Amo ini ang salapulan nga kadak-an sang tribunal, sa pagpaantos, kag iban pa. Din nagsinugilanon karon ang mga punban sang banwa kag sang mga baryo: ang bunghay sang mga tigulang wala pagsimpon sa ila sang mga pamatan-on, kag ang pihak kag pihak indi makaantos: sila ang tiglawas sang bunghay konserbador kag liberal, lamang nga sa mga banwa ang ila pagsumponganay nagtuman kainit.
— Ang ugali sang gobernadorsilyo nagatublag sa akon! — Siling ni D. Filipo, ang tigpunb sang bunghay liberal, sa iya mga abyan. — May naaman sia nga daan nga padihot sa pagbutang sa hingapusan nga balaisan sang presupuesto. Talupangdan ninyo nga halos napulb kag isa ka adlaw na lamang ang nabilin sa aton.
—Kag nabilin pa sia sa kombento sa pagpakighambal sa kura nga nagamasakit! — Hambal sang isa sang mga pamatanon.
— Wala’y sapayan! — Sabat sang isa. — Ang tanan naaman na naton. Andaman lamang nga ang hingyu sang mga tigulang indi pagpakamaayuhon sang kalabanan . . .
— Indi ako sina magpati! — Siling ni D. Filipo. —Ipahayag ko ang hingyu sang mga tigulang.
— Ano? Ano ang ginahambal mo? — Pamangkutanon sang mga nagpalamati nga natingala.
—Nagsilfng ako nga kon ako ang una nga mahambal, ipahayag ko ang hingyu sang aton mga kasumpong...
—Kag ang sa aton?
— Sa pagpahayag sina kamo ang mahibalo. — Sabat sang tenyente nga nagyuhom nga inatubang niya ang pamatan-on nga pangulo sang baranggay? — Hambal ka sa tapos ako malutos. — Wala ka namon mahangpi, giniio! — Hambal sang sumalapol nga tinulok sia nga puno sing pangduhadoha. ————————— (3) Pangulo sang Baranggay — Tigpuno sang isa ka guban sang katawohan nga mga 50 ukon 60 ka panimalay. Siino kay Teches, ang tinaga nga baranggay nagapahanumdom sadto’ng panah6n nga ang mga tulisan sa dagat ukon mga manlulontad nga malayunhon, nga ginhalinan sang mga pilipinhon, nag-alabot sa kapuloan sa mga sakayan nga labi pa kapigaw sangsa mga sam pan sang mga insik kag sila nagpuluyo malapit sa dagat. Diri sini nagsugod ang iban nga mga baranggay nga naglulontad sa nagkalainlain nga mga duog sang Filipinas. Ini nga mga pangulo am6 ang natugyanan sang pangulohan sa pagpanukat sang mga buhls sa tagsa nila ka sakop nga ila ginahatag sa mga gobernadorsilyo ukon mga tinawo sang pangulohan nga tinugyanan sa amo nga butang.
