हळदुवो, तांबडो-धवो आशा खंयच्याय दोन रंगांची जोडी वापरतात. कांय वेळार गाड रंगाचें प्रमाण चड वापरुन उपरांत लेव रंग वापरुन डिझायनाचो तोल सांबाळटात. सजातीय रंगसंगती एकाच वर्गांतले म्हळ्यार सगळेच गाड वा सगळेच लेव रंग वापरुन वेगवेगळ्या छटांचो वापर करतात. विजातीय रंगसंगतींत परस्परविरोधी रंग वापरतात. देखीक- एक गाड रंग आसल्यार दुसरो लेव रंग वापरुन भरतकाम करतात.
भरतकाम करपाखातीर वेगवेगळ्या टांक्यांचो उपेग करतात. हे टांके अशे आसात- १) भायली कडा भरपाचो टांको (आऊट लायन स्टिचीस ग्रुप), २) सपाट टांको (प्लॉट स्टिचीस), ३) चवकट वा धागे मेजून भरपाचो टांको (काऊण्टेड थ्रॅड स्टिचीस), ४) गंवांचो टांको (चेन स्टिचीस), ५) गांठीचो टांको (नोटोड स्टिचीस), ६) बांदणीचे भरीव टांके (कौचिंग अॅण्ड फिलींग ग्रुप), ७) लहर टांको ( व्हेंविंग अॅण्ड फिलींग ग्रुप), ८) बंगाली टांको (सॅटीन स्टिच), ९) पानांचो टांको (लिफ स्टिच), १०) काजां टांको (बटनहोल स्टिच), ११) कांबळ टांको (ब्लँकेट स्टिच), १२) जोड टांको (इन्सर्शन स्टिच), १३) संमिश्र टांको (कम्पोझिट स्टिच), १४) कपड्याचे धागे ओडून केल्ले टांके (ड्रॉन थ्रॅड स्टिच), १५) हार्डेजर टांको (हार्डेजर एम्ब्रॉयडरी स्टिच), १६) होलबेयन टांको (होलबेयन स्टिच), १७) कॅनवास चौकट टांको (कॅनवास वा निडल पोईंट स्टिच), १८) फुलींचो टांको (क्रॉस स्टिच).
भरतकामाचे प्रकारः भरतकामाचे तीन प्रकार जातात. १) हस्त भरतकला २) यांत्रिक भरतकला ३) सोबीत भरतकला.
१)हस्त भरतकला (हॅण्ड एम्ब्रॉयडरी)- सुयो आनी लुगट हांचो वापर करुन वेगवेगळ्या टांक्यांच्या आदारान हातान भरतकाम करतात
२) यांत्रिक भरतकला (मशीन एम्ब्रॉयडरी)- हें भरतकाम माक्नाच्या आदारान करतात. हातूंत वेळ थोडो लागता आनी काम बेगीन जाता.
३) सोबात भरतकला (डेकोरेटिव्ह एम्ब्रॉयडरी वा फॅन्सी वर्क)- हातूंत गरजेप्रमाण वेगवेगळ्या प्रकारांच्यो सुयो वेगवेगळ्या रंगांचे वा प्रकारांचे धागे वा लोकर भरतकाम वा विणकाम करतात. हातूंत विणकाम (निटींग), क्रोशेवर्क, टँटिग वर्क (शटल वर्क), खेळणीं, बोटवे, कारपेट काम (रंगकाम), मॅक्रोम वर्क (गोफ काम) तशेंच झीग, मणी, मोतीं, चमक्यो हांचो उपेग करुन सोबात भरतकाम करतात.
भरतकामांत मुखेल ७५ टांके आसून उपरांत एका टांक्यातल्यान हेर टांक्यांची निर्मिती जावन ह्या टांक्यांची संख्या वाडत गेली. सद्या सुमार ३०० मेरेन टांक्याचे प्रकार मेळटात. हातूंतल्यान कांय टांक्यांच्या आदारान भरतकामाचे प्रकार करतात. ते अशेः १) ड्रॉन थ्रॅड वर्कः सुतां काडून आनी बांदून केल्लें काम, २) कट वर्क (काप काम), ३) थिगळ काम (आप्लिके वर्क), ४) आसीझी भरतकाम, ५) नॅटवर्क (जाळी कापकाम), ६) शॅडो वर्क (छाया भरतकाम), ७) पॅडींग वर्क (फुगीर भरतकाम), ८) क्रुवेल एम्ब्रॉयडरी (मिश्र जाळीकाम), ९) आप्लिके ऑन नॅटवर्क (थिगळ जाळीकाम), १०) जॉकोबीयन भरतकाम, ११) स्पॅनीश ब्लॅक वर्क (काळें काम), १२) स्मोकिंग वर्क (चुणी काम), १३) हार्डेजर वर्क, १४) क्रॉस वा इटालियन क्रॉस वर्क, १५) हॉलबिन वर्क (बादला), १६) अरिवर्क (जरी काम), १७) हॉलबिन वर्क (कुस्कर, आमोर कशिदा), १८) बीड वर्क (मणी काम), १९) झीग वर्क (झीग काम), २०) पंच वर्क (पंच काम), २१) कच्छी काम), २२) रिचेलू वर्क, २३) आटलेट वर्क (दोळ्यांचें काम), २४) अब्ला वर्क (हारशे काम), २५) तिकली वर्क (तिकली काम).
सौ. महानंदा आळवे
भरतनाट्यम्ः
एक अभिजात भारतीय नाचाचो प्रकार. ताच्या नांवावयल्यानूच भरताच्या नाट्यशास्त्राकडेन संबंद आशिल्ल्याचें स्पश्ट जाता. भरतनाट्यम् ही एक संमिश्र कला. तिचेभितर काव्य, नाट्य, संगीत, ताल आनी लय ह्या सगळ्यांचो आस्पाव जाता. नर्तिकेच्या हातापांयांची हालचाल, संकेतीक वा सादृश्यदर्शक हाताच्यो मुद्रा, ताल, लय आनी काव्य हीं सगळीं भरतनाट्यमाचीं भाव उक्तावपाचीं साधनां. ह्या सगळ्या आंगांतल्यान खंयचो तरी दिव्य असो संदेश प्रेक्षकांमेरेन पावोवप आनी प्रेक्षकांक तांचे वास्तव अवस्थेंतल्यान तितल्या काळामेरेन तरी वयल्या पांवड्याचेर व्हरप असो ह्या नाचाचो हेत आसता. नाचांतले कथाप्रसंग रामायण, महाभारत,पुराणां आनी महाकाव्यां हातूंतल्यान घेतिल्ले आसतात. त्या त्या प्रसंगांतले ते ते व्यक्तीचें अनुकरण कलाकार करीत आसता. भरतनाट्यमाची साधना हो एक योग अशें म्हण्टात. ह्या नाचांत मुद्रा आनी दोळ्यांनी उलोवपाचें आसता. तेखातीर साधकाक कांय नेम आनी पथ्यां पाळचीं पडटात. पुराणांत आनी आगमांत (शास्त्र) शिव हो जसो नर्तक तशेंच तो योगीय आसा. नटराज ही ताची नृत्यकलेंतली उपाधी.
भरतनाट्यम् ही एक दोन हजार वर्सांसावन प्रचलीत आसा. भरतनाट्यम् ही शैली मूळ तमीळनाडूंतल्या तंजावर जिल्ह्याची म्हणून नामना आसा. हो नाच चड करुन बायलोच करतात. इ. स. दुस-या - तिस-या शेंकड्यांतल्या 'शिलप्पधिकारम्' ह्या तमीळ ग्रंथात ह्या नाचाचो उल्लेख मेळटा. तंजावरच्या चोल राजांचे कारकिर्दींत ह्या नाचाची पद्दत आशिल्ली. तांचेउपरांत नायक राजे हांणी ह्या नाचाक खूब उर्बा दिली. १८ व्या शेंकड्यांत तंजावराक प्रतापसिंह आनी ताचे उपरांत तुळजाजी हांच्या काळांत हे कलेची खूब उदरगत जाली. तांच्या दरबारांतले राजकवी महादेव अण्णावी हो नाट्यशास्त्रांतलो विद्वान आनी सुब्बराय हेड उत्तम नर्तक म्हणून गाजले. सुब्बरयाचे चार पूत चिन्नय्या, पोन्नय्या, वडिवेलू आनी शिवनंदम ह्या पिळ्ळे भावांचो 'अरेंगेट्रम' (पयलो रंगमाचयेर प्रवेश),
