Sa balay ni Kapitan Tiyagb ginahikay dakung tagana alang sa pangilin. Nakaila na kita sa tagbalay: ang iyang pagkamahigugmaon sa mga pangilin, ingon man ang iyang pagkangalan nga taga-Manila, dill makatugot nga ang iyang mga tagana hitupngan sa mga molupyb nga dill manilan-on. Aduna pa gayuy laing katarungan ng nakapilit kaniya sa pagpaninguha nga dill hitupngan sa uban mikuyog kaniya ang iyang anak nga si Maria Clara ug didto usab ang iyang umagaron nga mao day ginasultisultihan sa mga tawo.
Tuod man, usa sa labing maligdong mantalaan sa Manila mipahinungud kaniya usa ka sinulat nga gibutang sa unang panid ug giulohan ¡lmitadle!¹; didto niadtong sinulat gihatagan siyag mga tambag ug gipalinaan pipila ka mga dalayeg. Si Ibarra gitawag el ilutrado joven y rico capitalista;² human sa duha ka laray gihinganlan na usab el distinguido filantropo; sa sunod nga bahin giingon nga el alumno de Minerva que había ido a la Madre Patria para saludar el genuino suelo de las artes y ciencias² ug sa ubiis-ubus pa gayud ginganlan siya el epatiol filipino, ubp., ubp. Si Kapitan Tiyagb giabut ug kasibut sa pagsunod sa maayong buhat ni Ibarra ug nagpalandong siya kon dili ba kaha angayan nga rriagatukod usab usa ka kombinto sa kaugalingon niyang salapi.
Pipila ka adlaw una sa pangilin nangabut sa balay nga gipuyan ni Maria Clara ug ni iya Isabel daghang mga kahon nga punb sa mga makaon ug ilimnon sa Uropa, mga salamin nga dagku kaayo, mga kuwadro ug ang piyano sa dalaga.
Si Kapitan Tiyagò miabut sa bisperas: sa pag-amin ni Maria Clara sa iyang kamut gigasahan niya ug usa ka matahum re-
- (1) Panig-ingni siya.
- (2) Ilustradong bantan-on ug kapitalistang bahandianon.
- (3) Tinon-an ni Minerva (Bathala sa kina adman) na miadto sa España
aron pagyuko sa yuta sa kaanyagan ng kaalam.
