czem położeniu. Do końca prawie XVIII stulecia miejsce to było własnością Sanguszków i należało do klucza rakowskiego, następnie przeszło do imienia Rylskich. Franciszek Rylski, nabywszy Duszków, upiększal go i zagospodarzył porządnie, tak, iż do dziś dnia ślady tej pracy istnieją. W pierwszej ćwierci tego stulecia nowym dziedzicem Duszkowa był już Karol Morawski, generał, syn generała Ignacego Morawskiego, szwagra ks. Karola Radziwiłła „Panie Kochanku“. Karol Morawski przez córkę Teofilę będąc dziadkiem smutnej doli księżniczki Stefanii Radziwiłłówny, poślubionej później ks. Wittgenstejnowi, gdy specyalna komisya lustrowała dobra księżniczki, przeniósł się z Zausza do Duszkowa i ztamtąd przeniósł tu zbiory, pamiątki i archiwa Radziwiłłowskie. Duszków tym sposobem stał się jure caduco najbogatszem muzeum w kraju mińskim. Wartość malowideł, bronzów, rzeźby, marmurów, porcelany, zabytków piśmiennych trudno było obliczyć; dość że to były skarby Radziwiłłowskiego domu. Morawski umierając przekazał całą fortunę żonie, a ta z kolei bratu swemu Rempelowi, niemającemu zgoła wykształcenia, zatem i pojęcia o tem co posiadał. Fortuna co tak łatwo przyszła zwolna się marnowała i wreszcie następcy szczęśliwego sukcesora stracili wszystko, a muzeum duszkowskie rozpłynęło się po świecie. Do dziś dnia na wiele mil dokoła w domach szlacheckich można widzieć wiele ciekawych pamiątek, ale to rzecz bolesna, iż ostatni właściciel, w chwili likwidacyi, świętokradzko ogniem zniszczył kilka kufrów papierów, kędy się znajdowały korespondencye, listy królewskie, dyplomata i pamiętniki; wandalizm ten był pieczęcią na smutnych dziejach Duszkowa. Od roku 1862 dobra duszkowskie należą do Bułhaków, posiadają obszaru około 940 m. Z pamiątek artystycznych pozostał tu tylko w pobliżu dworu grobowiec Morawskich, kędy są wewnątrz prześlicznej rzeźby urny alabastrowe i znakomitego pędzla malowidło wystawiające Wieczerzę Pańską; wartoby było ustrzedz te piękne resztki od zniszczenia. Al. Jelski.
Duszkowice, węg. Diczkovicza, wś w hr. bereskiem (Węg.), lasy, 100 mk.
Duszmiany, ob. Duśmiany.
Dusznica, wś i folw., pow. sejneński, gm. Krasnowo, par. Łoździeje. W 1827 r. było tu 26 dm., 268 mk.; odl. od Sejn 11 w. Folwark D. wchodzący poprzednio w skład dóbr Dumbeln, obecnie stanowi własność p. Felixa Gawrońskiego. Dobra D. składają się z fol. D., wsi D. i Tarnówka; podług opisu z r. 1868 rozległość dworska wynosi m. 1003, a mianowicie: grunta orne i ogrody m. 378, łąk m. 154, pastwisk m. 186, lasu m. 31, zarośli m. 154, nieużytki i place m. 100; wieś D. osad 31, gruntu m. 576; wś Tarnówka osad 53, gruntu m. 171. Por. Dumbel.
Dusznik, czeska nazwa miasta Reinerz na Szląsku pruskim.
Duszniki, wś, pow. turecki, gm. Bartochów, par. Warta. W 1827 r. było tu 25 dm., 248 mk.
Duszniki, niem. Dusznik, wieś i gm., pow. szamotulski; 2 miejs. 1.) D. wieś, 2.) D. (Seelhof), leśnictwo; 151 dm., 1458 mk., 243 ew., 1201 kat., 384 analf., siedziba komisarza obwodowego. Kościół kat. paraf. należy do dek. lwoweckiego. Kościół protestancki do dyecezyi szamotulskiej. Wieśniacy zajmują się rolnictwem i handlem zbożowym; w okolicy 2 gorzelnie. Agentura pocztowa. Większa stac. pocztowa w Bytyniu na trakcie z Poznania do Skwierzyny, stacya kol. żel. Buk o 8 kil. D. należaly niegdyś do stołowych dóbr biskupów poznańskich. Biskupi p. też założyli kościół, o którym już w r. 1442 jest wzmianka w księgach biskupich. Na ścianie kościelnej przy ambonie zachowany jest nagrobek na cześć Jerzego Pigłowskiego, herbu Sokoła, za czasów Zygmunta III i Władysława IV, rycerza walecznego z Tatarami i autora różnych panegiryków np. na śmierć królowej Cecylii Renaty. 2.) D., folw., 572 morg. rozl. 3.) D. niem. Kaiserhof, królewszczyzna; 4 miejsc: 1). D.; 2) folw. Lubieniec (Wilhelmshof), 3) leśnistwo Seelhorst; 4) cegielnia; 3823 morg. rozl.; 21 dm., 369 mk., 91 ew., 272 kat., 119 analf.
Duszno, 1.) wieś, pow. mogilnicki, 9 dm., 87 mk., 11 ew., 76 kat.; 29 analf. Kościół paraf. należy do dekanatu gnieźnieńskiego, stac. pocz. i kol. żel. Trzemeszno o 7 i pół kil., 2.) D., folw. w obrębie wsi, właściciel Tadeusz Bronisz. 3.) D. olędry i gm.; 24 dm., 227 mk., 25 ew., 202 kat., 77 analf. Należy do domin. Lubinia. 4.) D., niem. Hochberg, domin.; 2006 morg. rozl.; 2 miejsc.: 1) D. folw.; 2) D. (Rolandseck), huba; 12 dm., 198 mk; 24 ew., 174 kat., 100 analf.; st. poczt. i kol. żel. w Trzemesznie o 7 i pół kil.. M. St.
Duszoty, pow. rypiński, gm. i par. Źałe; 2 dm., 10 mk. Por. Brzuze.
Dutczyszki, wieś szlach., pow. trocki, 2 okr. adm., 40 w. od Trok., 5 dm., 50 mk. wielkoros. (1866).
Dutka, potok górski, prawy dopływ Białego Czeremoszu w obr. gm. Jabłonicy na Bukowinie. Wypływa z pod góry Maksymca (344 m. pom. wojsk.), płynie na południowy zachód. Wody leśne. Długość 3 kil. Br. G
Dutken (niem.), Dutki, ob. Dudki.
Dutki, ob. Dudki.
Dutrów, wś i folw., pow. tomaszowski, gm. Telatyn, par. Nabróż. Roku 1827 D. liczył 43 dm., 229 mk. Wieś D. leży nad odnogą rz. Huczwy, o wiorst 4 od granicy państwa au-
