Page:Konkani Viswakosh Vol2.pdf/23

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

Poems Chiefly Lyrical(१८३०)हो ताचो पयलो कवितांझेलो.१८३२ त Poems हो ताचो दुसरो कवितांझेलो उजवाडाक आयलो.१८३३ त आर्थर हॅलम हो ताचो जिवाभावाचो इश्ट मरतकच तो खूब निर्शेलो.तीन भावांचें मानसिक दुयेंस,प्रेम फळादीक जावपाक लागिल्लो कळाव,अर्थीक संकश्टां अशा वेग वेगळ्या आडमेळ्यांक तोंड दिता आसतना ताच्या काव्यलेखनांत मात्तूय खंड पडलोना.आदर्श नायकाची व्हिक्टोरियन युगांतली संकल्पना दाखोवपी 'युलिसीस'हे कवितेची रचना ताणें ह्याच काळांत केली.१८४२ त Poems ह्याच नांवाचे दोन कवितांझेले उजवाडाक आयले.ह्या काव्यझेल्यां उपरांत कवी म्हणून ताची नामना खूब वाडली.१८५० त उजवाडायल्ल्या 'ईन मॅमोरियम...'हे विलापिका माळेक व्हड यश मेळ्ळें.इंग्लंडची राणी व्हिक्टोरिया हिचोय ताका पालव मेळ्ळो.१८५० त ताका इंग्लंडचो राजकवी केलो.उपरांतचे ताचे म्हत्वाचे बरपावळींत 'मॉड'(१८५५)ही कविता,'द आयडियल्स ऑफ द किंग'(१८५९)ही काव्यमाळ,'ईनक आर्डन'(१८६४)हें कथाकाव्य,'बॅकेट'हें नाटक हांचो आस्पाव जाता. भावकविता,कथाकाव्यां,चिंतनिका,पदां,नाट्यगितां अशे कवितेचे वेगवेगळे प्रकार ताणें केळयले.

नादमधुर शब्द आनी भावना खरपणान परगटावपाचें कसब हीं टॅनिसनाचे भावकवितेचीं खाशेलपणां आसात.त्या काळांतलें शास्त्र आनी धर्मकल्पना हांच्यांतले संघर्श,कर्तव्यां आनी हक्क हांचेविशीं तयार जाल्ल्यो जाणविकायो,दादलो-बायल समानताय कल्पना ह्या सगळ्या गजालींचें चित्रण ताचे कवितेंत आयलां.विशुध्द भावकवीची भुमिका सिडून कवितेंतल्यान त्या काळांत रुचपि असो उच्च मध्यम वर्गीय उपदेश टॅनिसनान केलो,अशी टिका ताचेर जाली.कांय समीक्षकांनी जाल्यार श्रेश्ठ कवी म्हूण ताची सुवातय न्हयकारली.पूण फुडें मात ताचे कवितेचें विस्तारान पुनर्मुल्यांकन जालें आनी टी एस् एलियट सारक्या नामनेच्या समीक्षकानय ताची तुस्त केली.व्हिक्टोरियन युगांतले इंग्लीश कवितेचो मुखेल प्रतिनिधी म्हणून ताका वळखतात. -कों.वि.सं.म.

टॅसिटस,पाब्लियस कॉर्नेलियस:(जल्म:इ स ५५/५६;मरण:इ स १२०) नामनेचे रोमन इतिहासकार.ताचे वैयत्त्किक जीणेविशीं चडशी म्हायती मेळना.पूण ताची बरपावळ आनी हेर सुत्रांकडल्यान तो इ स ५५तजल्मलो असो अदमास करुं येता.तो धाकल्या प्लिनीचो इश्ट आनी नियस ज्युलियस अॅग्रिकॉला ह्या ब्रिटीश शासकाचो जांवय आसलो अशी म्हायती मेळटा.फुडें ताणें आपल्या मांवाचें 'लायफ ऑफ अॅग्रिकॉला'हें चरित्र बरयलें.

टॅसिटसाचीं कांय म्हत्वाचीं पुस्तकां अशीं आसात-१)हिस्टरीस २)दियालॉगुश दी ऑरेटोरिबस ३)दव्हीता जुलाय अॅग्रिकॉला ४)द ओरीजिन ए सितु जर्मेनारेम ५)अॅनल्झ.

ताचें सगळ्यांत पयलें पुस्तक 'दियालॉगुश दी ऑरेटोरिबस'हें इ स ७९-८१ वर्सा बरयल्लें आसूंक जाय.ह्या पुस्तकचे शैलीचेर सॅनॅकापरस सिसॅरोचो छाप दिसता.हाका लागून ताचेर क्विंटिलियनाचो प्रभाव जाणवयल्ल्यान लिप्सियसान 'दियालॉगुश' हें पुस्तक क्विंटिलियनाचें अशें मानलां.पूण खुबश्या पुराव्यांवयल्यान टॅसिटस होच त्या पुस्तकाचो लेखक म्हणून सिद्द जाता.ताच्या ग्रंथांतल्या उल्लेखांवरवीं ताणें रोमन शासन काळांत कांय म्हत्वाच्या अधिकारपदांचेर काम केल्लें अशें दिसता.डॉमिनिशयनच्या राज्यांत चार वर्सां मेरेन दंडनायक म्हणून वावुरले उपरांत ताणें न्यायप्रतिनिधी म्हणून कार्य केलां अशें समजता.रोमन साम्राज्यांतल्या आशियाई विभागाचो तो मुखेल प्रांत अधिकारीय जाल्लो.

डॉमिनिशनयनाच्य राजकारभाराचीं १५ वर्सां टॅसिटसान निश्क्रीय जावन सारलीं.उपरांत इ स ९८त ताचीं'अॅग्रिकॉला' आनी जर्मेनीया'हीं दोन पुस्तकां उजवाडा आयलीं.जर्मेनिया हो ग्रंथ जर्मेनीचे भुगोलिक स्थितीचेर तशेंच त्या काळांतले लोकजीणेचो समाजीक आनी संस्कृतीक म्हायती दिवपी एक प्रबंध.रोमन सम्राटांच्या मनस्वी कारभाराचेर ताणें खर टिका केल्या.ताचें बरप,चिकित्सक आनी खूब परिणाम सादपी आशिल्लें.ताच्या लिखाणांत ताची सुवात घट आसली तरी तो पूर्वग्रह आनी पक्षपात हांचेपासून पुरायपणान मेकळो नाशिल्लो.

'हिस्ट्रीस'आनी 'अॅनल्झ'ह्या ग्रंथांत टॅसिटसाचे लेखनकलेची झलक मेळटा.टॅसिटसाकडेन मनाचे खोल उमाळे उकतावपाची प्रतिभा आशिल्ली.तेखातीर तो इतिहास बरयतना विशाल घडणुकांचे फाटभुंयेचो नियाळ करुन बारीक विस्कटावणी करुंक पावलो.ताच्या पुराय लिखाणाचो इंग्लिशींत अणकार जाल्लो आसा. -डॉ किरण बुडकुले

टॅस्ट ट्यूब बेबी:ज्या जोडप्याक शारिरीक संबंद दवरून वा सैमीक पद्दतीन भुरगीं जायनात अशा जोडप्यांखातीर Extra corporeal fertilisation अशी एक पद्दत वापरतात.हातूंत पुल्लिंगी आनी स्त्रिलिंगी बियाणांची एकी बायलेच्या आंगाभायर घडोवन हाडटात आनी उपरांत हीं एकठांय केल्लीं बिजां बायलेच्या गर्भाशयांत स्थापीत करतात.हातूंतल्यान जी संतत जाता ते संततीक टॅस्ट ट्यूब बेबी म्हण्टात.सादारणपणान अशे गर्भधारणेचे पद्दतीक टॅस्ट ट्यूब बेबी म्हणप जाता.हेच पद्दतीक वैजकी शास्त्रांत In vitro fertilisationअशें म्हण्टात.

हें पद्दतीवरवीं उपचार करपी फकत १५% ते २५% बायलांक भुरगीं जावंक शकतात.तशेंच हातूंत खूब वेळ आनी पयसोय खर्च जाता.ताका लागून संवसारांतलीं थोडींच राश्ट्रां हे पद्दतीचो वापर करतात.ह्या कामाक यश मेळपाकय खूब वेळ लागता.जायते यत्न करुन गुरवारपण आयलें जाल्यार लेगीत कांय खेपे गर्भपात जावन सगळे यत्न फुकट वचपाची शक्यताय आसता.ह्यो सगळ्यो गजाली लक्षांत घेवन आनी त्यो पेशंटाक समजावन मागीरच ही येवजण हातांत घेवंची पडटा.

ही पद्दत जेन्ना वापरतात तीं कारणां अशीं आसतात- १)धातूंत शुक्रजंतूचें(sperm)प्रमाण वा संख्या खुबूच उणी आसत वा शुक्रजंतूंत कसलेंय व्यंग आसत वा तांची हालचाल सारकी नासत जाल्यार.

२)बायलेच्या आंगांत पुल्लिंगी आनी स्त्रिलिंगी बियाणांची एकी जावपाची जी नळी आसता तिका अंडवाहिनी(Fallopian tube)अशें म्हणटात.ही नळी केन्ना केन्ना इबाडटा वा ती बंद जाल्ली आसता.कांय खेपे ऑपरेशन करुन लेगीत ती सारकी जावपाची शक्यताय आसना.

३)कांय जोडप्यांचे बाबतीत सगळे तपास करुन लेगीत भुरगीं