Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 1.djvu/902

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

war, młyn wodny, tartak, olejarnia, folusz, wiatrak; pokłady kamienia budowlanego i gliny na wyrób cegły, staw około 30 m. z rybołówstwem. Nadto z dóbr tych oprócz przestrzeni wykazanej przeszło na rzecz nabywców częściowych morg około 1100, lecz nazwa powstałych nomenklatur nie jest wiadomą. Wieś Maruszów osad 78, gruntu m. 1083; wś Długo Wola osad 25, gruntu m. 787; wś Józefów osad 34, gruntu m. 512. Br. Ch.

Daniszowce, węg. Danissocz, niem. Dierstdorf, wieś w hr. spiskiem (Węg.), kościół katolicki filialny, 286 mk. H. M.

Daniszuny, wieś, pow. wiłkomierski, par. dobejska, uwłaszczona, do dóbr Sterkańce Łappów wprzódy należąca.

Daniszyn, 1.) gm. wiejska, pow. odolanowski, 5 miejsc.: 1) D. wieś, 2) pustkowia.: Cegła, 3) Mazury, 4) Oremby, 5) Warszta; 87 dm., 798 mk., 14 ew., 785 kat., 166 analf. Poczta na miejscu, st. kol. żel. Ostrowo o 16 kil. 2.) D., folw., pow. odolanowski, ob. Krotoszyn. M. St.

Daniuki, wś nad rz. Płoską, pow. płoskirowski, gm. Tretelniki, par. Czarnyostrów, 174 dusz męz., 369 dz. ziemi włośc., lasu niema, należy do Wisłockich. Wraz z wsią Łapkowcami ma 832 dz. ziemi używalnej. R. 1868 miała 69 dm. Dr. M.

Daniuny, wieś rządowa, pow. święciański, 2 okr. adm., mk. kat. 76, starowierców 64, dm. 18 (1860), od Święcian 26 w.

Daniusze, folw., nad strugą bez nazwiska, pow. oszmiański, po lewej stronie traktu pocztowego wileńskiego, mk. 10.

Daniuszew, ob. Daniszewo.

Dankiszki, wieś, pow. rossieński, parafia Żwingie.

Danków, 1.) wieś, nad rz. Lizwartą, pow. częstochowski, gm. Lipie, par. Danków, o 5 w. od Krzepic, o 37 od Częstochowy, na prawo od drogi z Częstochowy do Krzepic. Posiada kościół par. murowany, szkołę elementarną od 1814 r., piec wapienny i fabrykę żelaza zatrudniającą 20 robot. i wyrabiającą rocznie za 23,000 rs. W 1827 r. było tu 53 dm. i 375 mk.; w 1860 r. liczono 52 dm., 385 mk. Kościół murowany, dosyć gustownie wystawiony, kosztem Stanisława Warszyckiego kaszt. krakowskiego 1550 r., posadzka kamienna, wieża na kościele 76 łokci wysoka, druga mniejsza, w pośrodku kościoła; cmentarz murem i wałem otoczony od brzegu rzeki Lizwarty, który to wał odgradzał dawniej dyecezyą gnieźnieńską od krakowskiej. Parafian do kom. wielkanocnej obowiązanych było w r. 1779:250. Dziś parafian 3000. Początek swój i uposażenie ma ta parafia od Jana Hincza kasztelana sandomierskiego, starosty krzepickiego około 1472. Byli tu także dawniej 3 mansyonarze, lecz dla braku utrzymania zmuszeni byli opuścić to miejsce. W połowie XVI wieku kościół ten był w posiadaniu aryanów i wtenczas nabożeństwo odprawiało się we wsi Zajączkach, w kościele filialnym, aż do r. 1641, w którym to roku kościół w Dankowie dekretem królewskim obrządkowi katolickiemu przywrócony został. Było tu także schronienie dla 7 biednych, jak o tem świadczy wizyta z r. 1720, lecz potem i fundacya zaginęła i dom zniesiony został. o czem nadmienia inna wizyta z r. 1776: „niema tu żadnej fundacyi ani domu dla ubogich.“ Z proboszczy dobrze zasłużonych w Dankowie pierwsze miejsce trzyma Kazimierz Wyszkowski, który był tu proboszczem od r. 1702 i wiele dobrego dla tego kościoła uczynił. Obcenie kościół, dom plebański i zabudowania gospodarskie w opłakanym są stanie i wymagają reperacyi. Proboszcz obecny D. Franciszek Wieczorkiewicz już zbiera potrzebne maateryały do naprawy. W D. arcyb. Janusz 1267 zebrał był drugi syc nod (?) dła ogłoszenia ustaw synodu wrocławskiego, odbytego w tymże roku pod przewodnictwem legata kard. Gwidona. Dziedzice D. Warszyccy wznieśli tu około początku XV w. warowny zamek, który w 1632 roku został z gruntu przebudowany. Verdum zwiedzający go w końcu XVII winku tak opisuje Zamek nad jeziorem od wsi Lipie ciężkiemi kamiennemi fortyfikacyami i bastyonami w kształcie gwiazdy silnie obwarowatny od strony jeziora, od lądu ma fosy i wały, wewnątrz zaś obszerne zabudowania i kościół parafialny (124 str.). Stanisław Warszycki w czasie rokoszu Zebrzydowskiego podejmował tu przez trzy miesiące Zygmunta III z całym dworem. Syn jego także Stanisław podejmował tu w czasie wojny szwedzkiej Jana Kazimierza. Jeszcze w 1823 r. ruiny, zachowywały pierwotne kształty podłużnego czworoboku o dwóch bramach. Z czasem zniszczono je, rozbierając materyał na różne budowle gospodarskia. Rozl. dóbr D. wynosi m. 1170 a mianowicie: grunta orne i ogrody m. 500, łąk m. 290, pastwisk m. 52, lasu m. 237, nieużytki i place m. 83. Płodozmian 12-polowy, budowli mur. 1, drew. 4, młyn wodny. R. 1878 od dóbr tych odłączony został folw. Słowików, mający m. 414; wś Danków osad 89, gruntu m. 894. 2.) D., wś i folw., pow. skierniewicki, gm. Grzymkowice, par. Biała. W 1827 r. było tu 15, dm., 120 mk. Folw. D. lit. AB, z wsią t. n., od Warszawy w. 58, od Skierniewic w. 30 od Biały w. 3, od Mszczonowa w. 13, od Rudy Guzowskiej w. 24. Rozl. wynosi m. 545 a mianowicie: grunta orne i ogrody m. 460, łąk m. 42, pastwisk m. 2, wody m. 19, nieużytki i place m. 22; budowli mur. 5, drewn. 14. Płodozmian 9-polowy, w niektórych miejscowo-