niyagit ang mga tawong musimus kon ang mga lalaking magdudulà
mogakus kun mohalok na sa mga babayeng Hang kauban, apiin kutob
da dinhi. Kanhi mao day ipagula ang mga
drama; ang magbabalak sa lungsod magatukod ug dulà diin dill
gayiid mawalà ang mga away sa matag duha ka gutl,òka tawong
tistis ug mga panluno nga makahahadlok. Apan sukad
ang mga magdudulà sa Tondo managpaugda sa mga away nga
sagunson kaayo, sukad nila sal-uti ang ilang mga dulà ug duha
ka tawong magpasiaw ug uban pang mga binuang dili na katuhoan,
ang mga tawo wala na layhi sa ubang mga dulà nga tinukod sa mga
lungsod nga gawas sa Manila. Ang gobernadorcillo
mahigugmacn kaayo niining mga dulaa, ug siya ug ang kura
nagkasabut sa pagpili sa usa ka dulang kataw-anan nga ginganlan
El principe Villardo o lo clavo arrancado de la infame
cueva, dula nga sinagulan ug mga magia ug mga fuego artificiales.
Pagasal-angan lamang ug pipila ka takna, mabati ta ang malipayong tingog sa mga lingganay, kadtong maong mga lingganay nga sa napulb ka adlawng nangagi mipabati sa ilang lanog nga masulub-on. Ang kasiph sa mga luthang ug mga ruedas de fuego makabungol sa mga dalunggan: ang Pilipinhong magbubuhat ug mga pabuto nga nakakat-on niining buhata sa walay nagtutudlb nga miagak kaniya, magapagula sa iyang kalaki, nagahikay ug mga kabaw-kabaw, mga kastilyo nga sinug-an ug benggala, mga lobo nga papel nga pinaburot ug hangin nga mainit, mga kalayong patuyoktuyukon, mga bomba, kawitis, ubp.
Kon adunay mga honi sa tulonggon nga mabati sa layo, ang mga bata manalagan sa gawas sa lungsod aron pagsugat sa mga banda sa musika nga mangabut. Lima ka banda ang gibayran, walay labut sa orkista. Dili gayud makulang ang banda sa Pagsanghan nga kaugalingon sa cskribano, ni ang sa lungsod sa S. P. de T.,¹ nga nabantug niadtong panahona kay gipangulohan man ni maestro Austria, ang libud-suroy nga Kabo Mariano nga, matud pa sa mga tawo, sa tumoy sa iyang batuta gitaud niya ang iyang kalaki. Ang mga musiko nanagdalayeg sa iyang marcha funebre nga ginganlan El auce, ug nahinugon sila nga
(1) — San Pedro de Tuasan. — P. sa Taghubad.
