Cz. mial 820 dm., a 1775 r. 552 dm. Paraf. kościół katol. św. Józefa, z muru wzniesiony 1751 r. przez ks. Lubomirskiego, posiada obraz M. B. słynący cudami. Par. katol. dek. bałckiego dusz 2,726; filia w Berszadzie. 2.) Cz., wś, pow. kamieniecki, nad Mukszą, gm. Maków, par. Zaleśce, ma 269 dusz męz., 327 dz. ziemi włośc; należy do Raciborowskich. Roku 1868 miała 100 dm. Ob. Maków. Dr. M.
Czeczelówka, 1.) wś, pow. hajsyński, par. Granów; dusz męz. 496, ziemi włośc. 1,019 dz. Należy do Hulanickiego 985 dz., do Chodorowiczowej 355 dz., do ss-rów Żółkiewicza 297 dz. R. 1868 miała 102 dm. 2.) Cz., wś, pow, berdyczowski. X. M. O.
Czeczersk, Czeczelsk, Czeczery, starożytne i handlowe miasteczko w pow. rohaczewskim, nad rzeką Sożą. W Karamzynie znajdujemy wzmiankę o tej mieścinie już pod 1157 rokiem; mieni on je należącem do okręgu sożskiego, jakowy obejmował powiaty: homelski, rohaczewski, czerykowski. Wspomniony też Cz. w opisie miast, w akcie instalacyjnym na stolicę litewską Świdrygiełły. Król Aleksander w liczbie innych miast, oddał i Cz. w dożywotne posiadanie żonie swej Helenie. W r. 1523 Stanisław Dowgierd, poseł od Zygmunta, uskarżał się w Moskwie przed wielkim księciem o złupienie i spalenie Krzyczewa i Czeczerska. Sławny wojownik Ostafi Daszkiewicz otrzymał w nagrodę swych zasług i walk z Tatarami, od króla Zygmunta I zameczki Krzyczew i Czeczersk. W późniejszych czasach Cz. był stolicą starostwa niegrodowego, które płaciło 1772 r. 7,620 zł. kwarty, a 5,000 zł. hyberny. Katarzyna II nadała je hr. Czernyszewowi i w ręku jego potomków Cz. do dziś pozostaje. Jezuici mieli tu kościół i domicicilium. Cz. ma 2,396 mk., 847 wiorst od Petersburga, a 127 od miasta gubernialnego odległy. St. poczt. w pobliżu Homla i Dowska. Trzy jarmarki rocznie; lasy dóbr Cz. należą do najrozleglejszych w gubernii. Par. katol. Cz. dek. homelskiego liczy 1,926 dusz. Kościół św. Trójcy murowany, wzniesiony 1784 roku kosztem hr. Zacharyasza Czernyszowa. Fel. S.
Czeczewie, ob. Cieszenie.
Czeczewko, niem. Czeczewken, mała wioska w pow. grudziądzkim, ćwierć mili od Radzyna, na bitym trakcie grudziądzko-wąbrzeskim, powstała w przeszłem stuleciu na obszarze Czeczewa w ten sposób, że r. 1761 Tomasz Czapski przypadającą nań tę część Czeczewa wydał w wieczystą dzierżawę familii Bahr; rząd pruski po okupacyi Prus uznał tę dzierżawę, która w skutek nowszych praw państwowych zamieniła się na własność. Obszaru ziemi liczy Cz. 188 mórg, 4 domy mieszk. i 24 mk.; par. w Radzynie. Kś. F.
Czeczewo, po niem. od r. 1865 Schötzau, dobra stołowe królewskie w pow. grudziądzkim, na trakcie bitym grudziądzko-jabłonowskim, małe ćwierć mili odległe od Radzyna; założone są przez krzyżaków na obszarze m. Radzyna i zachodzą w dokumentach XIV i XV wieku; obszaru mają 1,339 mórg, domów mk. 12, katol. 158, ew. 67, par. Radzyn. Do Cz. należy także karczma czeczewska z 59 morgami ziemi. Kś. F.
Czeczonken (niem.), ob. Cieszonki.
Czeczora, ob. Cecora.
Czeczorken, ob. Cieciorki.
Czeczowo, ob. Cieciszewo.
Czeczotka, os., pow. ostrołęcki, gm. i par. Ostrołęka. Jest to osada młynarska pod zarządem magistratu m. Ostrołęki.
Czeczotki, wś, pow, warszawski, gm. Cząstków, par. Kazuń. R. 1827 było tu 7 dm. i 60 mk. Por. Cybulice.
Czeczowicze, wś, pow. bychowski, stacya poczt. w pobliżu Mohilewa i Bychowa.
Czeczwa, także Czeczawą lub Czaczawą zwany, znaczny potok górski, wypływa w obr. gm. Suchodoła w pow. dolińskim, z płc.-wsch. stoku wyniosłego pasma gór karpackiego (Beskidu lesistego), zwanego Arszycą (także Arszyce, Arszyszcze). Pasmo to ciągnie się od ujścia potoku Mołodego do Łomnicy (717 m.) ku płc. zach., oddzielając źródłowiska Ilemki i Czeczwy od źródłowisk i doliny Mszany, dopływu Mołodego. Długość tego pasma czyni 15 kil. Nazwa jego jest rumuńska, pozostała po dawnych Dakach, którzy tę okolicę niegdyś zamieszkiwali. Znaczenie jej pochodzi od wyrazu archita „słońce“ lub góry słoneczne (osmolone). Nadmienić wypada, że podobną nazwę „Arszyca“ noszą góry bukowińskie, obfitujące w rudy żelazne. Od str. płd.-zach. spada to pasmo stromo ku dolinie potoku Mszany; od str. zaś płc.-wsch. stok jest łagodniejszy i nieco upłazisty, pokryty odwiecznym lasem. Szczyty jego są nagie, skaliste, pokryte skąpą roślinnością. Do wzniosłych czubałków tego pasma należą: Gorgan ilemski (1,589 m.), Arszyca (1,569 m.), Meczylek (1,542 m.), Neryedów (1,557 m.), Mały (1,516 m.). Pasmo to służy za linią graniczną między gminami Perehińskiem z jednej, a Suchodołem, Ilemnią i Lolinem z drugiej strony. Z parowów u płnc.-wsch. podnóża jego, w rozmaity i nader dziki sposób wyżłobionych, tryszczą różne źródliska, które spływając razem, tworzą Czeczwę, a ta przyjąwszy od praw. brz. Męciwkę (662 m.), zwraca się na północ wązką górską doliną, zwartą obustronnie znacznemi lesistemi wyniosłościami, jak od zachodu Siwakową (861 m.), Czarną horą (866 m.) i Czarnym wierchem (892 m.), nad Suchodołem, a od wsch. grzbietem Górnym wierchem, którego czubałki zwą się Podkamieniste (957 m.), Wierzchny (983 m.)
