316
“!Kalayo! kalayo! mga parahabon!” an gasod man nin iba; naghihiribi su mga babaye asin su mga aki; nangriligidligid sa dagé su mga bangké asin su mga tawo nagdaralagan nasa tahaw kan pagkagorobot, si- rilyakan asin kariribukan.
Anong nangyari?
Su mga musikero binorékod nin duwang Guardia Civil na magkasi may kapot na pamakol tang4ning matonong su paluwds; su teniente mayor asin su mga cuadrillero, na mga hamohan kan saindang mga daraan nang sable, pagkaporige! an mga ito minsén ngani nangagpakist-
ay. “!Darha nindo an mga iyan sa tribunal!” an kuréhaw ni Ton Filipo, “!magingat kamo na buruhian an mga iyan! Nagbalik si Ibarra, asin hindnap si Maria Clara. Ko- minorop6é saiya su mga daraga, na mga tarakot, tina- tarakigan asin nangrurulungsi; si Tia Isabel nanga- ngadyé kan letania na latin.
Kan magkaurulian sa tikba su mga tawo asin kan magpakadram kan nangyari, nagporotok su gabés na daghan sa kaangotan. Ominoran nin gapé sa pangkat kan mga cuadrillero na mga nagdara kan duwang Guar- dia Civil; igwa nin nagmokna na soloon su cuartel asin asalén si Dofa Consolacién pati su alférez.
“Sa bagay na iya4n magagdmit sinda!” an kura- haw nin sarong babaye, na kanayon pangaloskos asin hinénat su mga takyag; “!sa pagparibok sa banwaan! Daing ibang inoordsig kundi an mga tawong may dangog! Yaon an mga tulisan asin an mga parastgal! !Solo6n ta an cuartel!”
May homindgad nin pagkumpisal, pagkakapkapa su safyang takyag; may mga tingog na nag-aagrangay sa irarom kan nagkaturumbang mga bangk6é; sarong ma- kautigay na musikero. Su escenario pand nin mga artista asin mga banwanon, na sorosarabay pagtaram. Itoon diman si Chananay, sa gtbing ni Leonor sa El Trovador, nakikipagélay sa lengua de tienda ki Ratia, nagugubingan nin sa maestro sa paadalan; si Balbino asin su mga moros nangaghihinguha na maranga su mga musikero na nagkarulugadan nin makuri o nin kadikit. Nagkapirang mga kastilé, paduman, padigdi, pinakikiolayan asin pinagsasagdonan an gabds nindang nasosompongan.
