Page:Konkani Viswakosh Vol2.pdf/164

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

जाल्यार दोन गूण धरतात आनी ताका ताबूल पडलें अशें म्हण्टात.ह्या ताबलाचें विशेश म्हळ्यार हाका पडिल्ले दोन गूण,एक एक अशे विभागून मेजूंक मेळटात.जाल्यार वयर सांगिल्ले बाकीचे गूण एकवटीतपणान सलग मेजचे पडटात.ताबलाचें आनीक एक खाशेलपण म्हळ्यार ताबूल पडलेबगर गूण मेजपाक सुरवात करुंक मेळना. हो खेळ दर वटेन एक वा दोन खेळगडे आशिल्ल्या अशा दोन पंगडांमदीं खेळटात.खेळ खेळचे पयलीं दोनय पंगडांमदीं ताबूल फळें दवरतात.दर एका पंगडान आपल्यो घुलो आपआपले वटेंतल्या खणांत एकामेकांचे विरुध्द दिशेन लायतात.मागीर चारय ताबलां मुठीत घेवन तांचीं पोंतां जमनीर आपटून आपणाक जाय तशे गूण मेळोवपाच्या उद्देशांन ताबलां एक-दोन फावटीं हवेंत उडोवन जिखतात आनी मागीर तीं उडयतात.खेळाचे चालीक सुरवात जातली आनी घुलो खणाभायर काडटलो जाल्यार पयलीं ताबूल पडूंक जाय.पयलें ताबूल पड म्हणसर मेळिल्ले गूण धरुंक मेळनात. ताबूल पडटकच घूल उजोवप जाता आनी उजयल्ली घुलच खाणाभायर पडली की उपरांत दर एका दावाचे गूण जमेक धरतात.डावाक जर फक्त दोन (दोगां) आनी तीन (तिगां)गूण पडले जाल्यार ताबलां विरोधी पंगडाकडेन वता.पूण ताबूल बारा आनी आठ अशे गूण पडल्यार मात त्याच खेळगडयाक आनीक एक डाव खेळपाची संद मेळटा. खणाभायर आयिल्ल्यो घुलो सकयल्यान वयर अशीं पंगडाच्या अर्दांतलीं बारा गोटां(खण) चडटा आनी दुसऱ्या पंगडाच्या अर्दांतल्या बाराय गोटांनी देंवता.सकयल्या गोंटांतल्यान मागीर जशे जशे गूण पडटात आनी संद मेळटा तशो तशो त्यो घुलो विरोधी पंगडाच्या घुलांच्या खणांत रिगतात.आनी क्रमाक्रमान विरोधी पंगडाच्यो घुलो बाद करता.विरोधी पंगडाची घूल वाटेर आडवी आयली जाल्यार पाडिल्ल्या गुणांचे संख्येप्रमाण ती बाद करुंक मेळटा. ह्या खेळांत आपली घुल मारुंक दिवप ना आनी दुसऱ्याची घुल मारप हाकाच चड म्हत्व आसा.देखून खेळ लायतना बारीकसाणीन लावंचो पडटा.अशे तरेन दुसऱ्या पंगडाच्यो घुलो जाता तितल्यो मारप आनी आपल्यो घुलो ताच्या घरांत रिगोवप.पटावयल्यो घुलो सोंपतकच दुसऱ्या पंगडाच्यो घुलो ताच्या घरांतच आसत जाल्यार त्यो सडसडीत मारुन मुखार वचूंक मेळटा.म्हणून सदांच दुसऱ्या गटाच्यो घुलो आपल्या घरांत रिगतात तेन्ना रिकामो करुन भायर सरप गरजेचें आसता.निमाणें ज्या गटाच्यो घुलो पटार उरतात तो गट जिखता. आर्विल्ल्या काळांत सगळ्याच देशी खेळांकडली लोकांची ओड उणी जाल्ली पळोवंक मेळटा.ते भायर आर्विल्ल्या काळांतल्या तंत्रगिन्यानान तयार नव्या खेळांची चड ओड आयचे पिळगेक आशिल्ल्यान पारंपारीक खेळांच्या प्रकाराकडेन एक काळाभायलो प्रकार अशे नदरेन पळोवप जाता.हाकाच लागून एका काळार घराघरांनी आसपी ताबूल फळें सद्याच्या काळांत दिसानाशें जालां.

--माया खरगंटे ताम्रदिक्षाः एक संस्कार.बंगालांतल्या रामाई पंडिताच्या वंशांत, मुजावरी हो संस्कार करतात.बारा ते पंदरा वर्सां पिरायेच्या चल्याचेर हो संस्कार करतात.सुर्वेक चल्याचें मुंडण करुन उपरांत गणेसपुजा,घटस्थापना.आभ्युदयिक श्राध्द आनी पंचशतहोम आदी कृत्यां करतात.हें सगलें करतकच तो बटू ब्राह्मण सुदृश जाता.उपरांत ताका बंगालांतल्या छत्तीस प्रकारच्या नीच जातींचें पुरयतपण करपाचो आनी धर्मदेवतेची पुजा करपाचो अधिकार मेळटा. ताम्रपाशायूगः मनशाच्या सांस्कृतिक इतिहासांत नवाश्मयुगा उपरांत आयिल्लो सांस्कृतिक कालखंड.तांब्याचो सोद लागतकच ताचो वापर सुरु जालो,तरी पाशाणांचीं ल्हान आकाराचीं शस्त्रां मनशान वापरांत दवरलींच.म्हणून ह्या काळाक ताम्रपाशाणयूग अशें नांव पडलें.ताम्रपाशाणयुगाची सुरवात जगांतल्या वेगवेगळ्या वाठारांनी वेगवेगळ्या काळांत जाली.ताम्रपाशणयुगाचो काळ इ.स.प.सातवें सहस्त्रक इतलो फाटल्यान व्हरतात.जाल्यार ग्रीस,मेसोपोटेमिया,इजिप्त ह्या वाठारांत इ.स.प.तिसरें सहस्त्रक,उदेंत युरोपांत इ.स.प.तिसऱ्या सहस्त्रकाळाचो मध्यकाळ,इंग्लंडांत इ.स.प,सुमार1900,भारतांत इ.स.प.2500,जाल्यार चीनांत इ.स.प.सुमार 188 ह्या काळांत ताम्रपाशाणयुगांतली संस्कृतीक प्रचलीत आशिल्ली,अशें दिसून आयलां. कच्चें तांबें ठोकून ताचेपसून ल्हान-व्हड वस्तू तयार करपाची कला अँनातोलियांत आनी इराणांत सुमार सात हजार वर्सांपयलीं प्रचलीत आशिल्ली.तांबें शुध्द करप आनी सांच्यांत घालून वस्तू तयार करप ह्यो प्रकिया सुमेर आनी इजिप्तांत तसऱ्या सहस्त्रकाचे अखेरेक रुढ जाल्यो, अशें म्हण्टात. पुर्विल्ल्या काळांत सैमीक तांबें खूबकडेन उपलब्ध आशिल्लें.इजिप्त.आशिया मायनर,मेसोपोटेमिया,पॅलॅस्टायन,डॅन्यूबचें देगण आनी राजस्थान (भारत) ह्या वाठारांनी तांबें सामपडिल्ल्यान,थंयच्या लोकांनी ताचो उपेग करुन घेतलो.हे सांठे सोंपतकीच खनीज मिश्रीत तांब्याचे सांठे सोदचे पडले.खनीज तांबें उश्णतेवरवीं शुध्द करुन घेवपाचें तंत्र ताका लागून आत्मासात करचें पडलें.ह्या तंत्राचो वापर इ.स.प.3000 च्या सुमाराक अस्तंत आशियांतले लोक करताले. इजिप्तांतले बॅदारियन आनी अम्रेशियन संस्कृतायांचे लोक पाशाणी ह्त्यारां वांगडाच तांब्याच्यो ल्हान नळ्यो आनी नुस्तें धरपाचे गरे वापरताले.ह्यो वस्तू सैमीक तांब्यापसून तयार करताले.खनीज तांबें शुध्द करपाचें गिन्यान ह्या लोकांक नाशिल्लें.हाचे उरफाटें,मेसोपोटेमियांत टेल हलाक आनी ओबेदेचे ताम्रपाशाण संस्कृतायेचे लोक शुध्द तांब्याचे मणी आनी नुस्तें धरपाचे गरे वापरताले,स्यूसा(इरण) लोक कुराडी,हारशे आनी सुयो हांचेसारक्यो प्रगत तंत्राच्यो वस्तू तयार करताले.ऑसिरियन लोक राजा सिनाय रेंवटांतल्यान तांबें मागययाले जाल्यार अँसिरियन लोक तें अक्नातोलियांतल्यान हाडटाले,युरोपांत इ.स.प.1600 सावन खनीज तांब्याच्या खणींचो वापर जावपाक लागलो. ताम्रपाशाणयुगांत वेपार वाडलो,तसो धातूकामांत फिशालकाय मेळयल्ल्यांचो वर्ग तयार जालो.तांबट लोक अन्न उत्पादनाच्या कामांत वांटो घेनासतना धातूविद्येंतूच फिशालकाय मेळोवंक लागलें.कालांतरान अशा तांबटांचे पंगड तयार जाले.त्या काळांतल्या समाजाक अशा