Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 2.djvu/224

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

m. (ujście Ruskiej Wody pod Szczawnicą niźnią); 419 m. (pod Zawodziem krościenieckim); 400 m. (pod kuźnicami w Tylmanowej); 391 m. (naprzeciwko kościoła w Tylmanowej); 358 m. (przewóz pod Czerńcem); 337 m. (przewóz pod Jazowskiem przy ujściu Obidzkiego potoku); 315 m. (przewóz pod Naszacowicami); 292 m. (ujście Popradu); 275 m. (ujście Łubinki); 269 m. (przewóz pod Marcinkowicami); 252 m. (poniżej przewozu pod Znamirowicami); 248 m. (ujście Bartkowej); 230 m. (ujście Łososiny); 223 m. (przewóz pod Melsztynem); 213 m. (nieco powyżej przewozu pod Lusławicami do Olszyn); 201 m. (most pod koleją Karola Ludwika); 195 m. (ujście Białej Dunajcowej); 188 m. (przewóz pod Biskupicami); 179 m. (ujście Dunajca). Spad ogólny 398 m. na 207 kil. czyli blisko 2% średniego spadu. Ob. „Orgelbranda Enc. Powsz.“; W. Pola „Rzut oka na północne stoki Karpat“, Kraków 1881; „Brzegi Dunajca“ w Kłosach t. 19 i w Tyg. illustr. 1874 Nr 490. Br. G.

Dunajec Biały, ob. Biały Dunajec. Czyt. A. Uznańskiego „Dorzecze B. D. w. Tatrach“. (Sprawozd. kom. fizyogr. t. III). Wś Biały D. jest własnością Adama Uznańskiego.

Dunajec-czarny, ob. Czarny Dunajec.

Dunajec Suchy, strumień wpadający do rz. Kaniówki a z nią do Dniepru w m. Kaniowie, wypływa z gór o 4 wiorsty od tego miasta, ze źródeł, z których jedno zowie się „Królewską Krynicą“, bo z niego czerpano wodę dla dworu królewskiego, gdy w pałacu wybudowanym w lesie Stanisław August bawił tu 1787 dni 40. Bliżej miasta po obu stronach rz. D. stoją dwie góry: Bożyca i Czortyca, na których, według podania, Pan Bóg ze złym duchem walkę niegdyś stoczyli. Przepływa popod wsią Trościańcem. Nad rz. D. leży uroczysko Bołwany.

Dunajecki zamek, węg. Nedeczvár, ob. Niedzica.

Dunajek 1.) niem. Duneyken, Wielki i Mały, wś, pow. gołdapski, st. poczt. Grabowo. 2.) D., niem. Duneiken, Duneyken, wś i dobra, pow. olecki. Jest tu stacya pocztowa. 3.) D., ob. Dunajki. 4.) D., niem. Dunaiken, os. należąca do Blomfeldu, pow. kościerski, par. Zblewo, dusz 30.

Dunajgród, Dunaygród, ob. Dunajowce.

Dunajki, 1.) Dunajek, niem. Dunaiken, wś włośc., na własność wydana przywilejem z Gdańska d. 18 list. 1828, pow. kościerski, z król. podleśnictwem. Obejmuje 3 posiadł. włośc. i 1 ogrodnika; obszaru 440 mórg, katol. 21, ewang. 7; domów mieszk. 3. Par. Leśno, szkola Dziemiany, poczta Kalisz. Odleglość od Kościerzyny 3 i pół mili. 2.) D. Według Kętrzyńskiego jest miejscowość t. n. w pow. brodnickim.

Dunajów (z Pisarówką), mko, pow. przemyślański, nad rzeczką Złotą Lipą, w lesistej okolicy, od Przemyślan o 19 kil. na wschód, przy gościńcu prywatnym, prowadzącym z Narajowa na Dunajów, Ciemierzyńce, Wiśniowczyk, Lipowce do Przemyślan. Przestrzeń pos. więk.: roli or. 372, łąk i ogr. 384, past. 24, lasu 2410; pos. mniej.: roli or. 1372, łąk i ogr. 1045, past. 250, lasu 208 m. austr. Ludność: rzym kat. 757, gr. kat. 727, izrael. 182; razem 1666. Przysiołek Pisarówka przyłączony został w 1878 r. wraz ze wsiami: Rekszyn, Potoczany i Stryhańce do starostwa w Brzeżanach, z pozostawieniem tymczasowo przynależności tych gmin do rady powiat. w Przemyślanach. Urząd pocztowy i obiedwie parafie ma D. w miejscu. Rzym. kat parafia, należąca do dekanatu brzeżańskiego, fundowana w 1485 r. przez arcybiskupa lwowskiego obrz. łac. Jana Strzeleckiego (feria 2 ante festum Assumptionis B. V. M.). Kościół murowany został odrestaurowany w 1585 r. po napadzie nieprzyjaciół, poswięcony w 1766 r. pod wezwaniem św. Stanisława. Do tej parafii należą gminy: Białe, Ciemierzyńce, Kropiwna, Nowosiółka, Podusów, Poluchów, Potoczany, Rekszyn i Wicyń. W całej parafii ogólna liczba katol. 3,569, izrael. 900. W obrębie tej parafii znajduje się sześć szkół ludowych. Gr. kat. parafia należy do dekanatu narajowskiego obejmuję filią w Potoczanach z 412 gr. kat.; razem ma 1139 gr. kat. parafian. W Dunajowie jest szkoła etatowa o 1 nauczycielu. Z zakładów fabrycznych znajduje się tutaj młyn wodny i hamernia miedzi, a w Pisarówce jest również młyn wodny i gorzelnia. Zamek dunajowski był dawniej z 3 stron oblany stawem; tylko od strony wschodniej, którą do miasteczka dotykał, był przystęp do niego; było to miejsce w dawniejszych czasach bardzo obronne; od strony wschodniej gdzie nie bronił przystępu staw szeroki i bagnisty, był opatrzony wałem i fosą, a oprócz tego dwa wały i dwie fosy broniły przystępu do miasta; ślady wałów i fos dotychczas zostały; wokoło opasany był murem, który dotychczas istnieje; od strony stawu chronił go tylko mur, którego cienkość każe się domyślać, że był postawiony więcej dla niedopuszczania wody na dziedziniec zamkowy w czasie wiosennych roztopów, niż dla obrony; szerokość bowiem stawu była tak znaczną, ze nawet harmatnie dawniejsze pociski od brzegu stawu do muru dosięgnąć nie zdołały; cała forteca zamkowa miała formę kwadratu; sam budynek zamkowy jest dość długi lecz wąski, jednopiętrowy, z dwoma ku dziedzińcowi występującemi skrzydłami. Od kilku lat staw spuszczono i przeniesiono na bujne łąki. Dunajów zbudowany został w 1420 r. przez Rzeszowskiego, biskupa halickiego;