. Mrzygłód. Ma szkołę filialną. F. S.

Falejówka, potok podgórski, wypływa w obr. gm. Raczkowej, w pow. sanockim, ze źródeł leśnych w północnej stronie tejże gminy, na granicy z gm. Krzywe (pow. brzozowski), na południowo-zachodnim stoku górskiego działu lesistego, ciągnącego się od gościńca we wsi Jabłonki na południowy wschód, a stromo spadającego między Dębnem a Mrzygłodem do Sanu. Tutaj też w Turzym potoku dochodzi 530 m. wysok. npm. Potok Falejówka zasilony w Raczkowej licznemi strugami przepływa tę wieś, następnie przez sam środek wsi Falejówki, zwężoną doliną zamkniętą od wschodu lesistem wzgórzem Baną górą zwanem (536 m.), a od zachodu takiemże wzgórzem Wrócieniem (501 m.). W końcu przeszedłszy w obr. wsi Srogowa górnego opływa tę wieś od wschodu, a na granicy tejże gminy ze Srogowem dolnym łączy się z pr. brz. z potokiem płynącym od Jurowiec i tworzy potok Różowym zwany. Od źródeł aż do tego połączenia się płynie Falejówka w kierunku przeważnie południowym, a odtąd zwraca się na południowy wschód. Uchodzi do Sanoczka, na granicy gmin Trepczy, Srogowa dolnego i Zabłotca. Długość biegu 9 kil. Br. G.

Falencice, Falencin, ob. Falęcice, Falęcin.

Falenica (zapewne Palenica, Opalenica), wś, pow. warszawski, gm. Zagóźdź, par. Zerzeń.

Falenty (małe i duże), dwie wsie i kol. nad jeziorem, w mokrej nizinie, pow. warszawski, gm. Falenty, par. Raszyn. Leży na lewo od drogi bitej warsz.-radomskiej, o 13 w. od Warszawy, w sąsiedztwie Raszyna. W czasie bitwy pod Raszynem kilkakrotnie były zdobywane i oddawane napowrót austryakom. Jest to gniazdo Falęckich. W 1827 r. liczyły F. duże 18 dm., 107 mk., a F. małe 17 dm., 195 mk. Jedna z najdawniejszych osad w okolicach Warszawy. Pierwszą wzmiankę o niej znajdujemy w metrykach koronnych, kiedy w roku 1434 Boruta, chorąży ziemi mazowieckiej, spłacał prawa i pretensye do Falent niejakiemu Puchale z Raszyńca, Janowi z Runowa i Adamowi z Czeczotek. Na początku atoli XVI w. już był właścielem tej włości Ratold Wiśniewski, i odtąd przechodziła ona koleją czasu coraz w inne ręce, już to skutkiem powinowactwa, już innych stosunków, jak nabycia, ustąpienia. Posiadał ją bowiem po Wiśniewskich od r. 1533 Mikołaj Wolski. Od tych nabyli Opaccy, znakomita rodzina na Mazowszu, którzy wystawili w końcu tegoż stulecia pałac murowany, dotąd istniejący. Majętność Falenty z przyległościami, do liczby których należała wieś Opacz, istotne gniazdo familii Opackich, uważała się niegdyś łącznie z miastem Raszynem i zostawała w ich ręku do 1698 r. Po nich odziedziczył Falenty w roku 1700 Andrzej Chryzostom Załuski, podówczas biskup warmijski. Od Załuskich nabył Felicyan Szaniawski, nominat biskup krakowski; poczem w r. 1750 znowu wróciły do Załuskich. Dalej w r. 1759 posiadał Ignacy Przebendowski, wojewoda pomorski, następnie w r. 1778 Franciszek Rzewuski, marszałek nadworny, od którego kupił w r. 1782 Piotr Tepper, sławny bankier warszawski. Po upadku jego fortuny dostały się w roku 1800 Dangłom, wreszcie Ostrowskim; od tych nabył w naszych czasach znany kupiec warszwski Augustyn Spiski, a po jego śmierci Aleksander Przeździecki. Ten ostatni, rzeczony pałac już ręką czasu dotknięty, według planu budowniczego Lanci, w ścisłem zastosowaniu się do poprzedniego kształtu, ślicznie odnowił, powiększył i okazale ozdobił. Wieś Falenty słynna jest z częstych odwiedzin najznakomitszych w kraju rodzin. Tu bowiem jeszcze książę Bolesław mazowiecki, a potem Konrad zjeżdżali na łowy; tu często przesiadywał król Zygmunt III z całą swoją rodziną i dworem. Tu w r. 1646 dnia 4 marca królowa Marya Ludwika zatrzymała się w przejeździe do Polski i przyjmowała w pałacu młodego królewicza Zygmunta Władysława, syna Wła-