हांगा, भूतनाथाक दर दिसा एक पायली तांदळांचे खिचडेचो विवेद्य दाखयतात. ताका चिलीम पेटोवपाची आंगवण करतात.
अवेडें-केपें गांवच्या भगतान चीर(देवतेक न्हेसोवपांचें ल्हान कापड) न्हेसून,पांयांत घागऱ्यो बांदून, जगांट वाजयत भूतनाथाच्या मुखार नाचपाची चाल आसा. दसऱ्या दिसा चंद्रेश्र्वर आनी शांतादुर्गा कुडतरकान्नीच्या अवसरांची जेन्ना मेळा-मेळ जाता तेन्ना भूतनाथाचो अवसर चंद्रेश्र्वराच्या अवसरावांगडा भूतनाथाच्या अवसराकूय धोतर-जोडो भेट दिसा.
मान्नी उमाशे दिसा हांगाच्या भूतनाथाच्या देवळांत भुतांची जात्रा भरता असो समज आसा. तेखातीर ते रातीकडेन वर्साक एकदांच रातभर देवूळ उकतें दवरतात. चैत्र पुनवेच्या उत्सवा दिसा सांगे म्हालांतलो गोंसाय(देवाचो एक सेवेकरी, ताचेकडेन त्रिशूळ आनी शंख आसता) येवन,हातांत त्रिशूळ घेवन दिमी मोडून भूतनाथाक सलाम करता.
पेडणें गांवांत दसऱ्याक आनी आश्र्विन पुनवेक रवळनाथाच्या तरंगा- अवसरावांगडा भूतनाथाचो तरंग-अवसर आसता.हांगा भूतनाथाचो अवसर गुरवाचेर येता.पूण नित्याक भूतनाथाची पुजा कोठकार(कोठी वा तिजोरी सांबाळपी)करता. हांगा भूतनाथ वयर दोंगरार आसा. पूण ताका देवूळ ना.देखून आश्र्विन पुनवेच्या उत्सवाक भूतनाथाचें तरंग रागान वता.त्या वेळार फुडलें वर्स येता मेरेन देवूळ बांदपाचें उतर दिवन ताका फुसलावन परत हाडटात.हो प्रसंग दर वर्सा घडटा. एके रातीन आनी एके वातीन देवूळ बांदून पुराय करपाची ताची अट आसता.
दिवचल- आमोण्यां, भूतनाथ बोंदरेर आसा. थंय ताची एक ल्हानशीच घुमटी आसा.हांगा भूतनाथाक मान करपाचो वा हेर देवसपण करपाचे सगळे अधिकार सावंत घराण्याक आसा. ह्या गांवचें सगळें देवसपण निमाणें भूतनाथाच्या पांयांकडेन हाडून सोंपोवपाची चाल आसा.
अशी एक आख्यायिका आसा, की आपल्या थळांनी रातचो भोंवडेक भायर सरिल्लो भूतनाथ तारिची वाट पळयत आमोणें(दिवचल)गांवांत बंदरार उबो राविल्लो. कोंब्यान पयलो साद घालचे पयलीं ताका पलतडीं वचूंक जाय आशिल्लें. पूण तारीक येवपाक कळाव जालो आनी खंयच्यान तरी कोंब्यान साद घालो.देखून भूतनाथ थंयच बंदरार उरलो.
भूतानः'दक्षिण आशियांतलें एक राजेशायी राश्ट्र. क्षेत्रफळ सु.४३,६२०चौ.किमी. अक्षवृतीय विस्तार २६°,४५″उत्तर ते २८°उत्तर आनी रेखावृत्तीय विस्तार ८९° ते ९२°उदेंत असो आसा.ह्या देशाचे अस्तंतेक सिक्कीम आनी तिबेटांतलें चुंबी देगण. दक्षिणेक आसाम आनी अस्तंत बंगाल, उदेंतेक भारताचो अरुणाचल प्रदेश, आनी उत्तरेक तिबेट आसा. थिंपू हें गिमांतलें आनी पारो हें शियाळ्यांतलें राजपाटण.१७ डिसेंबराक भूतान आपलो राश्ट्रीय दीस मनयता.
‘भूत लोकाची’भूंय ना जाल्यार‘भू-उत्तान’श्रेश्ठ भूंय हाचेवयल्यान हेयै प्रांताक हें नांव मेळ्ळें अशें मानतात. ड्रॅगन भूंय ,दक्षिणेकडचें नंदनंवन(पॅरडायझ ऑफ द साऊथ आनी हेर नांवांनी ह्या देशाक वळखतात. भारतीय पुराणांत ह्या देशाचो मद्र असो उल्लेख केला. कश्यप ऋषीची बायल भूति हिच्या वंशजांची भूंय अशेंय ह्या देशाचें वर्णन केला. थळाव्या लोकांच्या मतान ही वज्रदानवांची विहारभूंय. हांगाच्या पर्वतांतेंगशांचेर वज्रदानवांचो संचार आसता.ड्रुक्पा म्हळ्यार वज्रदानव हें हांगाच्या मुळाव्या लोकांचें आदलें नांव आशिल्लें अशें मानतात.
भूंयवर्णनःभूतानाचो चडसो वाठार पर्वतांनी आनी दाट रानांनी रेवडायल्लो आसा. तिबेटाकडेन वचपी पांच खिंडी ह्या वाठारांत आसात.भूतानाच्या तीन सैमीक विभागांनी उत्तर भूतान, मध्य भूतान आनी दक्षिणेकडच्या दुआराचे मळांचे प्रदेश आस्पावतात.उत्तर भूतान ग्रेट हिमालयाचे रांकेंत मोडटा. ह्या विभागांत अवसादी खडपांचे दोंगर मेळटात.पारो चू च्या वयल्या देगाणांनी इर्मलीन ग्रॅनायट प्रकारची माची मेळटा.उत्तरेकडच्या बर्फान भरिल्ल्या वाटारांत ७.३००मी. परस चड उंचायेचीं बरींच तेमकां आसात. सादारणपणात ३६५०मी. ते ५,४७५मी. ऊंच आशिल्ल्या ह्या दोंगरी वाठारांत खूब चरवाचीं मळां आसात.गिमांत ह्या मळांनी याक जनावरांक सोडटात.ह्या वाठारांत हीम न्हंयोय आसात.
मध्य भूतान हो ग्रेट हिमालय पर्वताचे दक्षिणेकडचो सोंडेचो प्रदेश, हांगाच्यो पर्वतांवळी दक्षिण-उत्तरेक पातळिल्ल्यो आसात. ह्या देशांतल्यो म्दत्वाच्यो न्हंयो ह्या पर्वतांवळी मदल्यान व्हांवतात.मध्य भूतानांत १,८००ते २,७५०मी,उंचायेच्या प्रदेशांत मुखेल देगणां आसात.
भूतानाचे दक्षिणेक दुआरा मळांचो प्रदेश आसा.हो वाठार खूब सकल आसा.उदेंत वाठारांत कोळशाचे पातळ थर आसात.भूतानाच्या चडशा न्हायांचो उत्तरेकडच्या पर्वत वाठारांत उगम जाला आनी त्यो दक्षिणकडेन व्हांवतात. वाँग चू, संकोश,तोंगसा चू,बूमथांग,मनास ह्यो हांगाच्यो मुखेल न्हंयो.
हवामानःभूतनाथाची भूंय चड ऊंच आनी सकयल आशिल्ल्यान हाचो परिणाम हांगाच्या हवामानाचेर जाता.पर्वतांवळी आनी दाट रानांक लागून तापमान गिमांत लेगीत शितळ आसता.शिंयाळ्यांत हीम पडटा.दुआराच्या मळांच्या प्रदेशांत पावस खूब पडटा आनी गीम ऊबदार आसता.मध्य भूतानींत १,१०० ते २,३००मी.उंचायेच्या प्रदेशांत कडक शिंयाळो आनी गीम ऊबदार आसता.हांगाचो चड उंचायेचो वाठार हिमान भरिल्लो आसता आनी हांगा शिंयाळो चड थंड आसता. हांगा उंचायेप्रमाण पावसाच्या वितरणांत १०० सेंमी. ते ५८० सेंमी. मेरेन फरक दिसून येता.
