Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 2.djvu/151

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

kowała soli mianowicie: w roku 1866 kuchennej 79,889, bydlęcej 9984; w r. 1870 kuchennej 84,129. W roku 1870 były w tej warzelni 2 konne kieraty do wyciągania ropy solnej o sile 4 koni, i 3 panwie do warzenia, z tych jedna z powierzchnią 828 a dwie każda z powierzch. po 300 cali; siła produkcyjna wynosiła 300 ctn. soli do jedzenia w przeciągu 24 godzin; ludzi zajętych było 78. Izba handlowo-przemysłowa, z której sprawozdania te cyfry wyjęte zostały, od roku 1870 nie wydała nowego sprawozdania. Dystylarni nafty było w 1870 r. w tem mieście 9, należących do rozmaitych właścicieli; z tych 2 były w rękach chrześcian. Dalej był w 1870 roku w tem mieście browar piwny, będący własnoscią gminy miasta Drohobycza; znaczniejszych garbarni i białoskórni 5, wszystkie w ręku izraelitów. Stan czynny majątku miasta wynosi: 1,375,839 złr. (jest to najbogatsze miasto w Galicyi po Lwowie i Krakowie), bierny 3,113 złr.; dochód w 1879 roku 106,424 złr.; zaś w 1874 roku miało to miasto 130,932 złr. dochodu; mianowicie: z nieruchomego majątku 7768, odsetków od kapitałów 19229 zlr., z przedsiębierstw 446, z propinacyi i opłat od napojów 79,591 złr., z kar 631, z subwencyi, dotacyi i t. p. 1078 złr., ze sprzedaży majątku 19186, z innych żródeł 527; zapas gotówki 2476 złr. Wedle zamknięcia rachunków za rok 1874 miało to miasto w tym roku następujące wydatki: Zarząd majątku 3831 złr., podatki 11,871 złr., koszta administracyjne 18,202, utrzmymanie bezpieczeństwa 7771 złr., utrzymanie porządku 7019 złr., utrzymanie dróg, ulic i mostów 4475 złr., koszta straży ogniowej 4210 złr., utrzymanie zdrowia 1553 złr., wydatki na ubogich 6366 złr., wydatki szkolne 29,307 złr, wydatki parafialne 916 koszta wojskowe 2 złr., nabytki majątkowe 22,858 złr, różne wydatki 1013 złr.: razem suma wydatków 119,394 złr. Do rady państwa wybiera to miasto jednego deputowanego wspólnie z miastami Sambor i Stryj; do sejmu krajowego wybiera jednego posła samo dla siebie. Drohobycz jest siedzibą starostwa powiatowego, rady szkolnej okręgowej na powiaty administracyjne Drohobycz i Turka, rady powiatowej, urzędu podatkowego, sądu powiatowego należacego do sądu obwodowego w Samborze, notaryusza, kilku adwokatów, zarządu salinarnego, rządowego zarządu lasów i domen, urzędu cechowniczego miar i wag, powiatowej komisyi szacunkowej dla podatku gruntowego, rządowego urzędu pocztowego i telegraficznego. Rzym. kat. parafia w Drohobyczu, należąca do dek. drohobyckiego dyec. przemyskiej, ma być założoną przez Kazimierza Wielkiego, jednakże przywilej erekcyjny nie zawiera roku. Z początku był tu drewniany kosciół. Władysław Jagiełło król polski i wielki książę litewski, wedle napisu na portrecie tego króla wiszącym nad chórem muzycznym, kazał w 1392 roku wystawić kościół murowany na tem miejscu, na którem przedtem stał zamek drohobycki. Sierakowski w protokóle wizytacyjnym zanotował, że za jego czasów była w kościele tablica, potwierdzająca, że kościół został w 1511 roku poświęcony pod wezwaniem N. P. Maryi i św. Bartłomieja przez Bernarda Wilczka arcybiskupa lwowskiego; tradycya przypisuje zasługę wystawienia tej bazyliki królowej Bonie, która zapewne musiała się przyczynić do wykończenia i prrzyozdobienia takowej, ponieważ w presbiterium jest umieszczony rok 1526. Kościół ten, w pięknym gotyckim stylu, wewnątrz był pięknie przyozdobiony, po części kosztem Doroty z Tęczyna Tarłowej, która także uposażenie tego beneficium sumą 10,000 złotych polskich powiększyła. Sierakowski opowiada z dawniejszej wizytacyi Frydryka Alembeka kanonika przemyskiego, że przed laty mniej wiecej 130 (licząc od roku wizytacyi Alembeka, która była w 1636 r., wstecz a więc na początku XVI w.) kościół wraz z całem miastem przez Turków zniszczony został. Później w roku 1648 dnia 8 grudnia kościół przez kozaków pod wodzą Chmielnickiego napadnięty i wymordowaniem wielkiej ilości ludzi, którzy w nim schronienia szukali sprofanowany został. Wielki ołtarz ozdobiony został kosztem Mikołaja z Żurowa Daniłowicza, star. drohobyckiego; obraz Wniebowzięcia N. P. M. malował wenecyanin Dolabella (1610 roku), zaś ołtarz poświęcił Waleryan Lubieniecki zakonu św. Franciszka biskup bakowski w Mołdawii. Zygmunt August król polski wcielił w 1558 beneficium drohobyckie, którego dotacyą powiększyła wieś Dobrowlany, darowana przez Władysława Jagiełłę, do dochodów kapituły katedry chełmskiej, które to połączenie trwało aż do czasu pierwszego podziału Królestwa Polskiego. (Opis kościoła paraf. w D. i rysunek podał 1879 r. 6 września „Tyg. Ill.“). Na przedmieściu był szpital małych dzieci, fundowany w 1540 r. przez Zygmunta I króla polskiego. Między sławnymi, którzy w Drohobyczu światło dzienne ujrzeli, godnym wsponmienia jest Marcin Laterna, jezuita, rektor kolegium lwowskiego, kapelan króla Stefana Batorego, który za panowania Zygmunta III osiągnął palmę męczeństwa, wrzucony przez szwedów do morza. Dawny konwent oo. karmelitów drohobyckich, skasowany przez cesarza Józefa II w 1790, fundowany był przez Jana Stanisława na Kosiorkach Kosiorek Bekierskiego i Marcina Chomętowskiego (któremu dawne kolegium jezuickie w Samborze