466
makakatios, kun sa pagkasayod, kun iyong muya kan mga nagkakapot kan Pamahalaan, bagay na harayo pa man, Ako mansana dai maiba saimo, sagkod pa man dai ako magamit kan mga mapanganib na iyan na mga palakaw sagkod na nakakakita pa ako sa mga tawo nin pagsarig.”
“IKun siring malakaw akong dai ka!” an simbag ni Criséstomo na natatalaga.
“Sa saimong danay na hinolawan?”
“Danay asin iyoiyo, saksi an giromdom kan sakong ama! Dai ako nakakapagpasibaya na agawan ako nin katiwasayan asin kamongayahan na daing padusa, ako na daing horot kundi an karahayan, ako na sakong igi- nalang asin tinios an gabds huli sa pagkamoot sa sarong masinaginsagin na katinubdan, huli sa pagmahal sa sarong bansa. Ano an saindang ibinalés sakuya4? Pina- irarom ako sa sarong dustang bilanggoan asin hinimuta su sakong pigaagom! Dai, sarong crimen kun dai ako manghimalos, pagsadol sainda sa mga bagong gibo na sala sa katanosan! Dai, maluwas na sarong katalawan, kaluyahan nin boot na magsiloksigok asin magtangis kun igwa nin dugé asin kabuhayan, kun sa paglanghad asin sa pagagyat minasaré an pagologélog! Aapodon ko na sarong daing pakasabot an banwaan na ini, ipapahi- ling ko saiya an makautgay nyang kamugtakan, na dai sya magromdom sa mga katugangan, daing iba kundi mga lobo na nagpapasiniribaé-sibaan, asin sasabihan ko sinda na laban sa siring na pagapiapi minatindog asin minésuwal (144-a), an magkagtirang man na katano- san nin tawo sa pagkamit nin pakahiwas!”
“!IMagtitids an banwaan na daing pagalaméam!” ane marahay! Ikahatod mo ako sagkod sa bo-
“Sagkod na makaharay6 ka sa panganib!” an simbag ni Elias.
Nagpasiring uli sinda sa Pasig. Pinagtataga olay- olayan ninda an mga bagay na dai man nin pakalabot sa sainda.
“tSanta Ana!” an hinghing na tataramon ni Ibarra, “midbid mo an harong na ini?” -
Nagaagi sinda sa atibang kan harong. na paalingan kan mga jesuita.
“Diyan inagihan ko an dakol na mga mamongaya asin mga magayagayang aldaw!” an hagayhay ni
