Aglona, struga wpadająca do rz. Minogi z lewej strony.
Aglonen, ob. Agłony.
Agłona, miasteczko, pow. dynaburski, o 6 mil od Dynaburga, o 4 i pół od Krasławia, blizko Ruszony, małe, z kościołem i klasztorem Dominikanów. W kościele ołtarz loretański z obrazem M. Boskiej łaskami słynącym i zupełnie do trockiego obrazu podobnym. Kościół ten założony był pierwotnie w lesie jodłowym (po łotewsku: aglenia), i stąd nazwę otrzymało całe miasto. Par. katol. dekanatu dolno-dynaburskiego, dusz 4327. Kaplice w Abenmujży i Laudaniszkach. Od 1826–36 zjeżdzali się do Agłony chorzy dla picia wody siarczanej, której źródło widać potem straciło własności lecznicze. Czyt. art. Dominika Chodźki p. t. A. w Pam. relig.-moral. z 1856.
Agłony, Aglonen, wś, pow. kłajpedzki okr. reg. królewieckiego, niedal. Proekuls, st. p., 114 m.
Agłuna, rz., dopływ Szeszuwy z prawej strony, uchodzi poniżej Anczy.
Agnieszkowo, wś, pow. rypiński, gm. Gujsk, dm., 215 mieszk., par. w Gujsku, st. poczt., w Sierpcu.
Agnopol, dwór, pow. kowieński nad Wilią, o 10 w. od Kowna.
Agonki, Agonken, Ellernbruch, wś, pow. gierdawski Pruss Wsch.
Agrafinówka, wś, pow. suwalski, gm. Kuków, o 14 w. od Suwałk, dm. 11, mk. 45.
Agrypiszki, wś, pow. trocki, nad rz. Wierzchnią, na której tamże młyn; włas. Rossochockich, o w. 5 od Stokliszek.
Agtelek, ob. Baradla.
Ahlbeck, ob. Albeka.
Ahlgraben, jez. w okr. reg. szczecińskim, pow. Randow, ¾ m. dł., ½ m. szerokości.
Ahsputte, ob. Hasenpot.
Ahswikke, rz., dopływ Bartawy w Kurlandyi.
Ainsingen, Einsingen, kolonia niemiecka, należy do Dziewięcierza (ob).
Aisputte, ob. Hasenpot.
Ajbar, wieś, pow. perekopski gub. taurydzkiej, st. p. między Perekopem a Symferopolem.
Ajciuny, okrąg wiejski, gm. Butrymańce, pow. trocki, liczy w obrębie swoim nast. wsie: Ajciuny, Janówka, Likiszki, Ejgirdańce, Okuszkańce, Jawniańce, Żołkuńce, Hejciuńce, Czesanka, Towszcziany, Kołubiszki, Girkiszki, Antobolanka, Radźwiłańce, Waluńce, Jupczany, Żadziszki, Judwoiszki; zaśc. Torwidziszki i okolicę Talatańce.
Ajdar, rz., lewy dopływ Dońca w gub. charkowskiej, ma. źr. w gub. woroneskiej, przepływa kolo Starobielska. Nad jej brzegami leżą 2 miasteczka, dziś słobody, St. i N., A. liczące przeszło 5000 mk, sławne z jarmarków i wspomnień histor. kozaczyzny XVI i XVIII w.
Ajłupa, rz., lewy dopływ Wilii, uchodzi poniżej Bujwidz.
Ajnacsko-Söreg, st. dr. żel. z Fűlek do Miszkowca w Węgrzech.
Ajsyń, Aysyń, Ajszyń, tak dawniej niekiedy Hajsyń (ob.) pisano. Enc. Org. mn. mylnie cytuje Auszyńskie starostwo; ma być Hajsyńskie.
Ajszputa, ob. Hasenpot.
Ajtra, rz., lewy dopływ Jury niemnowej, przyjmuje z pr. str. Dugnę, z lewej Leżę i Żemgarę, ma źródło w pow. telszewskim na zach. od jez. Łukszty, niedaleko mka Wornie.
Ajwiksta, ludowa nazwa rzeki Ewikszty.
Ajzpuryszy, ob. Zabłocie, Zarzecze.
Akczuryno, wś o 12 w. od Kaługi, nad Oką, kopalnie węgla kamiennego.
Akerman, Akierman, Akkerman, łac. Alba Julia, od 1818 r. m. pow. gub. besarabskiej, 46° 12' sz. g. płn., 48° 24' dl. wsch., na praw. str. limanu Dniestrowego (Echard pisze: „nad morzem i jez. Widowo, o 11 m. od Oczakowa“), o 18 w. od morza Czarnego, o 1723 od Petersburga, 39201 mk. Dawniej zwał się Białogrodem, Białłogrodem (Wołosi zowią go Citate-Alba). R. 1479 zdobyty przez Turków, pozostawał w ich ręku z niewielkiemi przerwami do 1812 i wtedy ustaliła się dzisiejsza tatarska nazwa A. Białogrodu. Była to stolica Tatarów budziackich i miała garnizon turecki. Dziś składa się z właściwego miasta i 3 przedmieść: Szaba, Turlaki i Papuszkoi. Posiada fabryki łoju, świec i ma w grudniu walny jarmark na sól, wełnę, ryby, tłuszcze i wino. St. p. i st. tel. międzynarodowa. Po limanie krążą statki parowe. Większość mk. prawosławnego wyznania. Potem idą żydzi, ormianie, raskolnicy; katolików około 50. Są w A. 3 cerkwie, 1 ormiańska i bożnica. O wspomnieniach hist. A. czyt. rzecz J. I. Kraszewskiego p. t.: „Owidyopol, Dniestr i A.“ w Bibl. Warsz. 1847,“ III. 75. — A. powiat ma 7283 w. kw., powierzchnia stepowa, bezleśna, w wodę nieobfitująca; ogólnej ludności 111,520 (kat. w 1859 r. 233), zatrudnionych rolnictwem, które kwitnie, zwłaszcza też w koloniach bulgarskich i niemieckich, dosyć tutaj licznych. Powiat posiada jednę tylko par. katol. w Krasnej, należącą do dyec. tyraspolskiej. Główne rzeki: Dniestr, Kahilnik, Jałpusz. Główny przedmiot handlu bydło; soli wydobywa się w pow. 4 miliony pudów rocznie. F. S.
Akimowa, wś, gub witebska, przy trakcie z Newla do Siebieża.
Akmath, ob. Leite.
Akmeny, ob. Okmiany.
Akmin, jez., pow. selburski w Kurlandyi.
Akmina, rz., dopływ Szałtony (ob.).
Aknista, ob. Oknista.
Akra, Akreszorski potok, ob. Akryn.
Akreszory, Akryszory, wś rząd. pow. kosow-
