40
sa cuartel; su kalong de copa asin su frac sa bulangan, sa sadan, sa mga procesion, sa mga tindahan nin mga intsik, asin kun nagkakal6 asin nakasolot kan-frac si Capitan Tiago ginaganot kapot su baston na may borlas, nagtitigayon, naghuhtsay, asin naglalaglag sa sarong katakatakang kasilansikanan asin sa sarong orog pa ka- takatakang kapormalan. Sa bagay na ini nakikita kan mga may kapangyarihan na siya sarong marhay na ta- wo, sangkap nin orog kamabansay na boot, moninong, maldlot, makinuyogkiyog, mainaladka, dai nagbabasa nin and man na libro, minsan pahayagan na halé sa Es- pania minsan ngani marhay siyang magkastila; hini- hiling siya siring kan paghiling nin sarong makautigay na estudiante kun ords nang pagsokol kan saiyang sapa- tos na daan, bariking huli sa saiyang lakawon. Sa sa- iya minaluwas na tinay idtong mga bako asin sa cris- tidnong mga kataga nin tataramon na beati pauperes spiritu asin beati possidentes (57) asin ikakapanongod na gayo saiya siring sa sabi nin ibang maleng hu- bad kan tataramon na griego: (Pagomawon an Dios sa kaitaasan asin katoninongan sa ibabaw nin daga sa mga tawong magkaigwa lamang nin mabansay na boot tanganing mabuhay na matiwasay. Ibinibilang siyang mangmang kan mga parakasalaé, an mga daing stikat minasabi na siya daing pagkatgay, maginamogam6 sa ngaran na pagtios, asin an saiyang mga nasasakopan minasabi na siya mapanghamak asin maisog. Asin an mga babaye? Ah, an mga babayé! Nangbobolongbo- gong an mga huringhuding na nakakahalé nin dang- og sa mga maaating mga harong na nipa asin pina- totoohan na gayo na may nadadangog na mga ina- grangay, mga siniloksigok na nasasabayan, kun gayod, kan inuha nin sarong omboy. Labing sarong binibini an itinotoré kan moré nin mga kanardtad; daing ka- laenan an saiyang hilingnon asin imyos an lawog. Ala- gad an mga bagay na siring dai nakakapurisaw saiya, daing siisay man na binibining nakakaribaraw saiya; sarong gurang na babaye an nagriringgaw saiya, sa- rong magtrang na babaye an nakikipalabawan saiya sa ngaran na pagsa-diosnon asin ta nagkanigong mag- kamit sa mga cura nin odok na mga kaomawan asin mga pagsadol na dai niya nakamtan sagkod pa man sa bilog niyang pagkabthay. Sa pagultanan ni Capitan Tia- go asin kan balong iniho, taga-pagmana nin mga tigang
