Jump to content

Page:Noli-Me-tangere-Hiligaynon-IV-Ni-Jose-Rizal-1963.pdf/232

From Wikisource
This page has been proofread.


216
NOLI ME TÁNGERE


-Sa inaton, sa tinagalóg.

-Kag magamit ang mga pat-in nga hiroglípiko?

-Kon indi lang sa kabudlay sang pagdibuho nga nagakinahanglan sing panahón kag pagpaumod, saráng ko masilíng sa imo. nga inâ maayo pa sangsa mga tigbatóng' latino. Ang dumaan nga chipsyo may iya sang aton mga bokal; ang aton o, nga hingapusán lamang kag indi katulad sa kinatsilâ, kundì isá ka bukal sa tungâtongà sang o kag u; katulad sa aton, ang chipsyo walâ man sing tunay nga tunóg sang e; makità dirâ ang aton ha kag ang aton kha nga walâ sa tigbatóng' latino subong sang ginagamit naton sa kinatsilâ. Halimbawà: sa siní nga tinagâ nga mukhà, — sugpon niya nga nagtudlo sa libro-masulát ko ang kunlà nga ha sing labing' nagakabagay sa laragway siní nga isdà sangsa nga latino, nga sa Europa ginamitlang sa nagkalainlain nga mga bagay. Sa isá ka pagginhawa nga indì mabaskog, halimbawà, sa sini nga tinaga nga hain, diin ang h may diutay lang nga kusóg, ginagamit ko iní nga ulo sang leon, ukón ini'ng tatlo ka bulak sang loto suno sa isip sang bokal. Labot pa, may tunóg akó nga sa ilóng nga wala man sa tigbatóng' latino nga ginkinatsilâ. Ginasulit ko nga kon indi lang tungod sa kabudlay sang dibuho nga dapat himpitón sa paghimò, saráng magamit ang mga hiroglípiko. apang iní man nga kabudlayón nagapilit sa akon sa pagpalip-ot kag indí maghambal sing kapín sa nagakaigo kag kinahanglanon; labot pa iní nga hilikuton nagalingaw sa akon, kon ang akon mga dumulòaw gikan sa China kag Japon maglalakát.

—Nano?

—Walâ nimo sila mabatií? Ang akon mga dumulòaw amó ang mga salimbabatáng. Karón nga tuig may nakulang nga isá; ayhan may isá ka malain nga batà nga insik ukón haponés nga nakadakóp sa iya.

—Ngàa masilíng ka nga naghalín silá sa amó nga mga pungsod?

—Mahapós: sang pilá ka tuig nga nagligad, sang walâ pa silá makataliwan, hinigót ko sa tiil sang isá ang isá ka diutay nga papel nga sinulatán ko sang ngalan sang Filipinas sa iningles, naglaum akó nga indì silá makalupád sing tuman kalayo, kag tungód nga ang iningles ginahambal dirí sa tanan nga kapupod-an. Sa tinuig ang akon diutay nga papel walâ makabaton sing balos, tubtob nga sang ulihe sinulatán ko sing ininsik, kag yari ka kay sang