Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/614

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

Is supported by layman and cleric. १७१९त उजवाडाक आय़ील्ल्या 'मदर गुसेस मेलडीज् फॅार चिल्ड्रेन' ह्या भुरग्यांगीत झेल्यांत लियरिकचो उगम जाल्लो पळोवंक मेळटा. ताचे उपरांत 'द हिस्टरी ऑफ सिक्स्टीन वंडरफुल ओल्ड विमेन', (१९२१) आनी 'अॅनेक्डोट्स अॅन्ड अॅपव्हेंचर्स ऑफ फिफ्टीन जंटलमेन' (१८२२) हातूंत लिमरिक मेळटात. हो काव्यप्रकार कवी आनी चित्रकार एडवर्ड लिअरान (१८१२-८८) अदीक लोकांत प्रिय केलो. ताची काव्यरचना आनी चित्रसजावट आशिल्लो 'द् बुक ऑफ नॅान्सेन्स' (१८४३) हो प्रसिद्द लियरिक संग्रह आसा. तशेंच तांचो 'मोअर नॅानसेन्स पिक्चर्स', 'ऱ्हाइम्स', 'बॅाटनी एटसेट्रा' (१८७२) होय संग्रह लक्षणीय जावन आसा. बडबडगीत वा निरर्थिका (नॅानसेन् ऱ्हाइम) हो काव्यप्रकार वात्रटिकेक सभावान बरोच लागींचो जावन आसा.

सादारणपणान लिमरिकचे पयले ओळींतमुखेल सवंग, आनी फाटभूंय, दुसर ओळींत कृती, तिसरे वा चवथे ओळींत कृतीचो विस्तार आनी पाचवे ओळींत 'तार्किक विक्षिप्तपण' (विचित्रपण) येता. देखीक एडवर्ड लीअरच्यो फुडल्यो ओळी पळेयात- 'There was an old man with a bread, who said, "it is just as I feared- Two Owls and a Hen, Four Larks and a Wren Have all built their nests in my beard"!

सादारणपणान लिमरिक ही पाटर्यांनी म्हण्टाले. तातूंत सोयऱ्यांक काव्यरचना करपाक वा गावपाक आव्हान दिताले. दर एका कडव्या उपरांत 'कम अपटू लिमरिक' ही ओळ चोम्यास्वरांत म्हणटाले. विसाव्या शेंकड्याचे सुरवेक लिमरिकाच्यो जाहिर सर्ती जावंक लागल्यो. बुध्दीची अदिक चमक दाखोवपी निमणी ओळ बरोवप्याक व्हडली तस्त्रीप मेळटाली।लिमरिक हें उपहासाचें साधन आशिल्ल्यान म्हत्वाचे मनीस,संस्था,राजकारण,आनी दादलो-बायलसंबंध हांचेर वात्रटिका जाल्या़ इंग्लिशींत रोसेटी,स्विनबर्न,रस्किन,वॅाल्टर द् ला मेअर,टी एस अलियट,डब्ल्यू एच् ऑडन हांचेसारके कवीनी हो प्रकार बरयला

खरी वात्रटिका हें अॅंगलो - अमेरिकन संस्कृतायेचे एक आंग आंग आसलें तरी संवसारभरातल्या बरयाचशा भासांमदी वात्रटिका जाल्लयो दिसता वात्रटिका जरी लिखित रुपांत उपलब्ध आसल्यो ,तरी तांचे मूळ रुप मैाखिक आशिल्लयान ह्या युगांत लोककाव्याचो तो एक आधुनिक प्रकार जाला।

वात्सायन:(इ.स.चो.तिसरो वा चवथो शेंकडो). कामसुत्र ह्या ग्रंथाचो कर्तो.हाचें नांव मल्लनाग आनी गोत्राचें नांव वात्सायन आशिल्लें.तो गोत्र नांवानच नामनेक पावलो.अक्षपादाच्या न्यायसुत्राचेर भाश्य बरोवपी वात्सायन आनी कामसुत्रकार वात्सायन हे एकच आसपाची शक्यताय उक्तायतात .अक्षपादाच्या न्यायसुत्राचेर वात्सायनान न्यायसुत्रभाश्य बरयलें,ह्या भाश्याचेर ऊद्दोतकारान न्यायवर्तिक बरयलें,आनी ऊद्दोतकाराच्या न्यायवर्तिकाचेर वाचस्पती मिश्रान न्याय वार्तिकतात्पर्य टीका बरयली.वात्सायनाची चरित्रात्मक म्हायती चडशी मेळना. पूण कामसुत्रातली एकूण मांडावळ आनी म्हायती पळयल्याउपरांत तो अस्तंत वा दक्षिण भारतिय आसूंक फाव असो तर्क करपांत येता.ह्या दोन नावांमदलें द्रमिल हें नांव तो दक्षिण वाठारांतलो आशिल्ल्याचें सुचयता.

वात्सायनाच्या कामसुत्रांत कामविशयक विचारांचो खोलायेन परामर्स घेतिल्लो आसा.फुडाराक बरयल्ल्या काम शास्त्रविशयक ब-याचशा ग्रंथांक आदार थरिल्ल्या पोरन्या ग्रंथाचेर यशोधरान (तेरावो शेंकडो)बरयल्ली जयमंगला ही टीका प्रसिद्द आसा.

वात्सायनाच्या कामसुत्राचेर रिचर्ड बर्टन आनी एफ्. एफ्.आर्बथनटांन पयलो इंग्लिशीतलों अणकार आनी पयली इंग्लिश आवृत्ती द कामसुत्र ऑफ वात्सायना १८८३त उजवाडा हाडली.तातुंत मुळ संस्कृत ग्रंथाचो इंग्लिश अणकार सात खिस्तिनी दिला.हे आवृत्तीक सर रिचर्ड बर्टन आनी एफ्. एफ्.आर्बथनट हाणीं प्रस्तावना बरयल्या.अणकारप्याचें नांव मात ह्या पुस्तकाच्या पयल्या आनी उपरांत भायर सरिल्ल्या दोनय आवृत्त्यांनी दीवंक नाशिल्लो. एस्.सी.उपाध्याय हाणीं केल्ल्या कामसुत्राचो इंग्लिश अणकार प्रसिध्द आसा.ह्या ग्रंथाचो फ्रेंच अणकार पयली १८८५ वर्सा,तर जर्मन अणकार पयले खेपो १९०७ त उजवाडाक आयलो. हिंदी भाश्यासकट संस्कृती संहिता पयली १९२९त उजवाडाक आयली.बाळाचार्य माधवाचार्य खुपरेकार शास्त्री हाणें ह्या ग्रंथाचो मराठी अणकार जयमंगला हे टीकेच्या अणकारासकट उजवाडायलो.(श्री वात्सायन मुनिप्रणीत कामसुत्रम्-प्रथम भाग,१९३८)ह्या पयल्या वाट्यांत कामसुत्रांतल्या वट्ट सात अधिकारणांतलि १ ते ४ पुराय रीतीन अणकारिल्लीं आसात.ह्या ग्रंथाचो गुजराती भाशेंतय अनकार जाला(१९३९).

पुरकनोंद  : कामसुत्र

वादळ: वा-याचो व्हड प्रमाणांतलो झोत. वातावरणातल्या सैमिक बदलाक लागुन कांय वेळा वा-याचे झोत निर्माण जातात आनी ते थरावीक दिशेन प्रवास करुन थरावीक वाठार व्यापतात.वेगवेगळ्या तापमानाच्या प्रमाणातल्यान दर्याचे इदकाचें जावपी बाष्पीकरण,ताचे वरवीं निर्माण जाल्लो असमतोल हवेचो दाब, विषम हवेंचे प्रसारण आनी हेर पोशक वातावरणीय घटक वा-याचो झोत निर्माण करपाक