Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/649

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

बी.ए.,एम.ए.,बी,एस्सी,बी.कॉम.,एम.कॉम.,एल्एल्.बी.,एल्.एल्.एम.,बी.टी.,बी.एड्.,एम.ड्. ह्यो पदव्यो त्या त्या विशयांतल्यो लेखी परिक्षा उत्तीर्ण जाल्या उपरांत दितात.दर एका विद्यापिठाचो दर वर्सा एक पदव्यो दिवपाचो सुवाळो जाता जाका पदवीदान समारंभ(Convocation)अशें म्हण्टात.

पुर्विल्ल्या काळांत भारतांत तक्षशिला,नालंदा,विक्रमशिला,वल्लभी,नदिया,उदयंतपुरी,कांची ह्या विद्यापिठांनी नामना मेळयल्ली.हातूंत भायल्या देशांतलेय विद्यार्थी शिक्षण घेताले.मध्यकाळांत लाहौर,दिल्ली,रामपुर,जौनपुर,बीदर आनी अजमेर हीं शिक्षणाचीं व्हड केंद्रां आशिल्लीं.इंग्लीश राज्याचे स्थापणुके उपरांत १८५७ त त्या काळांतल्या लंडन विद्यापिठाचे धरतेचेर कलकत्ता,,मद्रास आनी मुंबय विद्यापिठांची स्थापना जाली.१६१६ त पम. मदन मोहन मालवीयान काशी हिंदू विद्यापीठ आनी १६१८ त हैदराबादच्या निजामान उसमानिया विद्यापिठाची स्थापना केली.भारतांतलीं कांय विद्यापिठां कृषि(शेतकी),इंजिनियरींग,संस्कृत,संगीत सारकिल्ल्या विशयांच्या शिक्षणाखातीर स्थापीत केल्लीं.देखीक-उत्तर प्रदेश कृषि विश्र्वविद्यालय,रुद्रपुर नैनीताल,पंजाब कृषि विश्र्वविद्यालय लुधियाना,कृषि तकनिकी विश्र्वविद्यालय भुवनेश्वर (ओरिसा),आंध्र प्रदेश कृषि विश्र्वविद्यालय हैदराबाद,जवाहरलाल नेहरू कृषि विश्र्वविद्यालय रुडकी थैकरसी विश्र्वविद्यालय-मुंबय आदी.

सद्या भारतांत २२५ विद्यापिठां आसात.तातुंतलीं १२ विद्यापिठां केंद्रीय दर्ज्याची आसून संसदेच्या कायद्याप्रमाण चलतात.हीं १२ केंद्रीय विद्यापिठां अशीं आसात-अलिगढ मुस्लीम विद्यापिठ(अलिगढ),दिल्ली विद्यापिठ(हैदराबाद),जवाहरलाल नेहरु विद्यापिठ(नवी दिल्ली),इंदिरा गांधी उकतें विद्यापीठ(नवी दिल्ली),नॉर्थ ईस्टर्न हील विद्यापिठ(शिलाँग),विश्वभारती शांतिनिकेतन,बनारस हिंदू विद्यापिठ(वाराणसी),पाँडिचेरी विद्यापिठ,आसाम विद्यापिठ,शिल्कार तेजपूर विद्यापिठ(तेजपूर) आनी नागालँड विद्यापिठ कोहीमा.

कोलंबिया,न्यूयॉर्क,ओहायो,केलीफोर्निया,फ्लोरिडा शिकागो,हार्वर्ड,वॉशिंग्टन,इंडियाना,मिशीगन,येल हीं अमेरिकेचीं प्रसिद्द विद्यापिठां आसात.रुसांत मॉस्को,लेनिनग्राड सारकिल्ल्या व्हड अशा भूभांगाखातीर सेंट्रल एशियन लेनिन विश्वविद्यालयफार ईस्ट विश्वविद्यालय तशेंच सोवियत संद्याच्या वेगवेगळ्या राज्यांचीं जायतीं विद्यापिठां आसात.चीनांत संघाई,पूशन,चुकींग,नानकिंग हिं विद्यापिठां प्रसिद्द आसात.

एशिया आनी ऑस्ट्रेलियाच्या सगळ्या देशांतल्या मुखेल शारांनी विद्यापिठां आसात.जपानांत टोकियो,हॉकायडो,कियोटो,हिरोशाकी आनी हिरोशिमा हीं विद्यापिठां शैक्षणीक तशेंच विज्ञानाच्या मळार खूब व्हड कार्य करतात.आफ्रीकेंतल्या प्रिटोरिया,नटाल,डरबन,केपटाऊन,ट्रांसलाल ह्या विद्यापिठांचीय नामना आसा.


फिरतें विद्यापीठ (मोबायल युनिव्हर्सिटी): पांचशें विद्दार्थ्यांनी जलाजान भोवंडी करत वेगवेगळ्या देशांचो अभ्यास करून,स म्हयन्यांत वेगवेगळो अभ्यासक्रम पुराय करपाचो अशी कल्पना अमेरिकेंतल्या केलिफोर्निया राज्यांतल्या चँपमँन कॉलेजीन सरवेक चालीक लायली.जगांतलें हेंच पयलें फिरतें विद्यापीठ.१९७७ ते १९८० हीं तीन वर्सां ह्या विद्यापिठाची वेवस्था कोलोरेडो स्टेट विद्यापिठाकडेन आशिल्ली.

उपरांत ही वेवस्था पेनसिल्व्हेनिया विद्यापिठाकडेन सोंपयली.स म्हयन्यांच्या काळांत आठवड्यांतल्यान स दीस बोटिचेर शिकप शिकोवप चालू आसता.हातूंत कांय दीस वेगवेगळ्या बंदरांक आनी शेजारच्या वाठारांक भोंवडी करप जाता.हें जहाज युरोप,आशिया आनी आफ्रिका ह्या खंडांतल्या वीस मुखेल बंदरांक भेट दिता.खंयच्याय बंदराक भेट दिवंचे आदीं त्या देशांतली लोकजीण,राजकारण,समाजीक परिस्थिती,अर्थकरण आदी विशयांचेर विद्दार्थ्यांक म्हायती दिवप जाता.बंदराचेर आनी त्या देशांत प्रत्यक्ष वतकच विद्दार्थी तांकां मेळिल्ली म्हायती आनी ताणीं पळयल्ली वस्तुस्थिती हांची तुळा करून आपली म्हायती तपासून घेतात.जाय जाल्यार संदर्भ ग्रंथ वाचून ती म्हायती तपासून पळेतात.स म्हयन्याच्या अभ्यासक्रमांत अदींमदीं परिक्षा घेतात आनी अभ्यासक्रमाच्या निमाणें विद्दार्थ्यांक प्रशस्तिपत्रक दितात.प्रगत अभ्यास करपाची इत्सा आशिल्ल्या विद्दार्थ्यांक दुस-या वर्सा परत त्याच अभ्यासक्रमांत वांटो घेवंक मेळटा.

ह्या अभ्यासक्रमांत मुखेलपणान भास आनी समाजसास्त्राचो आस्पाव केल्लो आसता.वेगवेगळ्या देशांतली समाज वेवस्था,संस्कृतीक फाटभूंय अशा तरेचे तुळात्मक आनी आंतर विद्शाखीय अभ्यासक्रम वेंचतात. विद्दार्थ्यांवांगडा मूळच्या विद्दापिठांतले प्राध्यापक आसतातच.तेभायर वेगवेगळ्या देशांतल्या प्राध्यापकांक आपयतात.देखीक भारतांतले प्राध्यापक विमानान नैरोबीक वचून थंयच्यान जहाजावांगडा मुंबय येतेत आनी भारताविशींच्या अभ्यासक्रमांत वांटो घेतात.जहाजाचेर व्हड ग्रंथालय,खेळ आनी संस्कृतीक कार्यक्रम हांची सोय आसता.

चड करून समाजीक विशयांचो अभ्यास करून वयल्या विद्यापिठांवरवीं अमेरिकेंतल्या फ्लोरिडा राज्यांतल्या मियामी विद्दापीठ जहाज भोंवडेत दर्याविशयांचो विशेश अभ्यासक्रम चलयता.दुस-या म्हाझुजाच्या आधारीत अशी पदवी ज्या विद्दापिठावतीन दितात.

मुक्त विद्दापीठ(Open University):विद्दापीठ परीसर आनी विद्दार्थी निवास हांच्या मदल्या अंतराक लागून,वा वेळेच्या उणावाक लागून वा अर्थीक कारणाक लागून,कांय विद्दार्थी विद्यापिठांतल्यान वा संलग्न महाविद्दालयांतल्यान विद्दापिठिय शिकप घेवपाचे परिस्थितींत नासता.अशा गरजू विद्दार्थ्यांक उंचेल्या शिक्षणाचो