Page:Noli-Me-Tangere-Cebuano-Visayano-ni-Jose-Rizal-1962-N719c.pdf/36

pagsulti ang iyang ngalan; ang tanan nagpaabut gayud niini, kay si pari Damaso mangil-ad man kaayog taras. Natag-an kong daan nga kadtong ilang mga bingkil, sa madugay kun sa madali, dautan gayud ug pagasangputan. Ang tigulang mipahulay na usab makadiyot. —Usa ka Katsila nga gihinginlan sa kasundalohan tungud sa pagka-walay hibangkaagan ug sa pagkangil-ad sa iyang taras, nagalibud niadtong panahona sa kalungsoran sa imong lalawigan aron pagpaningil sa ambut unsang mga bulohisan sa mga salakyanan, katungdanan nga gihatag kaniya aron siya adunay sarang kabuhian ug dili magpakaulaw sa ubang mga Katsila sa pagpangitag pagkaon pinaagi sa pamuo. Ang alaut wala intawon makatuon bisan diyutay ug kini hialinggatan dayon sa mga Indio-. alang kanila, kahibulongan kaayong dakfl ang usa ka Katsila nga dili maalam mobasa ni mosulat. Gibiaybiay siya sa tanan, ug sa ingon niana, ang mga buhis nga iyang mapaningil pagabayran usab intawon niyag mga kaulaw, kay nakasabut man siya nga punayan lamag bugalbugal, ug mao nga misam6t ang iyang dautang taras. Tuyuon pagtulad ang mga sinulat nga itunol kaniya, ug siya usab magminaut pagbasa ug mobiris-biris pagpirma sa iyang ngalan, bisan dili maantigo. sa dapit sa papcl nga iyang makitang wala kasulati. Ang imor.g mga katagilungsod mamayad sa buhis nga paninglon sa Katsilil, apan kini ila intawong bugalbugalan. Ang Katsila molad-ok lamang sa iyang laway, apan mopadayon usab pagpaningil sa mga buhis, ug sa ingon niining kahimtanga, ang alaut nga Katsila walay tawo nga gitahud ug hangtud sa imong amahan nakigbaylo siya mga mahait nga sulti. Usa ka adlaw nianlk, gihatagan siyag usa ka sinulat sa usa lea tindahan nga iyang giduaw, ug diha nga nagpunay siyag balibali sa papel aron unta dili matulad niya pagbasa, usa ka bath nag-utas ug kidhat sa iyang mga kauban, mokatawa ug unya motudlb sa Katsila. Ang Katsila nakadungog sa mga kagiki sa iyang luyd ug nabasa niya sa mga nawong sa iyang mga kaatubang ang biaybiay nga gipugngan ug wala ipagula. Naupus ang pailob sa Katsila, mibalilikid siya pagkalit ug gibugtaw ang mga bat& nga diha sa iyang luy6; ang mga batik nanalagan nga nanagsiyagit: ba, be, bi, bo, bu. Sanglit wala man

— 29 —