Page:Konkani Viswakosh Vol1.pdf/768

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

चित्रपट 'संसारनौका' हो १९३६ त आयिल्लो मद्रासांतलो पयलो कन्नड बोलपट बरोच गाजली. पुरुषोत्तम दास हाणे दिग्दर्शित केल्ल्या ह्या चित्रपटांत एम्. व्ही. राजम्मा, बी. आर्. पंथुलु हॉणी मुखेल भूमिका केल्ल्यो. त्याच १९५४ त गुब्बी फिल्म्स्चो ‘बेदर कन्नपा' आनी फुडल्या वसा ललितकला हे संस्थेची 'महाकवी कालिदास' ह्या चित्रपटाक राश्ट्रीय गुणवत्ता प्रशस्तिपत्रां मेळिल्ली. १९५० ‘प्रेमदा पुत्री' (१९५७), ‘स्कूल मास्टर (१९५८), 'संत तुकाराम' (१९६३), 'चंदवालिया थोटा' (१९६४), ‘सत्य हरिश्चंद्र' (१९६५), 'संध्याराग' (१९६६) आनी ‘अबच्युरीना पोस्ट ऑफिस' (१९७३) ह्या कन्नड चित्रपटांक रूप्यापदकां मेळ्ळ्यांत. कन्नड चित्रपटसृश्ट उबारपाक वीराण्णा गुब्बी, के. हीरानाथ, गुब्बी फिल्म्सचो 'हेमरेड्डी मल्लम्मा' (१९४५), आर् नागेंद्रराव हाणें आर् एन्. आर्. प्रॉडक्शनवरवीं तयार केल्लो ‘जातक फला' (१९५३), एच्. एल्. एम्. सिन्हा हाणे गुब्बी फिल्म्स्खातीर तयार केल्लो ‘बेदर कन्नप्मा' (१९५४) आनी बी. व्ही. आचार्य हाणे विठ्ठल रुवातीरतयार केल 'कन्यादान' (१९५४) हे चित्रपट खूब एल्. लक्ष्मीनारायण हाचो ‘उय्याले' (१९६९) चित्रपट उल्लेख करपासारको आसा. ह्या उपरांत कन्नड चित्रपटांक खरो कलात्मक घाट गिरीश कार्नाड हाणे दिली. ‘समस्कारा' ह्या चित्रपटाक १९७० चो सर्वोत्तम चित्रपट म्हूण राश्ट्रपतिभांगरापदक मेळळे, टी. पट्टाभिराम रेड्डी हाणे दिग्दर्शित केल्त्या ह्या चित्रपटांत गिरीश कार्नाड हाणे मुखेल भूमिका केल्ली. तेभायर स्नेहलता रेड्डी, पी. लंकेश, बी. आर् जयराम ह्या कलाकारांनीय तातूंत वांटो घेतिल्लो. गिरीश कार्नाड आनी बी. व्ही. कारंत ह्या दोन दिग्दर्शकांक १९७१ च्या 'वंशवृक्ष' ह्या चित्रपटाखातीर कांय कन्नड चित्रपट अशेः 'गेज्जे पूजे' (१९६९): सर्वोत्तम पटकथाः एस्. आर पुट्टणा कनगल; ‘समस्कारा' (१९७०): सर्वोत्तन चित्रपटः ‘काडु (१९७३): दिग्दर्शनाची दुसच्या क्रमांकाची पुरस्कारः गिरीश कार्नाड, बरी अभिनेत्रीः नंदिनी भक्तवत्सला; बरो बालकलाकारः जी. एस्. नटराज, सर्वोत्तम प्रादेशिक चित्रपट-‘कंकण' (१९७४). कन्नड चित्रपटसृश्टीत नाम्ना जोडिल्ले कलाकार अशेः जयम्ना, एम्. व्ही. राजम्ना, नागेंद्रराव, सुब्बय्या नायडू, होनाप्मा भागवतर, राजकुमार, नृसिंह राजू, उदयकुमार, भारती, कल्पना, बी. सरोजादेवी, के. एस्. अश्ववन्थ आनी जयंती. साहित्यीक: द. रा. बेंद्रे, ए. व्ही. कृष्णराव, टी. आर. सुब्बाराव, सदाशिवय्या. हांगा जाली. उपरांतचे कितलेशेच कन्नड चित्रपट मद्रासाक तयार जाले, पूण स्वातंत्र्याउपरांतच्या काळांत म्हैसूर हें कन्नड चित्रपटांचे केंद्र जालां. লাল १९८८ मेरेन सुमार १,३८३ कन्नड चित्रपट तयार चित्रपटः जे. सी. डॅनिअल हाणे १९२८ त, सलेमच्या मॉडर्न थिएटर्सचो टी. आर्. सुंदरम् हाणे 'बालन' हो पयलो मलयाळम् बोलपट १९३८ त सादर केली. नोतानी हाणे दिग्दर्शित केल्ल्या ह्या बोलपटांत के. एन्. लक्ष्मी आनी एस्. के. के. अरुर हांणी मुखेल भूमिका केल्ल्यो. मलयाळम् चित्रपटांची निर्मिती चडशी मद्रासाक जाताली. १९४० त, श्यामलf पिक्चर्सचो ‘ज्ञानांबिका' आनी १९४१ त, मद्रास युनायटेड आर्टिस्टचो 'प्रल्हाद’ हो बोलपट आयलो. १९४२ ते । १९४७ ह्या काळांत एकूय मलयाळम् चित्रपट आयलोना. १९४८ त, ԱՋԿt o कौकर्णी विश्वकोश : १ केरळा टॉकीजचो ‘निर्मला' आनी १९४९ त उदय स्टुडिओचो ‘वेल्ली नक्षत्रम्' हे बोलपट आयले. १९५० त, प्रदर्शित जाल्ल्या ६ मलयाळम् चित्रपटांत पक्षीराज स्टुडिओचो 'प्रसन्ना' हो बोलपट खूब गाजलो. ललिता, पद्मिनी आनी रागिणी ह्यो त्रावणकोर भयणी 'प्रसन्ना' चित्रपटांत पयलेच खेप आनी नाटकांचेर आदारीत अशे बोलपट थंय लोकप्रिय जावपाक लागले. देखीक- उरुब हाचो 'नील कुयील' (१९५४), पी. केशव देव हाची ‘ओडयिल निन्नु' (१९६४), थोपील भासी हाचो ‘मुडियानाय पुत्रन्' (१९६१); 'तुलाभारम्' (१९६८) आनी ‘यक्षी' (१९६८); बशीर हाचो 'बाल्यकाला सरवी' (१९६७); एम्. टी. वासुदेवन् नायर हाचे 'मरमेण' (१९६५), ‘इरुट्टिन्डे आत्माऊ' (१९६६), 'आलेवूम तीखूम्' (१९६९) आनी तकझी शिवशंकर पिल्ले हाचो ‘चेम्मीन' (१९६५), चंद्रात्रा प्रॉडक्शनच्या रामू करियट दिग्दर्शित 'नील कुर्यील' (१९५४) ह्या चित्रपटाक अखिल भारतीय गुणवत्तेचे प्रशस्तिपत्रक आनी सीमा' हो एक बरो चित्रपट. महात्मा मेमोरिअल असोशिएटेड संस्थेवरवीं निर्माता-दिग्दर्शक पी. रामदास ह्या २० वसांच्या तरणाटयान १९५५ त, निर्माता-दिग्दर्शक म्हूण ताणे नांव मेळयलें. १९६४ सावन मलयाळम् चित्रपटनिर्मितीक नेट आयलो. वसांक ३० ते ४० मलयाळम् चित्रपट एस्. एस्. राजन्चो 'थाचोली ओथेनान' (१९६४) आनी रामू करिअटचो 'चेम्मीन' (१९६५) हे चित्रपट खूब गाजले. कण्मणी पेिक्चर्सचो 'चेम्मीन' ह्या चित्रपटाक राश्ट्रपतिभांगरापदक मेळ्ळे, १९६८ च्या 'तुलाभारम्’ ह्या मलयाळम् चित्रपटाक राश्ट्रपतिरूप्यापदक मेळ्ळे. १९७२ च्या अडूर गोपालकृष्ण हाचो ‘स्वयंवरम् चित्रपट उपाट गाजली. ह्या चित्रपटाक राश्ट्रपतिभांगरापदक आनी अडूर गोपालकृष्ण हाका सर्वोत्तम दिग्दर्शनाचो राश्ट्रीय पुरस्कार फाव जालो. एम्. टी. वासुदेवन् नायर हाणे दिग्दर्शित केल्ल्या 'निर्माल्यम्' (१९७३) ह्या चित्रपटाक राश्ट्रपतिभांगरापदकाचो मान मेळ्ळो. १९७६-१९८८ ह्या काळांत सुमार १४४२ मलयाळम् चित्रपट अायले. मलयाळम् चित्रपटसृश्टींत नामना जोडिल्ले कलाकार अशेः प्रेम नझीर, अदूर भाशी, थिक्कुरिषी, सुकुमारन् नायर, विनोदमूर्ती एस्. पी. पिल्ले, मुथुकुलम् राघव पिल्ले, कोट्टारकर श्रीधरन् नायर, बी. एस्. सरोजा, कुमारी, ललिता, पद्मिनी, शीला, जया भारती, बहाद्दूर, मधू, संकराडी, के. पी. उन्नर, पी. जे. अँथनी, सत्यन, शारदा. दिग्दर्शकः के. एस्. सेतुमाधवन्, शशीकुमार, पी. भास्करन् ए, बी. राज, एम्. कृष्णन् नायर गुजराती चित्रपटः चंदुलाल शहा हाणे १९२७ त गुणसुंदरी' हो केल्ली. १९२३ त, चिमणलाल बी. देसाई हाणें ‘नरसी मेहता' हो पयलो जमुना, मगन देसाई, मेहताब ह्या कलाकारांनी वांटो धेतिल्लो. रणजित मुव्हिटोनवरवीं चंदुलाल शहा हाणे सादर केल्लो 'सती सावित्री' हो। ‘संसार लीला' (१९३४) आनी ‘स्नेहलता' (१९३६) ह्या गुजराती चित्रपटांक यश आयलें. गुजराती भाशीक प्रेक्षक हिंदी चित्रपट आवडीन देखून, चिमणलाल देसाई हाणें मोतीलाल आनी शोभना समर्थ ह्या