"kundiman" nga iyang pagaawiton kanhi sa batan-on pa siya.
Ang mga sundalo namati kaniya ug nangahilum.: Ay! kadtong mga awit nga ilang nabati nakapukaw sa mga karaán nilang handumanan, ang mga handumanan sa panahon nga ang ilang mga kasingkasing putli ug wala na hitakdì sa kangil-ad.
Sa taliwala sa iyang kalaay si Donya Consolación nakabati usab sa awit, ug sa pagkasayud niya kinsa ang babaye nga naga- awit, human hunahunaa makadiyot ang iyang buút buhaton, misugo pag-ingon:
-Pasak-a siya karon dayon!
Ug ang iyang mga ngabil nanggimok daw mipahiyum.
Gidala si Sisa sa iyang atubangan ug ang buang wala gayúd maluba ug walá usab mahabulong ni magpakitág kahadlok: daw wala lamang siya makakita sa sinyora. Kini nakasamad sa kasingkasing ni Donya Consolación kinsa nagatuo ug naninguha nga sa iyang atubangan ang tanan magpakita gayúd dakung pagtahud ug kahadlok.
Ang asawa sa "Alferez" miigham, misinyas sa mga sundalo aron manglakaw, ug, human niya kuhaa ang pudlos nga gibitay sa iyang bana, ang buang iyang giingon sa tingog makahahadlok:
-Halá, magkantar ikaw!
Dayag na lamang nga si Sisa wala makasabut kaniya ug kiní nakapuypoy sa iyang kapungot.
Usa sa matahum hiyas niining sinyoraha mao ang pagpaninguha kun pagpakita sa kadaghanan nga siya dili maalam sa tinagalog, ug kutob sa mahimo ngil-aron niya pagsulti ang maong pinulongan: sa ingon niining paagiha mahisama tuód siyà sa usà ka matuód nga "orofea", sumala sa nabatasan na niya pagsulti. Maayo da usab nga magabuhat siya sa ingon! kay kon ang tinagalog iyang gidagmalan pag-ayo, ang kinatsila usab walá makagawas sa maóng kadaut mahitungod sa gramatika ug sa paglitók sa iyang mga pulong. Ngani ang iyang bana, ang mga siyà ug mga sapin nanag-usa ug naghinabangay aron pagtudlo kaniya sa kinatsila! Usa sa mga pulong gikalisdan niya kaayo, labaw pa kay sa kalisud nga giagian ni Champollion sa pagtukod sa mga "geroglíficos", mao ang pulong "Filipinas".
Gisugilon nga sa sunod adlaw sa iyang kasal, diha nga nakigsulti siya sa iyang bana, nga niadtong panahona kabo pa,
