Page:Il Cumin della Cadi de 1656 e Mistral Giachen Berchter.djvu/11

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

smanatschas dil Nunci. E sez plevon Nicolaus Genelin ed ils auters, ch'eran stai sesutamess vivon agl Avat, ein puspei curdai giu da lur empermischun ed ein seuni cun lur confrars.

Ella part sut eran 6 plevon stai seredunai il 16 de Schaner 1656 a Ruaun e han giu componiu ina recenta scartira, cun la quala els han appellau a Roma e domandau in agen commissari en quella fatschenta, supplicont de far quescher il Nunci ad interim. La medema protesta ei era vegnida surdada agl Avat Adalbert II a Trun ils 17 de Schaner 1656. Suttascrets ein: Lorenz Curschellas, plevon a Siath, Duri Gandtner, plevon ad Andiast, Melchior Caprez, plevon a Ruaun, Pieder Caduff, plevon a Schlans, Christian Callucius, plevon a Fallera e Gion Caderas, plevon a Ruschein.[1]

La caussa ei adina vegnida pli acuta e pli enconuschenta, era al pievel. Ei ha era buca mancau de quels, che han luvrau denter il pievel en favur dils spirituals, respectiv pigl Uestg ed encunter la Claustra, aschia ch'il pievel fuva alla finala seprius en generalmein per las ideas dils spirituals seculars.

♣♣♣

Cheu arriva ussa il di de Cumin 1565, gliendisdis Tschuncheismas.[2] Las stgiras neblas, setratgas neutier gia daditg sur la Cadi, han purtau quei di, ils 5 de Zercladur, in vehement stemprau sin la tschentada a Muster. La „Synopsis“ raquenta il suondont:

Sin Cumin fuva era presents il Custos della catedrala de Cuera,[3] termess dagl Uestg Gion VI Flugi d'Aspermont, in um rafinau e principal instigatur dil pievel, auctur e promotur de zun gronda violenza. Quel ha plidau e perorau avon igl igl entir pievel stigont si quel. Biars auters plevons e spirituals han suondau quei oratur, sco era ils missionaris caputschiners,[4] buca seregurdont dils beneficis, ch'els havevan retschiert da nos Avats Augustin, Josef ed Adalbert I, e finalmein ord ils seculars Nicolaus Maissen, intim amitg dil Domcustos, ch'era avon quort temps vegnius alzaus buca senza rampins, ord bassa condiziun tier la pli auta dignitat dil Cumin.[5]

  1. Il resp. document ha C. Decurtins publicau en siu opus „Landrichter Nikolaus Maissen“ pag. 56, senza dar en denton pli datier, danunder che il document seigi.
  2. L'ordinaziun de tener cumin mintg'auter onn l'empreme domengia de Matg datescha de 1851. — Sur Avat Gion Schöneg e fertont che Duri Berchter de Tujetsch fuva mistral, eran ins stai seconvegni 1472 de metter mintg'onn mistral gliendisdis Tschuncheismas. Br. pag. 215.
  3. La „Synopsis“ di buca co il Domcustos haveva num.
  4. Maniai ein ils caputschins a Muster, che han pastoru leu da 1648–1818.
  5. Mira C. Decurtins, „Landrichter Nicolaus Maissen. Ein Beitrag zur Geschichte des Bündner Oberlandes.“ Stans 1877. 64 pag.