Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 2.djvu/22

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

szło około r. 1800 drogą sprzedaży do Rudnickich a po nich r. 1835 do Jastrzębskich. Tej rodzinie zawdzięcza zamek ocalenie swoje, gdyż bez wspomnianej restauracyi, i dachu byłby się dotąd prawdopodobnie w gruzy rozsypał. Kościół par. katolicki erygowany r. 1404, pierwotnie drew., później zmurowany; przedtem zastępowała go zamkowa kaplica. Przy kościele wznosi się okazały nagrobek z granitu „Józefa Jastrzębskiego, sekretarza referenta rady stanu królestwa polskiego“. Do parafii należą oprócz D. wś Wola-Dębięńska z Dwojanowem, Perła, Biadoliny, Jastef i Sufczyn; razem wiernych 2750 i żydów 56. Szkoła lud. trzy-klasowa; szpital (jak wyżej); 2 kasy pożyczkowe gminne w D. i Woli-dęb. Wieś D. ma ludności 305 męsk., 344 żeńsk.; dm. 112. Rozległości ma obszar dworski: roli orn. 502 morg., ogr. i łąk 45 m., pastw. 34 m., zarośli 3 m.; włościanie mają: roli orn. 622 m., łąk 95 m., pastw. 34 m., lasu 43 m.; gleba urodzajna glinka. Dobra D. składają się obecnie z następujących wsi i folw.: Dębno (glinka), Wola-Dębieńska z Dwojanowem (glinka z piaskiem i trochę iłu), Jastef (glinka), Perła (piasek), Biadoliny szlacheckie (piasek), Sterkowiec z Dziekanowem (przeważnie piasek), w łącznej rozległości obszaru dworskiego: roli orn. 1383 m., ogrodów i łąk 111 m., past. 87 m., lasów 614: razem 2195 morg. austr. Urodzajność i rozmaitość gleby sprzyja produkcyi wszelkiego rodzaju roślin; jest tu stado koni krwi arabsko-angielskiej; samych klaczy stadnych około 40. (Ob. „Zabytki dawnego budownictwa w krakowskiem“ prof. Wład. Łuszczkiewicza. „Historia Polonica i Liber benef.“ Długosza. „Herby rycerstwa Polskiego“ Paprockiego „Szematyzm duchowieństwa dyecezyi tarnowskiej“ na r.1880). 2.) D., wieś na Podhalu nowotarskiem, pow. nowotarski, przy gościńcu z Nowegotargu do Czorsztyna; odległa od Nowegotargu 13 kil., od Nowego Sącza 67 kil., od Krościenka 18 i pół kil. Legła ona między Dunajcem a Białką, wpadającą tuż poniżej wsi do Dunajca. Graniczy od północy z Sztembarkiem Dunajcem, od wschodu z Maniowami również Dunajcem, od południa z Frydmanem, wsią na Śpiżu leżącą, od której odgranicza ją Białka; od południowego wschodu z Nową Białą (Uj-Bela) na Śpiżu; od wschodu z Harklową. Wieś D. liczyła r. 1777 dm. 40, mk. 17; r. 1799 dm. 53, mk. 255; w r. 1824 dm. 56, mk. 291 i jednę rodzinę żydowską, składającą się 4 głów; w r. 1869 dm. 66, mk. 379, między nimi 175 męż., 204 kobiet; według szematyzmu dyec. tarnowskiej z r. 1880 dusz rz. kat. 384. Posiada stary kościół modrzewiowy, należący do parafii maniowskiej. Według podania wystawili go rozbójnicy, skutkiem objawienia się im św. Michała na dębie. Kościół ten p. w. św. Michała posiada ołtarz szafiasty, przedstawiający N. P. Maryą, Chrystusa, św. Stanisława i św. Michała. Wieś ta powstała w pierwszej połowie wieku 14. Dyplom lokacyjny jest z 2 lut. 1335. Leszko (czy Jeszko) Leszicki Piotr, Marcin i Jerzy bracia, synowie Zbigniewa z Szczyrzyc, nadają Urbanowi z Grywałdu dziedziczną posiadłość swoją Dambnam (Dębno) z przyległym lasem do wykarczowana i do osadzenia na prawie nienieckiem. (Fr. Piekosiński. „Kod. dyplom małopolski“ I 234). W wieku 13 pola i łąki tu będące zwały się Dambno, jak to stwierdza przywilej z 10 maja 1254, którym Klemens i Marek, bracia rodzeni, synowie niegdyś Marka, wojewody krakowskiego, w obecności Bolesława Wstydliwego zatwierdzają wszelkie nadania przez ich stryja Teodora Cedrona uczynione dla klasztoru szczyrzyckiego; czytamy bowiem: „addentes et campos et prata sic nominatos: Długopole, Ludzimierz, Dambno...“ (Tamże 45). Dyplom lokacyjny, ponieważ był bardzo zniszczony, odnowił Mikołaj Bełzowski, dziedzic Dębna, w Krakowie 12 maja 1457; następnie zatwierdził go król Zygmunt I w Krakowie 4 maja 1518 a na rzecz Wojciecha, dziedzicznego sołtysa wsi Dębno, król Zygmunt August 8 stycznia 1551 r. Z powyższego zatwierdzenia Zygmunta króla (1518) oblatę w grodzie sądeckim uczynił 1614 roku Maciej Ochotnicki, sołtys ochotnicki i dębieński. Tenże Maciej Ochotnicki wraz z żoną Jadwigą za zezwoleniem króla Zygmunta III z 25 kwietnia 1617 prawo swoje do sołtystwa w Dębnie przenieśli na syna swego Jana Ochotnickiego, zapewniając mu prawo dożywocia na temto sołtystwie. Sołtystwo to objął on 26 czerwca 1618 r. Według lustracyi z r. 1765 Dębno liczyło roli 11, zagród 3, młyn 1. Prócz robocizny dochód roczny (z czynszu ziemnego, za len, gęsi, kury, oprawę, owies ospowy) czynił złp. 1264 gr. 20 (Akta grodzkie sądeckie t. 113, str. 362, 1785; t. 114, str. 1574). Przestrzeń większej posiadłości zawiera roli 1, łąk i ogrodów 1; mniejszej zaś posiadłości roli 481, łąk i ogrodów 38, pastwisk 279 morg. Poczta Czorsztyn. Własność Ludwika Eichborna. Wzniesienie wsi 534 m. (pomiar wojskowy). Czyt. Bronisław Gustawicz, „Wycieczka w Czorsztyńskie. Dr. E. Janota, „Przewodnik na Babią Górę, do Tatr i Pienin“, Kraków 1860. W. Eljasz, „Illustr. Przewodnik do Tatr, Pienin i Szczawnic“, Poznań 1870. 3.) D. (z Majdanem), wś, pow. łańcucki, o 25 kil na płn. w. od Łańcuta, przy ujściu Wisłoka do Sanu, o 10 kil. na płd. w. od st. p. i par. rzym. kat. w Leżajsku. Par. gr. kat. w miejscu. Dm. 334, mk. 1712. Obszar dworski ma gr. orn. 568, łąk i ogr. 49, pastw. 7 m.; włościanie gr. orn. 573, łąk