tong sanglitanang kinatsila nga nagaingon: a la ocaion la pintan calva1 ug tininuod gayud intawon ang iyang pagtuo nga si Don Tiburcio mao ang ocaiin nga giingon sa sanglitanan, kay, salamat sa mga gabii nga wala siyay katulog tungud sa mga kanihit nga iyang giantus» ang iyang ulo nasayo pagkaupaw. Kinsang babayhana nga may kaltoag-duha na ka tuig ang kagulangon nga dili tugkag kabuot ug diii mopahamulos sa higayon?
Sa iyang bahin usab, si Don Tiburcio giabut kamingaw sa buot sa pagpalandong sa unang mga adlaw sa iyang kaminyuon. Mipahiyum siya sa dakung pagpahiuyon sa kabubut-on ug gipalandong niya ang kagutom nga iyang giagian aron mosanong ang iyang kasingkasing.
Sa ilalum na dughan siya wala gayud magadpig hataas nga unguha; masayon da kaayo ang mga butang iyang higugmaan ug ang iyang hunahuna dili pinatuyangan; apan ang iyang kasing kasing nga, hangtud niadtong higayona ulay pa, nangandoy ussi ka babaye nga lahi uyamut kang Donya Victorina. Kanhi, sa batan-on pa siya, kon lapoy ang lawas sa labihang kahago, human sa usa ka panihapon nga dili buhong, inighigda niya aron paghilis sa iyang gitimo, matulog siya nga magpalandong sa usa ka larawan nga masaya ug paraygon. Unya, diha nga misamot na ang iyang kawad-on ug mga kagupl, nangagi ang katuigan ug ang matahum larawan nga iyang ginadamgo wala gayud mopakita, naghunahuna na lamang siya sa usa ka babaycng buotan, manggibuhaton ug kugihan, nga makadala unta sa iyang kamin yuon diyutay nga bugay, makapuypoy sa iyang kakapoy ug makigaway usahay kaniya... Oo, gikalipay niya ang pagpalandong sa mga away-away sa kaminyuon!— Apan diha nga napilit siya pagsuroy-suroy sa kalibutan, dili na aron pagpangitag dakung katigayonan, kon dili basta aduna siya untay takus kabuhian sulod sa mga adlaw nga nahibilin sa iyang kinabuhi; diha nga nalamat siya sa mga sugilon sa iyang mga katagilungsod ng gikan sa kayutaan sa Luyong-Dagat, misakay padulong sa Pilipinas ug unya sa didto na, ang babaycng Katsila ang iyang ginadamgo gipulihan sa usa ka maanyag uyamut nga mcstisa> sa usa ka matahum india nga dagku ug maitum ang mga mata, linimisan ang lawas sa usa ka panapton nga sida ug masihag, puno sa mga bulawan ug mga batong mahal ug nagatanyag kaniya sa iyang
(1) Up«w ang larawan sa higayon — P. sa Taghubad.
