27
Ominodong uli nin kadikit su gurang na teniente.
“Kan panahon ito naglilibot sa saimong lalawigan an sarong halé sa pagkaartillero na hinalé sa pangkat huli ta labilabi kamaringis asin makuri kamangmang. Nin huli ta kaipuhan magbuhaybthay itong tawo asin ta dai togot saiya an mga toklés nin hawak na mangyayaring makarama kan samong dangog, nagkamit nin empleo, inda kun kiisay, na iyo an pagsingil nin mga buhis da- pit sa mga lunadan. An daing palad na ini dai nin anong pinagadalan asin namidbiran tolos kan mga indio; sa sainda sarong bagay na katakataka na mag- kaigwa nin sarong kastilaé na dai tataong magbasa, dai man tataong magstrat. Gabds anas pagtuya-tuya sa daing palad na ito na binabayadan nin panghihimula nin lawog su buhis na saiyang pinagsisingil, asin talas- tas niya na pinagtutuy4-tuya siya, na iyong orog na minaparaot kan saiyang ugalé lapastang asin dati nang maraot. Tinottiyong itinatao saiyang pasuhi an surat, sagin siya nagbabasa asin ilinalagda an saiyang ngaran huli sa mga sorosaralbid na mga kurit-kurit sa kabtang na nakikita niyang daing strat. Nagbabayad su mga indio, alagad pinagtutuya-tuya siya nanggogéop na sana alagad nagkokobra asin sa siring na ining pagkamug- tak daing ginagalangan na siisay man asin ta nagka- pasimbagan nin mga magagabat na tataramon saka su saimong ama.”
“Nangyari, sarong aldaw na kan saiyang pinagpabo- robalingtok an sarong papel na itinao saiya sa sarong tiendahan, sa isip niyang ibugtak ito sa tamang kamug- takan, pinonan nin sarong aking naglalabas na pasabo- ton su saiyang mga kairiba na nagngingisi asin ipinag- totokd6 siya kan moréd. Nadadangog kan tawo su mga pagngisi asin nakita niyang namilodbikod su tuyé sa lawog kan mga duduman, dai na nakatios, huminidale katoparing asin binorokod su mga aki na nagkukurura- haw nin ba, bi, bo, bu. Namarongparong su paghiling asin kan dai maabot ang mga ito, binarabad kan sogkod. Nalugadan su sar6é sa payo asin napukan, dangan saiyang dindlok, tinimaktimakan, asin su duduman na nagtuyatuya dai nin nangahas umagap. Sa karaotan nin palad napaagi duman su saimong ama. Sa kaango- tan, dominalagan pasiring sa cobrador, kinaptan ito sa takyag asin sinolsol nin marhay. Ini naanggot na gayo, ibiniyaw su kamot, alagad dai tinaohan nin pa-
