Czarków, 1.) wieś rozkolonizowana, pow. koniński, gm. Gosławice, par. Morzysław. Odl. od Konina 2 w. Leży przy szosie poznańskiej. Łąki podlegają wylewom Warty. Mieści się tu urząd gminny. W 1827 r. Cz. liczył 25 dm., 186 mk., obecnie ma 513 mk., ziemi 675 m. Dobra Cz. składały się z folw. Cz., Międzylesie, Nowydwór, Nowiny i osad wieczysto-czynszowych na Grobli Czarkowskiej, tudzież wsi: Cz., Nowy Cz., Chorzew i Międzylesie. Nabyte w r. 1867 za rs. 69,729. Rozległość wynosiła m. 1367, a mianowicie: folw. Cz. grunta orne i ogrody m. 174, łąk m. 106, pastwisk m. 33, wody m. 12, nieużytki i place m. 22. Budowli mur. 4, drewn. 6; folw. Międzylesie grunta orne i ogrody m. 214, łąk m. 24, pastwisk m. 4, nieużytki i place m. 15. Budowli mur. 4, drewn. 3; folw. Nowydwór grunta orne i ogrody m. 482, łąk m. 144, pastwiska m. 1, wody m. 22, zarośli m. 12, nieużytki i place m. 18. Budowli mur. 3, drewn. 3; folw. Nowiny grunta orne i ogrody m. 78, pastwisk m. 3, nieużytki i place m. 2: w osadach wieczysto-czynszowych m. 64. Płodozmian jest 14, 11, 10-polowy. Pokłady torfu i marglu. Wieś Cz. osad 38, gruntu m. 420; wieś Nowy Czarków (gm. i par. Kramsk) osad 37, gruntu m. 470; wś Chorzew osad 41, gruntu m. 496; wieś Międzylesie osad 14, gruntu m. 154. 2.) Cz, ob. Czarkowy.
Czarków, wieś, pow. kościański, 9 dm., 82 mk., 8 ew., 74 kat., 12 analf. St. poczt. i kol. żel. Kościan o 5 kil. M. St.
Czarków, 1.) wieś i folw., pow. pszczyński, par. Pszczyna. Folw. należy do księstwa, ma 575 m. rozl., młyn wodny, dawniej był tu zakład kąpielowy, dotąd są źródła mineralne; wieś ma 676 m. rozl. 2.) Cz., Czorka lub Ciorka, wieś i folw., pow. toszecko-gliwicki, o 1 milę od Tworoga. Dobra, część dóbr Wielowieś do 1858, mają 1074 m. rozl. a wieś do 200 m. rozl. F. S.
Czarkowa, ob. Czarkowy.
Czarkowice, niem. Waldhaeuser, kol., pow. wielkostrzelecki, między W. Strzelcami a W. Stanyszczem. F. S.
Czarkowo, gm., pow. krobski; 3 miejsc.: 1) Cz. wieś, 2) Cz. domin., 1216 m. rozl., 3) Franciszkowo osada; 26 dm., 154 mk., 5 ew.. 149 kat. 39 analf. St. poczt. Poniec (Punitz) o 6 kil., st. kol. żel. Bojanowo o 13 kil.
Czarkowy, Czarków, Czarkowa, wś nad Nidą z prawego, brzegu śród formacyi 3-rzędowej, pow. pińczowski, gm. Czarkowy, par. Korczyn stary, leży przy drodze z Wiślicy do Korczyna. Posiada urząd gminny, szkołę gminną, kopalnię siarki. W 1827 r. było tu 71 dm. i 632 mk. Siarka dobywa się tu pomięszana z marglem i przechodzi na miejscu proces oczyszczania w odpowiednio urządzonym zakładzie. W 1873 r. działała tu jedna parowa kotły i dwa aparaty destylacyjne. Pud oczyszczonej siarki na miejscu sprzedawano po 1 rs. 20 kop. Średnio rocznie wytapiają tu siarki za 40,000 rs. i zatrudniają 120 robotników; zbyt główny do Warszawy. J. U. Niemcewicz tak opisuje Cz.: „piękny i porządny dom Cz. leży na wzgórku, w najprzyjemniejszem położeniu. Otwarta przestrzeń na mil cztery, wokoło zielone pola, niwy bujnemi plony okryte, rozrzucone gaje, trzydzieści wsi, starożytne miasta Wiślica i Korczyn, wzbijające się w powietrze wieże kościołów, w pośrodku obrazu tego rz. Nida, wijąca się w tysiącznych zagięciach, raz okazuje swe nurty, drugi raz je chowa w zielone trawy, znowu srebrnem połyskuje pasmem: taki jest z Cz. widok około domu. Wśród cienistych i rosłych lip wznoszą się mogiły dawnych aryanów“ (Podróże po ziem. polskich). Cz. były własnością Czartoryskich, Radziwiłłów, generała Kniaziewicza, obecnie zaś należą do hr. Pusłowskich. W Cz. żyli głośni z nauki aryanie bracia Moskorzewscy. Gmina Cz. należy do s. gm. okr. III w os. Opatowiec, st. p. w Nowym Korczynie. Ludn. 5000. Dobra Cz. Wielkie składają się z fol. C. Wielkie i Szczytniki Czarkowskie tudzież wsi Cz. i Szczytniki, od Kielc w. 56, od Pińczowa w. 22, od Wiślicy w. 5, od Korczyna w. 7. Rozl. wynosi m. 1030, a mianowicie: folw. Czarkowy wielkie grunta orne i ogrody m. 405, łąk m. 21, pastw. m. 41, razem m. 508. Płodozmian 10-polowy. Bud. mur. 12, drew. 2. Folw. Szczytniki Czarkowskie grunta orne i ogrody m. 272, łąk m. 231, nieużytki i place m. 19: razem m. 523, płodozmian 6-polowy. Bud. mur. 2, drewn. 2. Piękna owczarnia. Wieś Cz. osad 138, gruntu m. 881; wś Szczytniki osad 72, gruntu m. 636. Czyt. Bełza J. „O wodach mineralnych w Kr. Polskiem. Wiadomość wyjęta z raportu, który w języku franc. złożył r. 1837 rządowi ś. p. prof. Kitajewski“. Bibl. Warsz. 1841 r. Rost. i Br. Ch.
Czarkowy grąd, niem. Czarkengrunt, wś, pow. szczycieński.
Czarlin, 1.) wś rycerska w pow. starogrodzkim, o żyznej glebie i bardzo korzystnem położeniu, pół mili od Tczewa; we wsi krzyżują się dwa bite trakty berlińsko-królewiecki i gdańsko-bydgoski. Cz. jest prastarą siedzibą familii Czarlińskich, którzy w Tczewie u fary mieli swoje groby i to w osobnej kaplicy N. M. Panny, którą swoim kosztem utrzymywali; w niej także wisiały portrety tejże familii. Od r. 1789 posiadał Cz. Szymon Kicki, staros. starogrodzki; obecnie od dłuższego czasu jest w ręku niemieckiem. Obszaru ziemi liczą w Cz. 2256 morg., katol. 157, ew. 66, domów mieszk. 16, szkoła w miejscu, par. Tczew, od-
