25
me mga bagaybagay na nangyari kan saimong angkos
2
“Su saiyang hiring strat, may mga sangtaon na ngunyan, nagsasabi sakiya na dai ako mahandal kun dai siya magstrat sak6, ta kanigtian an saiyang gibo; ipinagtogon saké na magpadagos ako nin pagadal . benendicionan ako!”
“Kun siring an strat na iyan isintirat saimo bago siya magadan; masangtaon nang ilinobong mi siya sa saimong banwaan.”
“pantie dahelan kan pagkabilanggéd kan sakong ama?”
“Huli sa sarong dahelan na pano nin dangog. Ala- gad, omiba ka sakiya ta kaipuhan dumuman ako sa cuartel ; ibabareta ko saimo sa paglakaw. Komabit ka sa sakong takyag.”
Naglakaw fae daing kinaalohan sa laog nin nag- kapirang hidalé; garong nagiisip su magtirang na mi- litar asin baga naghahagad nin pasabong sa saiyang sadit na 4yam na saiyang pighohorohapros.
“Siring sa natatalastas mong marhay,” an kapinohan kan saiyang pagtaram, “su saimong ama iyo kaidto an orog kayaman sa lalawigan asin minsén ngani namomo- tan asin iginagdlang nin dakol na mga tawo, su iba man naoongis asin naoori saiya. Sa karaotan nin pa- lad kaming mga kastilé na nagpadigdi sa Filipinas ba- kong kami su mga magkakanigong maging iyo, sinabi ko ini maging huli sa saré kan saimong mga apo siring man sa mga kaiwal kan saimong ama. An padagos na mga pagbabago, an mga katampalasanan kan mga nasa- kahalankawan, an pagaapling, an kabaratohan asin an kahalipotan kan paglalakbay iyo an may sala kan ga- bés; digdi nakakadatong an orog kahimak sa Espana, asin kun may minapadigding marahay, madaleng rina- raot kan bansé. Tara, kadakol na mga kaiwal su sai- mong am4 sa mga cura asin sa mga kastila.”
Digdi ominédong nin kadikit.
“May mga pirang bulan pa sana an nakakaéyaw kan pakahalé mo, nagpoén su mga mardaot na boot ki Padre Damaso, na dai ko ikapaliwaénag an tinay na dahelan. Isinosombong siya ni Fray Damaso na dai nagkukum- pisal; kan énot dai man nagkukumpisal, alagad minsén siring magkatéod sindang marhay, siring sa magigirom- doman mo pa gayod. Laen pa, si Don Rafael sarong
