Jump to content

Page:Noli-Me-tangere-Hiligaynon-IV-Ni-Jose-Rizal-1963.pdf/100

From Wikisource
This page has been validated.


84
NOLI MI TANGERE


man ang ila ginkatuhayan ni P. Damaso, nga naghusay sang tanan paagi sa panumbag kag pamaston, nga ginhimb niya nga nagdalaw kag sa labing’ maayo nga kabubut-on; tungod sini indi sia takos mapakalain: nagpati sia nga sa hanot lamang maabi abi niya ang mga indyoi amo ini ang ginhambal sang isa ka prayle nga nabahibalo magsulat sang mga tulon-an kag sia nagpati sini gani nga wala niya pagbaisa ang nahamtang sa tulon-an: sa sini nga pagpailob sarang makasumbong ang madamb nga tawo.

Si Fr. Salvi talagsa kaayo nga nagpanghanot, apang, sunb sa ginasiiing sang isa ka tigulang nga pilosopo sang banwa, ang nakulang sa kadamiion, pinun-an sa sari, apang bisan man tungod sini indi sia mapakalain. Ang mga pagpuasa kag mga pagdumili pumahina sang iya dugo, nagpadugang sang iya nerbyos kag sa ginasiiing sang mga tawo, sumaka ang hangin sa iya ulo. Tungod sini nahanabb nga ang mga likod sang mga sakristan indi makapakilala sing maayo kon ang pari nakapuasa sing tuman ukon nakakaon man sing maayo.

Ang kaaway lamang sining’ espirituhanon nga gahum nga may mga huydg sa pagkamainiton, amo, sa nahambal na naton, ang alperes. Ini nga kaaway, suno sa sugid sang mga babae, ginpalagyuhan sang yawa, kay sang isa ka adlaw, sang buot niya sia panulayon, nadakpan sia, hinigot sa till sang katre, hinanot sang kordon kag binuhian lamang sia pagligad sang siam ka adlaw. Ang nahanabb, ang isa nga pagkatapos sini nahimb pa nga kaaway sang isa ka tawo nga amo ina, umagom sing malain nga kabantugan katulad man sang makaluluoy kag di-mahinalu ngon nga mga yawa, kag bagay gid man sa alperes ang iya kapalaran. Ang iya asawa, isa ka tigulang nga babaeng’ pilipinhon nga may madamb nga kolorete kag mga pangduag gintawag kay Da. Consolation; ang bana kag iban nga mga tawo nagtawag sa iya sa htvan nga bagay.5 Ang alperes nagtimalos sa kalautan sang iya pag-asawa sa iya kaugalingon nga nagsagad inum subong sang isa ka palahubog nga nagsugb sa iya mga soldado sa paghanashanas sa initan, nga sia iya nagpasilong sa mahandong. ukon

(4) Prayle nga nakahibalo magsulat sang mga tulon-an — Sa wala sing duhadoha ang ginapahanungdan amo si Fr. Gaspar de San Agustin, masubo nga ginbantog sa pinalawig nga mga pagtamay kag mga pagbutangbotang tubtob nga sang ulihe ginbilang sia nga isa ka batid sa pagpakalain sa mga tumandok, sadto’ng panahon sang mga katsila.

(5) Nagtawag sa iya sa Itwan nga bagay — Ini’ng liwan nga bagay, ayhan “Donya Malilisdon. ’ Isa ka matahum nga panigal-i sa malaw-ay nga pulolungon.