ब्रिटीश भौतीक रसायनशास्त्रज्ञं.ताचें सुरवातीचें शिक्षण पर्सी स्कूल कँब्रिजाक जाले.१९१५त ताणें कँब्रिजाच्या इमॅन्युल काॅलेगांत शिश्यवृतती मेळयली.पयल्या म्हाझुजांत ताणें फ्रांसांत राॅयल फिल्ड आर्टिलरींत काम केलें.१९२१त ताने कँब्रिजाकूच पदवी घेतली.१९२४त तो पीएच्.डी. जालो आनी त्याच वर्सा ताका इमॅन्युल काॅलेजाची फॅलोशीप मेळ्ळी.१९२६त ताची भौतीक रसायनशास्त्राचो विद्यापीठ प्रयोगनिर्देशक म्हणून आनी १९३०त थंयच 'हंफ्री अोवॅन जोन्स व्याख्यातो'म्हणून नेमणूक जाली.१९३६त ताका एस्सी. डी. ही पदवी मेळ्ळी आनी तो राॅयल सोसायटीचेर वेंचून आयलो.१९३७ त तो कँब्रिज विद्यापीठांत भौतीक रसायनशास्त्राचो प्राध्यापक आनी फुडें संचालक जालो.त्या पदावयल्यान १९६५त तो सेवानिवृत जालो. पयली ताणें नायट्रोजन पॅरा२क्सायड, आल्डिहायडां, किटोनां, कीटीनां, डाय-अॅझोमिथेन ह्या सादया संयुगांच्या उजवाड रसायनीक विक्रियांचो अभ्यास केलोक.कार्बोनिल संयुगांचें दोन तरांनी उजवाडविश्र्लेशण कशें जाता, हें ताणें आनी ताच्या वांगडयांनी प्रस्थापीत केलें.तेन्नासावन वयली संयुगां मुक्त मुलकांच्या अभ्यासाखातीर आनी जळव आनी भोववारिकीकरण(polymerisation)हातुंतल्या शृंखला विक्रियांच्या अभ्यासाखातीर वापरतात.उजवाडविश्र्लेंशणाच्या ताच्या सोदावयल्यान ताणें आनी सी. एच्. बॅम्फोर्ड हाणें 'फ्रँक- राबिनोव्हिच्य परिणाम' प्रयोगान सिध्द करुन दाखयलो. दुसरया म्हाझुजाउपरांत ताणें उजवाडरसायनीक आनी स्फोटक विक्रिया हांचो अभ्यास करपाक सुरवात केली.नाॅरिश, जी.पोर्टर आनी तांचे वांगडी हाणीं सोदून काडिल्ल्या चमक उजवाडाविश्र्लेशण आनी घत्यात्मक वर्णपटविज्ञान ह्या पद्दतींक लागून जांचो काळ मिलीसेकंदांनी मेजचो पडटा, अशा अतीशीघ्र गतीच्या विक्रियांचो अभ्यास करप शक्य जाले.तेखातीर नाॅरिश आनी जाॅर्ज पोर्टर हांकां मेळून अर्दो आनी मानफ्रॅट आयगॅन हाका अर्दो असो १९६७ वर्साचो रसायन शास्त्राचो नोबॅल पुरस्कार फावो जालो.नाॅरिस हाका आनिकूय खूब भोवमान फावो जाल्यात. -कों. वि. सं. मं. == नार्वे: == उत्तर युरोपांतल्या स्कँडिनावियेच्या व्दीपकल्पांतलो अस्तंतेकडचो देश. क्षेत्रफळ ३,२३,८९५ चौ. किमी. लोकसंख्या ४,३००,००० (१९९१).ह्या देशाचे उत्तरेक अाकर्टीक म्हासागर, उदेंतेक रशिया, फिनलॅड आनी स्विडन, दक्षिणेक स्कॅगरॅकचो दर्या आनी अस्तंतेक नाॅर्वेचो दर्या आनी अॅटलांटीक म्हासागर.देशाची उत्तर-दक्षिण लांबाय १,८०० किमी.आनी रुंदाय ४२५ किमी.आसा.विस्तार ५८ उत्तर ते ७१ उत्तर आनी ४ ३०'उदेंत ते ३१ १0 'उदेंत.आॅस्लो ही नाॅर्वेची राजधानी. == भूंयवर्णन- == हिमकाळांत ह्या देशांत बरयोच खळ्यो तयार जाल्यो.देखून सपाट भूंय हांगा सामकी उणीं.दर्यादेगांनी, दोंगरांनी वेश्टील्लीं आखातां आसात.साँग्ना, हारडांगर, ना२र्ड आनी आॅस्लो हीं म्हत्वाचीं आखातां आसात.दक्षिण नाॅर्वेचो चडसो वांटो डोव्हरफॅल आनी लांगफॅल ह्या सड्यांनी व्यापला आनी मदीं योतुनहॅम पर्वताचेर नाॅर्वेतली गालहप्पिगन आनी ग्लिटरटिन हीं २,५०० मी.परस चड उंचायेचीं शिखरां आसात.ह्याच भागांत याॅस्टडाल्स्ब्रे हो ८०० चौ.।किमी.युरोपांतलो सगळ्यांत व्हड हिमान भरिल्लो प्रदेश.मध्य नाॅर्वेंत त्राॅनहॅमालागीं अशीर असो खोल वाठार आसा.ताचे उत्तरेक सड्यांची उंचाय उणी जायत वता.नाॅर्वेची सरासरी उंचाय ५०० मी.आसा.मदल्या दोंगराळ प्रदेशांतल्यान आग्नेयेक व्हांवपी ग्लाॅमा ही ५६० किमी.लांबायेची सगळ्यांत व्हड न्हंय. == हवामान ==देशाचो सु.१/३ भाग शितल कटिबंघांत आसा, पूण अॅटलांटीकावयल्यान येवपी उशण गल्फ वार्याक लागून देशाचें हवामान थंड आनी बरें आसता.अस्तंत दर्यादेगांनी सरासरी तापमान १५ सॅ.आसता.त्राॅनहॅमाचे उत्तरेक गिमांत सेगीत ३ म्हयने म्हयने दीस आसता,म्हणून नाॅर्वेक 'मध्यानरातच्या सुर्याचो देस' म्हणटात.शिंयाळ्यांत तीन म्हयने ह्या भागांत सुर्य उदेना.हांगा वर्सभर वारो बदलत रावता.अस्तंत नाॅर्वेत मध्यम शिंयाळो शितळ गीम, २०० सेमी.पावस अशें दर्याचें हवामान आसता.उदेंत नाॅर्वेत शिंयाळो एकदम कडक, गीम गरम, पावस १०० सेंमी.आसा.शिंयाळ्यांत पर्वतांचेर हीम पडटा. == वनस्पत आनी मोनजात ==नाॅर्वेत ऊंच पर्वतांच्या वाठारांनी कांट्यांचीं झोंपां आसात.देगणांनी चड उंचायेचीं स्प्रूस आनी पायन रुखांचीं रानां आसात.जळींमळीं वर्च, अॅश, अॅस्पन हीं पानझडी रुख मेळटात.सड्यांचेर तण वाड्टा, जाल्यार कांयकडेन फकत शेळो वाडिल्लो दिसता. हांगा काळविटा सारकी पंगड करुन रावपी रेनडियर आनी हरणां मेळटात.हे भायर ह्या रानांनी लिंक्स, बीव्हर, आॅटर, ग्लटन आनी वांस्वेलां आसात.न्हंयेत सॅमन आनी व्हाळांत ट्राउट हें नुस्तें मेळटा.वुल्हरीन आनी लॅमिंग हे हुंदरासारकिले प्राणी खूब आसात. == इतिहास आनी राज्यवेवस्था- ==पुर्विल्ल्या काळांत नाॅर्वेचे बायझंटायन रोमी साम्राज्याकडेन संबंद आशिल्लो.पूण आठव्या आनी णवव्या शेंकड्यांतलो इतिहास पुरायपणान मेळना.मुखार नाॅर्वेच्या व्हायकिंग दर्यांतल्यान जावपी वेपाराक लागून हाचो संबंद युरोपाकडेन आयलो.मध्ययुगांत नाॅर्वेतलीं ल्हा-ल्हान राज्यां एकठांय हाडपाचें कार्य पयलो हाराल, ट्र्यूग्व्हेसाॅन आनी हाराल्साॅन अोलाफ ह्या तीन राजांनी केले.नाॅर्वे १५३६ तडॅन्मार्काच्या शेकातळा वचून, ताचो एक प्रांत जालो.मुखावयलीं तीनशें वर्सामेरेन नाॅर्वेत प्रॅाटॅस्टंट पंथाची वाड जाली.पूण डॅन्मार्काची सत्ता फक्त दर्यादेगेंतल्ाय वाठारांत आनी शारांनी इतलीच आशिल्ली.हेर वाठार स्वंतत्र आशिल्ले.१४ जानेवारी १८१४ दिसा जाल्ले कबलातींतल्यान नाॅर्वे स्विडनाक मेळ्ळो.पूण नाॅर्वेच्या लोकांनी आपलें स्वातंत्र्य जाहीर करुन डॅन्मार्कच्या राजपुताक आपलो राजा म्हणून वेंचून काडलो.पूण स्विडनाच्या दोस्त राश्ट्रांनी(रशिया-इंग्लंड ) हाका विरोध केलो.हाका लागून नाॅर्वे आनी स्विडन हांचेमदीं व्हड झूज जालें.मुखार नाॅर्वे, स्विडनाचें संयुक्त राज्य जालें. सुटके उपरांच्या काळांत नाॅर्वेन पुराय अलिप्ततायेचें धोरण आपणायल्लें तरी पयल्या म्हाझुजांत जर्मन पाणबोटींन ह्या देशाची खूब वेपार तारवां बुडयलीं.दुसरया म्हाझुजांत नाॅर्वेन आपले अलिप्ततायेचें धोरण चालूच दवरलें.पूण १९४० त नाझी जर्मन सैन्य नाॅर्वेत रिगोवन, दोन म्हयन्यांभितर ताणी सगळो नाॅर्वे आपल्या शेकातळा हाडलो.राजकुटूंब आनी मंत्रीमंडळ हाणीं लंडनांत आलसिरो घेतलो.जर्मनांनी व्हिडकुन कि्व्हस्लींग ह्ाय देशद्रोही मनशाक प्रधानमंत्री नेमून ताणें मुखावयली पांच वर्सा नाॅर्वेचें प्रशासन चलयलें.१९४५ त जर्मनीचेर हार
