हाचें एक म्हत्वाचें कारण म्हळ्यार प्रेशक आनी ग्राही हांचे मदल्या इलॅक्टॉनीक सामुग्रेंत तशेंच पुराय वट्ट प्रणालींत बोवाळ आनी हेर रुपान जावपी शक्तीव्यय हें आसा. हो शक्तीव्यय मतींत घेवपी अदीक अचूक आनी जटिल समीकरण मांडूंक येता.
रडार वाहक कंप्रताय पटेः रडार स्थानकाक आंतरराश्ट्रीय कराराप्रमाण संकेत प्रेशणाखातीर एक थरावीक कंप्रताय नेमून दिल्ली आसता, हे कंप्रतायेक रडार वाहक कंप्रताय म्हण्टात. प्रेक्षणाची तांक, क्षमताय, रडार स्थानकाचें मर्यादा तंत्र(परास)आनी विद्यूत् चुंबकीय तरंगाचे कंप्रताये प्रमाण बदलपी खाशेलपण हांचेवयल्यान कंप्रताय कितली आसा हें थरयतात.
रडाराचे उदरगतीचो इतिहासः मायकल फॅराडे(१७९१-१८६९)हाणें केल्ले प्रयोग आनी जेम्स क्लार्क मॅक्सवॅल(१८३१-७९)हाणें गणितीय संशोधन करून मांडिल्ली उजवाडाची विद्युतचुंबकीय उपपत्ती हाचेवयल्यान शास्त्रत्ज्ञांक रेडिओ तरंगाच्या अस्तित्वाची कल्पना आयिल्ली. १८८६ त हाइनरिख हर्ट्झ ह्या जर्मन शास्त्रज्ञान प्रेशकाच्या आदारान अशे विद्युतचुंबकीय तरंग तयार केले आनी ते प्रकाश(उजवाड)तरंगाप्रमाणूच परावर्तकाक लागून परावर्तीत जातात, हेंय सिध्द केलें.
ह्या तरंगांचो उपेग तारवां, हिमनग, फातर हांचो सोद घेवपाखातीर जातलो काय किदें असो विचेर सुरू जालो आनी १९९२ त गुल्येल्मो मार्कोनी हाणें न्यूयॉर्कांत रेडिओ तरंगाच्या आदारान तारवांचो सोद ह्या विशयाचेर एक निबंद वाचलो. ताचेवयल्यान अमेरिकेचे नाविक संशोधन प्रयोगशाळेंत प्रत्यक्ष प्रेशक आनी ग्राही हांच्या आदारान दर्यावयल्या तारवांचो वेध घेतलो.
१९२५ त स्पंद प्रेशण पयलीं अमेरिकेंतल्या वातावरणांतल्या विद्युतभारीत थरांची उचाय मेजपाखातीर वापरलें. ताचे पयलीं १९२४ त ईवी अॅपलटन हाणें प्रेशीत आनी परावर्तीत तरंगाच्या आदारान आयनांबराच्या थरांचो सोद लायिल्लो आनी ताची उचाय मेजिल्ली.
इ.स.१९३० च्या अदमासाक ब्रिटन, फ्रांस, जर्मनी आनी अमेरिका ह्या सगळ्याच राश्ट्रांनी रडाराचेर संशोधन आनी उपकरणांत उदरगत चालू आशिल्ली. १९३२ त अमेरिकेचे नाविक प्रयोगशाळेंत अविरत तरंग प्रेशकाच्या आदारान ८० किमी. अंतरावयल्या विमानाचो वेध घेतलो.
विमानाची वा तारवाची स्थाननिश्चित करपाखातीर स्पंद रडारूच उपेग पडटालें हें निश्र्चित जाल्ल्यान ताचेर अदीक संशोधन करूंक १९३६ त ११ किमी. अंतरावयल्या विमानाची सुवात थरोवप शक्य जालें.
जर्मनीन १९३० वर्सा तारवांचो वेध घेवपी रडार, १९३९ त विमानाचे येवपाची सुचोवणी दिवपी फ्रेआ नांवाचें रडार आनी १९४० त विमानाची अचूक स्थाननिश्र्चित करपी आनी ६०० मॅह. कंप्रतायेचे तरंग निर्मुपी कर्टसबर्ग नांवाचें रडार निर्माण केलें.
ब्रिटनांत १९३०-३८ च्या अदमासाक संशोधन जावन ६४ किमी. अंतरामेरेनच्या विमानांचो वेध घेवपाक लागले आनी जर्मनीचे वटेन आशिल्ले पुराय दर्यावेळेर रडार यंत्रणेचें जाळें उबारलें. १९४० त लडायेच्या विमानांत २०० मॅह. चेर संदेश प्रेशीत करपी रडार यंत्रणा बसयली. तेच प्रमाण अशाच रडाराच्या आदारान नियंत्रीत केल्ली विमानविरोधी नाळींची सरपळी उबी केली. ताचेउपरांत बर्मिंगहेम विद्यापिठांतल्या जे.टी.रँडल आनी ए.एच्.बूट हांणी सुक्षीम तरंगाचे निर्मणेखातीर वापरतले मॅग्नेट्रॉन हे इलॅक्ट्रॉन हे नळयेचो सोद लायलो आनी त्याच वेळार स्टॅनफर्ड विद्यापिठांतले आर.एच्.व्हेरिअन आनी एस.एफ.व्हेरिअन हांणी क्लायस्ट्रॉन हे इलॅक्ट्रॉन नळयेचो सोद लायलो. हाका लागून उचेले तांकीचें ३ गिह.चे सुक्षीम तरंग रडार तयार करप शक्य जालें. दुसऱ्या म्हाझुजांत रडाराचे वेधक्षमतायेंत, पल्ल्यांत आनी नियंत्रणांत बरीच उदरगत जालीं.
इ.स.१९४५ उपरांत जाल्ली उदरगत जाल्ली दुसऱ्या म्हाझुजाउपरांत लश्कराचीं गुप्ततायेचीं बंधनां सदळ जालीं आनी रडाराचो संशोधनाखातीर उपेग करपाक लागले. १९४६ त चंद्राच्या फाटल्या भागावयल्यान परावर्तीत जाल्ली उर्जा रडाराच्या आदारान ग्रहण करून अवकाश विज्ञानांत रडाराचो उपेग जातलो हें सिध्द जालें. फुडें हेच तरेन शुक्रासरेन आनी सुर्यासरेन रडार संदेश धाडून थंयसावन परावर्तीत जाल्ली उर्जा ग्रहण करप शक्य जालें.
तारवांच्यो हालचाली सोंप्यो जावपाखातीर आनी
