87
“!Na tawo ka, na tawo ka, na tawo ka!” an sabi kan gurang sa manlaén-laen na tingog kan pagkalaog du- man sa harong; “talagang maisip su kagsurat.” ,
Kan pagkasakat sa hagyan sinabat sya siring sa ka- tigay nin boot kan kagharong asin kan saiyang lang6- bong kabéak-nin-pusé. Sya iyo si Don Filipo Lino asin sya man si Dona Teodora Vina. Si Don Filipo teniente mayor asin pamayo nin sarong partido, kasi liberal kun mangangaranan nin siring, okun baga alongating mag- kaigwa nin mga partido sa mga banwaan sa Filipinas.
“Nasompongan mo sa cementerio su aki kaitong Don Rafael na minadatong pa lamang halé sa Europa?”
“Oh6, nakita ko paglisad sa lunadan.”
“Sabi napaduman sa paghanap kan linobngan kan saiyang ama... dapat mangirhat su saiyang kakolugan sa boot.” 2
Nangirogkirog su filésofo.
“Dai saimong halaga an siring na kapahamakan nin palad?” an hapot kan lumbod pang ginang (172).
“Talastas mo na sarod (1) ako sa anom (6) na nagan- tabay kan bangkay; ako an nakiatibang sa Capitan General kan makita ko na su gabds, sagkod kan mga may kapangyarihan, dai sanang gironggirong sa att- bang nin siring kadaktilang pagbasangbasang, bago sa giraray pinagmamarhay ko na taohan nin dangog an marhay na tawo kun nabubthay pa, bakong kun ga- dan na.” —
“Kun siring?” 2
“Alagad, ginang, baké akong partidario kan monar- quia hereditaria (173). Huli kan mga toré nin dugong intsik na itinao saké kan sakong ina, igwa ako nin pag- isip na siring kan sa mga intsik; tinataohan ko nin dangog an amé huli sa aki, alagad bakong an aki huli sa ama. Lambang sard magkamit kan balés okun kan padusa sa saiyang mga gibo, alagad bakong sa mga kagagawean nin iba.”
“Ipinamisa mo su saimong agom?” an hapot kan ba- baye na nagbago nin olaydlay.
“Dail” an simbag kan gurang na naghohoyomhoyom.
“!Kanogon pa!” an pahayag kan ginang na kaiba an tinay na kasingpilan sa boot; “sabi sagkod sa aga, sa ikasampélong horas, hiwas pa an mga kalag naghaha- ralat kan tabang kan mga bihay; na an sarong (1) misa sa mga aldaw na ini katimbang nin:lima (5) sa
