Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 2.djvu/18

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

5.) D., wś, pow. przasnyski, gm. Karwacz, par. Przasnysz. R. 1827 było tu 21 dm. i 169 mk. 6.) D., folw., pow. płoński, gm. Modzele, par. Nowe Miasto. Folw. D. od Płocka w. 65, od Płońska w. 16, od Nasielska w. 10, od drogi bitej w. 7, od rz. Wisły w. 21. Rozl. wynosi m. 126 a mianowicie: grunta orne i ogrody m. 110, pastwisk mg. 13, wody mg. 1, nieużytki i place m. 2. Bud. drewn. 3; pokłady torfu znajdują się na pastwisku; folwark powyższy utworzony i oddzielony od dóbr. Miszewo. 7.) D., wś, pow. pułtuski, gm. i par. Zatory. Roku 1827 było tu 10 dm. i 85 mk. 8.) D., wieś, pow. włodawski, gmina Turno, par. Wołoska wola (r. g.). Liczy 15 dm., 52 mk. i 195 mg. obszaru. Br. Ch., A. Pal.

Dębiny, przys. Woli Wielkiej.

Dębiny, ob. Dębina.

Dębiny, Dęby, niem. Dembine lub Eichenau od r. 1865, dobra, pow. toruński, leżą po nad bitym traktem toruńsko–chełmińskim, par. Przeszno, szkoła Nawra, poczta Unisław. Obszaru ziemi 1460 mg., bud. 12, dm. mieszk. 4, katol. 104, ewang. 18. W 1869 roku posiadacz Grabowski. Kś. F.

Dębionek 1.) niem. Debenke, wieś, pow. wyrzyski, 92 dm., 735 mk., 629 ewang., 92 kat., 14 żydów, 126 analf. Poczta na miejscu, st. kol. żel. Nakło o 10 kil. 2.) D., niem. Eichhorst, wieś, pow. szubiński, ob. Annoniewo, Annadorf. M. St.

Dębionka 1.) osada, pow. krobski, 2 dm., 17 mk., wszyscy kat., 4 analf. Poczta w Pakosławiu o 4 kil., st. kol. żel. Rawicz o 15 kil. 2.) D., folw., pow. krobski, ob. Ostrobudki.

Dębi Wirch, szczyt w Beskidach wschodnich, w dziale między Konieczną a przesmykiem dukielskim, 654 m. wys.

Dębki, wś, pow. nowoaleksandryjski, gm. i par. Baranów.

Dębkowce, ob. Demkowce.

Dęblin 1.) folwark i pałac z parkiem, pow. nowoaleksandryjski, gm. Irena, par. Bobrowniki. Jestto centralny punkt obszernych dóbr, które w XV wieku należały do Tarnowskich. Ci erygowali kościół w m. Bobrownikach, należących do tego majątku. Drogą sukcesyi majątek D. przeszedł w XVI wieku do Mniszchów; ostatni z nich ożenił się z siostrzenicą Stanisł. Augusta, który dla niej wybudował, jak podanie niesie, dzisiejszy pałac w Dęblinie, i założył śliczny park. Z jedną z panien Mniszech ożenił się ks. Jabłonowski, któremu w posagu dostały się dobra dęblińskie; jako dekabrysta w 1825 r. wywieziony do Saratowa. R. 1836 dobra Dęblin kupił od niego rząd dzisiejszy. W r. 1842 cesarz Mikołaj darował dobra te ks. Paszkiewiczowi, ówczesnemu namiestnikowi; w tymże roku założony został kamień węgielny fortecy nazwanej Iwangrodem. Dęblin leży przy ujściu Wieprza do Wisły. Dobra dęblińskie stanowią ordynacyą Paszkiewiczów, nazwaną urzędownie Iwanowskie Sioło. Do dóbr tych należą folw. Dęblin, Podwierzbie, Wymysłów, Borowa, Matygi, Borowina; na pierwszych trzech folwarkach płodozmiany, gleba ziemi żytnia; na ostatnich trzech gospodarstwo dowolne, gleba ziemi glina powiślańska. Majątek ten w prześlicznem jest położeniu, przeżynają go dwie spławne rzeki Wisła i Wieprz, droga żelazna Nadwiślańska i Łukowska, prócz tego szosy we wszystkich kierunkach, jak: lubelska, warszawska, moszczańsko–gołębska. Prócz tego dobra te posiadają własnych szos 4 do 5-wiorst. Do dóbr tych należą wsie: Mierzączka, Rycice, Kleszczówka, Moszczanka, Nowy Dęblin, Lasoń, Sędowice z prawej strony Wieprza, z lewej Niebrzegów, Nieczeć, Gołąb, Bonów, Bałtów, Wólka Gołębska. Osady Bobrowniki i Irena; gmin dwie, Irena i Gołąb, poczta, kasa wkładowo-pożyczkowa w Irenie, szkółek dwie, w Bobrownikach i w Gołębiu; majątek ten ma obszaru do 12000 morgów z tego do 10,000 dworskich gruntów. Lud trzeźwy, pracowity, trudniący się rolnictwem i zarobkowaniem, jednakże nie zamożny. Lasy oddawna urządzone, 5000 mg. nieużytków które zadrzewiają się i pod wieloma względami majątek ten służyć może za przykład innym. Majątek D. składa się z dwóch kluczów: Dęblin i Gołąb, w pierwszym kluczu serwituty uregulowano z wyłączeniem os. Bobrowniki. Do r. 1844 istniała wieś D., koło palacu dziś to nazwisko noszącego; wieś w tym roku została zniesiona dla celów fortecznych. Z pałacu dęblińskiego w roku 1865 usunięto wszystko, co jakąkolwiek wartość artystyczną miało, jak meble, kominki z herbami dawnych posiadaczy i wysłano je do Homla, gdzie mieszka dzisiejszy dziedzic, urodzony i wychowany w Warszawie. Przy pałacu znajduje się wielka sala balowa, teatralna; akcesorya sceniczne przed 12 laty zostały sprzedane klubowi w Lublinie. Pod kaplicą, obok pałacu stojącą, dziś na obrządek prawosławny przerobioną, spoczywają zwłoki Iwana Paszkiewicza, b. namiestnika król. i żony jego. Folw. D. ma do 500 m. rozl.; gleba ziemi piaszczysta, lecz kultura roli wysoko posunięta przy pomocy nawozu ludzkiego, którego twierdza Iwangród dostarcza. W majątku D. nowowzniesione zostały 2 piece t. z. Hoffmanowskie do wypalania cegły, której rocznie dają do 8 milionów sztuk (ob. Krasnogliny) a wszystko to, wraz z wyrobem cegielń w Sławczynie, idzie do budowy nowozakładanych sześciu fortów. Wyrabia się też cegła olejna, t. z. frontowa. 2.) D. Nowy, wś, w pow. nowoaleksandryjskim gub. lubelskiej, przy szosie warsz.–lubelskiej, powstała 1866 r. z rozebranego (skutkiem ukazu z roku