थंडेचीं दुखणीं आडावपाक हे उपाय केल्यार बरे –
१. वेळार वासिनां केल्यार कांटेल आनी हुरहुर्यांचीं दुखणीं टाळपाक येतात. ग्रीप आनी साद्या थंडेचेरय आतां वासिनां आयल्यांत.
२. घराचीं दारां जनेलां उकतीं दवरून वारो खेळटो दवरूंक जाय.
३. विडी – सिगार ओडूंक जायना. तशेंच धुंवराविरयेत रांदनी वापरप बरें.
४. थंडेच्या दिसांनी गर्दी टाळप, थंडी जाल्ल्या भुरग्याक शाळेंत धाडप ना. अशें थंडेचीं दुखणीं पातळनात.
५. थंडी जाल्ल्या मनशान खोकतना नाक आनी तोंड लेंसान धांपूंक जाय. तशेंच ताणें जळामळा थुकपाक जायना.
६. भुरग्याक थंड हवेंत व्हरपाक जायना.
- डॉ. ए. जी. बोरकार
थ:
त वर्गांतलो दुसरो वर्ण आनी देवनागरी वर्णमाळेंतलें सतरावें व्यंजन ह्या अक्षराच्यो पांच अवस्था आसात. पयली अवस्था अशोकाच्या गिरनारच्या शिलालेखांत, दुसरी आनी तिसरी राजा यशोधर्म्याच्या मंदसोर शिलालेखांत (इ.स. ५३२) आनी चवथी लल्ल, भोज आनी उदयादित्य हांच्या अनुक्रमान देवल (इ.स. ९९२), धारा (इ.स. चो इकरावो शेंकडो) आनी उज्जैन (इ.स. चो इकराचो शेंकडो) ह्या नगरांतल्या लेखांनी मेळटा. हांचेफुडली अवस्था म्हळ्यार ह्या वर्णाचें सद्याचें रूप.
वर्णोध्दारतंत्रांत हाचें स्त्रीरुपी ध्यान वर्णिलां तें अशें –
नीलवर्णां त्रिनयनां षड्भुजां वरदां पराम् ।
पीतवस्त्रपरीधानां सदा सिध्दिप्रदायिनीम् ॥
एवं ध्यात्वा थकारं तु तन्मन्त्रं दशधा जपेत् ॥
अर्थ – निळ्या वर्णाची, तीन दोळ्यांची, स भुजांची, वरदायिनी, श्रेश्ठ, हळदुवें, वस्त्र न्हेसपी आनी सदांच सिध्दी दिवपी अशे ‘थ’ देवतेचें ध्यान करून तिच्या मंत्राचो धा खेपे जप करचो.
थ च्या रुपाचो विकासक्रम.
- कों. वि. सं. मं.
थर्मास:
थंड वा हून पदार्थ, तांचें तापमान व्हडलेंशें बदलूंक दिना आसतना, सांठोवन दवरपी पात्र. द्रवरूप ऑक्सिजन सांठोवन दवरपाखातीर फावो तें पात्र सोदून काडपाच्या यत्नांतल्यान जेम्स देवार (ड्यूअर) ह्या स्कॉटिश शास्त्रज्ञान १८९२ च्या सुमाराक ह्या पात्राचो सोद लायलो म्हणून ताका देवार पात्र अशेंय म्हण्टात. ‘थर्मास बॉटल’ वा ‘व्हॅक्यूम फ्लास्क’ ह्या वेपारी नांवान तें बाजारांत मेळटा.
संवहन (Conduction), संनयन (Convection) वा प्रारण (Radiation) ह्या तरांच्या क्रियांनी उश्णतेचें संक्रमण (transference) जावंक शकता. पयल्या दोन क्रियांखातीर वास्तव माध्यमाची गरज आसता. तेन्ना वास्तव माध्यम काडून उडयल्यार संवहन आनी संनयन ह्यो क्रिया बंद जातल्यो. दुसरी गजाल म्हळ्यार चकचकीत पृश्ठभागापसून जावपी उश्णएच्या प्रारणाचें प्रमाण उणें आसता. ह्या दोन तत्वांचो उपेग थर्मास पात्राचे रचणुकेंत करतात.
ह्या पात्रांतलो मुखेल भाग म्हळ्यार एक कंवचेची (वा धातूची) दोट्टी बाटली. पातळ कंवचेच्यो दोन सारक्या आकाराच्यो बाटल्यो एकाभितर एक अशो बसयतात. ह्या दोन बाटल्यांनी थोडें (सुमार २ मि. मी.) अंतर आसून तांच्या मदल्या भागांतली हवा पंपा वरवीं काडून उडयतात. देखुनूच ह्या साधनाक निर्वात (Vaccum) पात्र अशेंय म्हण्टात. हाका लागून बाटलेच्या कडांतल्यान जावपी संवहन आनी संनयन सामकें उणें जाता. ह्या बाटल्यांच्या पृश्ठभागाचेर पारो वा रुप्याचो वर्ख लावन ताचे पृश्ठभाग चकचकीत केल्ले आसतात. ताका लागून उश्णतेच्या प्रारणाचें प्रमाणय सामकें उणें जाता. अशे तरेन बाटलेच्या भितरल्यान भायर वा भायल्यान भितर जावपी उश्णताय संक्रमण उणें जाल्ल्यान भितर दवरिल्ल्या (थंड वा उश्ण) पदार्थाचें तापमान सुमार ८-१० वरांमेरेन तरी सादारणशें थीर रावंक शकता.
१) भायलें धातुचें / प्लास्टीकचें पात्र
२) भायली कंवचेची बाटली
३) निर्वात (पोकळी)
४) भितरली कंवचेची बाटली
५) धक्को शोषक
६) हवा काडल्या उपरांत बंद केल्लें तोंड
७) बूच
८) धांपणें.
ही बाटली पातळ कंवचेची आशिल्ल्यान किद्याकय आपटून फुटची न्हय म्हणून ती पत्र्याच्या वा प्लास्टीकच्या आयदनांत बसयल्ली आसता. बाटलेच्या तळासकयल वा गळ्याभोंवतणीं रबरीचे वा प्लास्टीकचे धपके सोंसपी (Shock absorbers) बसयल्ले आसतात. बाटलेचें तोंड प्लास्टीकचे एके गुड्डेन बंद करून ताचे वयल्यान डब्याच्या तोंडार बसपी धुंवडावपाचें धांपणें आसता. ह्या धांपण्याचो उपेग पेय पियेवपाखातीर कपासारको करूं येता. खूबदां गुड्डी आनी धापणें म्हणून प्लास्टीकाचो एक ज्यादा कप उमथो दवरिल्लो आसता. हे सगळे रचणुकेक लागून गुड्डेंतल्यान जावपी उश्णताय संक्रमण उणें जावपाक मदत जाता. इतली जतनाय घेवन लेगीत उश्णतायेचें जें थोडेंभोव संक्रमण जाता, तें चडशें हे गुड्डेंतल्यानूच जाता.
१९४२ चे आदीं थर्मासांची भारतांत आयात जाताली. १९४२ त ‘व्हिक्टरी प्लास्क लि.’ हो पयलो थर्मास कारखानो मुंबय सुरू जालो. १९५५ त चेन्नई आनी उपरांत हेरकडेनय थर्मास निर्मिती सुरू जाली. आतां थर्मासांची आयात बंद जाल्ली आसून भारतांतल्यान रशिया, ब्रिटन,
