- 419
kahoy kag kon sa tagsa ka lawas sang ulipon may yara lamang
nga tiyan kag mga tinai; apang, kon ang nadulaan na sing paglaum
nga nagahimud-os agud mabuhi magbatyag nga ang iya butkon
may kusog, nagapitik ang iya tagipusuon kag ang iya bug-os nga
pagkatawo napun-an sing dumot, sarang ayhan mapalong sang pagpamintas ang kalayo nga ginadugangan nila sa pagdabok?
—Nagapabilog ka sa akon, Elias, sa pagpamati sa imo nga nagahambal sing subong sina; mapati ako nga ikaw may katarungan kon wala lamang ako sing kaugalingon nga mga kaisipan. Apang talupangdan mo ang isa ka kamatuoran, — ayaw pagbilanga nga ginapakalain ko ikaw kay ginahilway ko ikaw kag ginatulok nga isa ka pinasahi, — tan-awa kon sanday sin-o ina’ng nagapangayo sang pagpanibag-o! Halos ang tanan nga kriminal ukon mga tawo nga nangin-amo ina.
— Mga kriminal ukon palaabuton nga mga kriminal, apang ngaa nagsubong sila sina? Kay gintublag ang ila kalinong, kinuha ang ila kalipay, ginhalitan ang ila labing’ malahalon nga ginahigugma, kag sa pagpangayb sang pangapin sa hustisya, ginpapati sila nga matigayon lamang nila ina sa ila kaugalingon nga paghimud-os. Apang nagsayop ka, ginuo, kon nagapati ka nga amo lamang ina ang ginapangayo sang mga kriminal; kadto ka sa banwabanwa, sa balaybalay; pamatii ang mga panghakroy sang mga panimalay kag magapati ka nga ang kalainan nga ginabadlong sang mga gwardya sibil, mga alangay, kon indi mga diutay pa, sangsa ginapatuga nila sing masunson. Bilangon naton tungod sini nga kriminal ang tanan nga pumoluyb? Hand, ngaa man nga apinan sila sa iban? Ngaa man nga indi na gid sila tanan papason?
—May isa ka sayop nga nagaluntad diri nga wala nakon karon matalupangdi, isa ka sayop sa katuyban nga wala ginatumana sa buhat, kay sa Espana, sa Hoy nga Pungsod, ini nga guban naga hatag kag nakahatag sing dalagkb nga kapuslanan.
—Wala ako sina pagpangduhadoha: ayhan ini natukod didto, sing maayo, ang mga tinawo napili sing maayo; kay ayhan man nga ang Espana nagakinahanglan sina, apang indi ang Filipinas. Ang aton mga pamatasan, ang aton mga gawi sa pagkatawo nga sa gihapon ginapatalupangdan kon luyag nila nga idumili sa aton ang aton kinamatarong, bug-os nga ginakalimtan kon may yara sila nga ipatuman sa aton. Kag isugid sa akon, ginuo; ngaa man nga wala paggamita ini nga guban sang iban nga mga pungsod. nga
