Page:Konkani Viswakosh Vol3.pdf/464

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

बीजगणितीय भूमिती.हातूंत बीजगणित आनी भूमितीच्या वेगवेगळ्या विचारांचो पळोवंक मेळटा.हेभायर भूमितीचे आनिकूय कांय फांटे तयार जाले.देखीक घनीय(solid Geometry)आनी त्रिकोणमिती(Trigonomentry).

भूमितीच्या मळार फिल्डस पदकां फावो जाल्ल्या कांय नामनेच्या गणिततज्ञांचीं नांवां अशीं-के.कीडारिया(१९५४),रेने थोमे(१९५८),जे.डब्ल्यू.मिलनर(१९६२),एम.एफ्.अथीय्या(१९६२),ए.ग्रोयेनडिक(१९६६),एस्.स्मॅल(१९६६),एच्.हिरोनाका(१९७०),डी.ममफोर्ड(१९७४),पी.डेलिंग्ने(१९७८),डब्ल्यू.पी.थुरसटोन(१९८३),शग तुगयाव(१९८३),एस्.के.डॅनाल्डसन(१९८३),एम्.प्रिडमन(१९८३).

व्हाय.एस.वालावलीकार

भूयन,सूर्यकुमारः(जल्मः१८९४,नौगाँग –मरणः१९६४).

आर्विल्लो असमिया कवी,कथालेखन चरित्रकार आनी इतिहास संशोधक.ताचें शालेय शिक्षण नौगाँगांतूच जालें. गुवाहाटी आनी कलकत्ता हांगा ताचें म्हाविद्यालयीन शिक्षण जालें.इंग्लीश विशय घेवन तो एम्.ए.जालो आनी सरकारी नोकरी करुंन लागलो.शिक्षण खात्यांत शिक्षण संचालक पदामेरेन ताका बडटी मेळ्ळी आनी उपरांत तो नोकरेंतल्यान निवृत्त जालो.कांय काळ ताणें गुवाहाटी विद्यापिठाचो कुलगुरु तशेंच साहित्य अकादमीचो वागंडी म्हणूनय काम केलें.एम्.ए,बी.एल्,पीएच्.डी आनी डी.लिट्.ह्यो पदव्यो ताणें घेतल्यो.आसामाच्या इतिहासाविशीं संशोधन करुन ताणें लंडन विद्यापिठांतल्यान पीएच्.डी.आनी डी.लिट्.ह्यो पदव्यो घेतल्यो.

एक स्वच्छंदतावादी कवी म्हणून काव्य लिखण करतना ताणें प्रेमगितां आनी देशभक्तीचेर गितां बरयलीं.निर्माली(१९२७)ह्या काव्यांझेल्यांत ताच्या सुरवातीच्या कवितांचो आस्पाव जाला.तशींच ताचीं दोन इतिहासीक दीर्घकाव्यां आसात तीं अशीं-जयमती उपाख्यान (१९२०)आनी बरफूकनर गीत(३री आवृती,१९५१),ह्याच काळांत ताणें जायत्यो लघुकथा लेगीत बरयल्यो.पंचमी(१९२७)हो ताच्या कथांचो नामनेचो झेलो.

उपरांत ताणें चरित्रलिखाणाक सुरवात केली.ताणें कांय विस्तारान पूण जर्जेदार चरित्रां बरयलीं.तीं अशीं-रवींद्रनाथ(१९२०),महात्मा गोपाल कृष्ण गोखले(१९१६),स्वर्गीयआनंदराम बरुआ(१०४०).

 १९४७उपरांत ताणें इतिहास-संशोधनाक आरभं केलो.आसामाच्या इतिहासाचें खोलायेन संशोधन करुन ताणें असमिया आनी इग्लीश भाशांनी इतिहासाचेर खूब लिखणी केलें.इंग्लीश आनी असमिया भाशांनी ताणें बरयल्ले कांय उल्लेख करपा सारके ग्रंथ अशे आसात.

इंग्लीश अर्ली ब्रिटीश रिलेशन्स विथ आसाम(१९२८),लचित बरफूकन अँड हिज टाइम्स(१९४७),अँग्लो-आसामीज रिलेशन्स,१७७१-१८५३,(१९४९).असमिया-ओहोमोर दिन(१९१८),असम-जीयारि(१९३४),कोंवर विद्रोह(१९४८),बुरंजीर बाणी(१९५१),रमणी गाभरु(१९५१),मिरजुमलार असोम आक्रमण(१९५३).

भूरज्यशास्त्रः भुगोलीक परिस्थिती आनी राज्यसंसथा हांच्या परस्पर संबंदांचो अभ्यास करपी शास्त्र(Geo- politices). राज्याची रचना, शासनपद्दत आनी धोरण हाचेर प्राकृतिक पर्यावरणाचो कसो परिणाम जाता, हें जाणून घेवप हो भूराज्यशास्त्राचो मुखेल उद्देश. तेखेरीज राज्याचें बळगें, भुगोलीक परिस्थितीचेर कशें पातयेवन आसता हाचीय विस्कटावणी करतात. वेगवेगळ्या राजकीय घडामोडीं फाटल्यान आशिल्ले प्राकृतीक परिस्थितींचें चित्रण करप, कसलेय राजकीय घडामोडीं फाटल्यान आशिल्ले प्राकृतीक परिस्थितींचें चित्रण करप, कसलेय राजकीय घडणुकेंत लिपिल्लें भुगोलीक सत्य उकतावन दाखोवप, हें भूराज्यशास्त्राचे कक्षेंत येता. कितल्याशाच राजकीय वादग्रस्त प्रस्नांची भुगोलीक फाटभूंय खंयची हाची जाप दिवपाचो यत्न भूराज्यशास्त्रांत रुडॉल्फ जेलन हाणें व्याख्या केल्या तेप्रमाण राजकीय घडणुको आनी भूंयप्रदेश हांच्या परस्पर संबंदांचो अभ्यास म्हळ्यार भूराज्यशास्त्र. दोन म्हाझुजांच्या काळांत भूराज्यशास्त्राचो अभ्यास केल्लो.

भूराज्यशास्त्राची उदरगत जर्मनींत पयल्या म्हाझुजांतले हारी उपरांत सुरु जाली. हिटलराचे कारकिर्दींत ह्या विशयाच्या अभ्यासाक खाशेली गती मेळ्ळी आनी ताचो संबंद झुज आनी जैत हांचेकडेन लावपाक लागलो. जर्मन भूगोलतज्ञांनी भोवतणचे परिस्थितीचो बारीकसाणीन अभ्यास केलो, तेन्ना तांचे मतींत आयलें, राजकीय बळग्याचें मूळ हें भुगोलीक परिस्थितींत आसा. जर्मन भूगोलशास्त्रज्ञ फ्रॅडरिक रॅट्झेल् हाणें भुगोलीक घटकांचो राज्यसंस्थेवयलो परिणाम चड विस्तारान स्पश्ट केलो. ताका अनुसरुन जायत्या अभ्यासकांनी भुगोलीक परिस्थितीचो सोद घेवपाक सुरवात केली आनी तातूंतल्यानूच ह्या नव्या ज्ञानफांटयाचो, भूराज्यशास्त्राचो उदय जालो. रुडाल्फ जेलन हो रॅटझेलचो स्विडिश शिश्य. ताणें द ग्रेट पॉवर्स ह्या ग्रंथांत भुगोलीक नियतीवादाचो पुरस्कार केल्लो सांपडटा. ताणेंच जिओपॉलिटिक्स हो शब्द सगळ्यांत पयलीर रुढ केलो. जर्मनींत नाझी कालखंडांत कार्ल हौशोफर आनी ताच्या अनुयायांनी भूराज्यशास्त्रांतल्या संकल्पनांचो प्रभावी प्रचार केलो.

जगांत वेगवेगळे तरेच्यो राज्यसंस्था अस्तित्वांत आसात. पूण