grunta tej wsi przechodzi kolej żel. Karola Ludwika, idąca ze Lwowa do Brodów, a w Zabłotcach jest dworzec kolejowy. Wieś ta oddaloną jest od Oleska na płc. wsch. o 1 milę, od Brodów na płd. zach. o 2 mile. Przestrzeń: pos. więk. roli or. 562, łąk i ogr. 199, past. 59, lasu 1,308; pos. mn. roli or. 1,282, łąk i ogr. 1,122, past. 262, lasu 20 mórg austr. Ludność: rzym. kat. 20, gr. kat. 1,204, izrael. 135, razem 1,359. Należy do rz. kat. parafii w Olesku, urzędu poczt. w Zabłotcach; gr. kat. par. ma w miejscu, należącą do dek. oleskiego. W Cz. jest szkoła etatowa o 1 nauczycielu i kasa pożyczkowa z funduszem zakładowym 400 złr. w. a. Właściciel więk. pos. Ignacy Krajewski. B. R.
Czechy, wś i domin., pow. gnieźnieński, domin. 979 mórg rozl.; 10 dm., 144 mk., wszyscy kat., 67 analf. St. poczt Kłecko o 3 kil., st. kol. żel. Gniezno o 14 kil. M. St.
Czechy, 1.) niem. Czechau, wś włośc w pow. wejherowskim, zawiera włók 7; katol. 19, ewan. 18, dm. mieszk. 3, par. Meehowo; odległość od Wejherowa 2 i pół mili. 2.) Cz., niem. Tschechendorf al. Zechendorf, wś włośc. w pow. wałeckim, obszaru 6,452 mórg, dm. mieszk. 35, kat. 101, ew. 267, par. Sypniewo (Zippnow), szkoła w miejscu. 3.) Cz., M. i W. dwie wsie w pow. leckim. Kś. F.
Czechy, kraj należący do Austryi, 900 mil kw., ludności około 5 milionów, w tej liczbie 3 mil. właściwych Czechów, a 2 mil. Niemców. Cz. są otoczone dokoła wysokiemi górami, które ku środkowi się zniżają, tworząc kotlinę. Wzdłuż północnej granicy ciągną góry Kruszcowe i Olbrzymie; wzdłuż wschodniej Morawskie; wzdłuż zachodniej Czeskie. Powietrze Cz. jest w ogóle łagodne, w górach tylko ostrzejsze i burzliwe. Rzeka Laba przepływa kraj, zabierając z sobą Wełtawę i Oherkę i staje się spławną dla okrętów. Lasy gór zaopatrują mieszkańców w drzewo, a dobrze uprawna rola wydaje obficie zboża wszelkiego rodzaju, len, konopie i t. d. Winnic w Cz. niewiele, ale za to dużo wyborowych chmielników, rozległych sadów i łąk wilgotnych. Ztąd kwitnie piwowarstwo, handel fruktami i chów zwierząt domowych, osobliwie owiec, koni, świń i drobiu (bażanty czeskie). W górach kopalnie srebra, żelaza, cynku, ołowiu, węgla kamiennego i marmurołomy; prócz tego drogie kamienie, mianowicie granaty i liczne źródła uzdrawiające, Soli kamiennej Cz. nie mają. Lud czeski pracowity i przemyślny. Liczne wszędzie fabryki szkła, porcelany i warsztaty tkackie. Szkło z hut czeskich słynie na całej kuli ziemskiej. Główne miasto Praga (ob.). W pobliżu Pragi Bubiniec z letnim zamkiem królewskim. Biała góra 379,52 m. (1,201′) wysoka, na zachód od miasta, pamiętna bitwą dla Czechów nieszczęśliwą z listopada r. 1620. Nad Labą aż do połączenia się z nią Wełtawy lub nieopodal od niej: Kralowy dwór (Königinhof), gdzie w wieży odkryto słynny pomnik starożytnej literatury czeskiej, królodworski rękopis. Józefów nad ujściem rzeki Metawy i Kralowy Hradec (Königgrätz) nad ujściem rzeki Orlicy do Laby, dwie twierdze. Pola okoliczne po prawej stronie Laby nadzwyczaj urodzajne, mianowicie koło Śmierzyc (Goldene Rute), dla tego też złotą rószczką nazwane; pamiętne nieszczęśliwą bitwą z Prusakami r. 1866. Kladrub z stadniną cesarską. Kolin pamiętny zwycięztwem generała Dauna nad Prusakami r. 1757. Podiebrad z starym zamkiem królewskim. Stara Bolesława (Alt-Bunzlau) ma tum z r. 1,036. Tutaj w kaplicy zabity został św. Wacław. Mielnik śród winnic. W dorzeczu Laby po jej stronie północnej: Chlumiec nad Cydlinką, wyrabia cukier burakowy. Fabryki te ciągną się ztąd wzdłuż Laby aż do Mielnika. Jiczyn z zamkiem Wallensteina z r. 1630, należącym dziś do rodziny Trautmannsdorfów, i z kościołem wystawionym przez tego wodza, na wzór hiszpańskiego kościoła św. Jakóba w Kompostelli. Dawny klasztor kartuzów fundowany przez Wallensteina, przeistoczono w dom karny. Miejscem urodzenia Wallensteina są Herzmanice w tych stronach. Mnichowe Grodziszcze (Münchengratz) nad Izerą, dopływem Laby, z pięknym zamkiem i kościołem św. Anny, w którym złożone są zwłoki Wallensteina. Nowa Bolesława z fabrykami wyrobów wełnianych. W dorzeczu Laby po stronie wschodniej i południowej tej rzeki: Wysokie Myto (Hohenmaut) z pięknym kościołem z 14 wieku. Pardubice, miasto przemysłowe, jeden z środkowych punktów sieci kolejowej w Czechach. Chrudym nad Chrudymką, w bardzo żyznej okolicy. Opodal Laby, lecz w jej dorzeczu: Czasława, pamiętna bitwą z roku 1742, z kościołem w stylu ostrołukowym, w całych Czechach największym, w którym spoczywają zwłoki przywódzcy Husytów Jana Żyżki. Kutna Hora (Kuttenberg), z najgłębszą dotąd znaną kopalnią. Z srebra tutaj wydobywanego bito pierwsze czeskie monety. W pobliżu: Sedlec z największą fabryką tytuniu w całej Austryi. Nad Labą poniżej połączenia się z nią Wełtawy: Rudnice z zamkiem Lobkowicza, zkąd najstarszy syn tej rodziny ma tytuł księcia. Litomierzyce na wzgórzu w okolicy przepysznej, dla tego czeskim rajem zwanej; stolica biskupia ze starożytnym kościołem z r. 1034, liczy 10,000 mk. Dzieczyn (Tetschen) z zamkiem Thunów. Nad Policą (Polzen) wpadającą do Laby na wschodnim jej brzegu: Czeska Lipa (Böhmisch - Lippa), ze znakomitym handlem płodami rolniczemi. W pobliżu Reichstadt i Hajda w okolicy z zna-
